نکات حقوقی که قبل از فروش خودرو توسط ورثه باید بدانند

اگر یکی از عزیزانتان را از دست داده‌اید و اکنون باید خودروی به‌جامانده از او را بفروشید، احتمالاً با پرسش‌ها و ابهامات زیادی روبه‌رو هستید. فروش خودرو متعلق به متوفی، مثل هر دارایی دیگر، قواعد و مراحل قانونی خاص خود را دارد. اگر این نکات را ندانید، ممکن است درگیر فرایندهای زمان‌بر، اختلاف میان وراث یا حتی مشکلات قضایی شوید. در این مقاله، مهم‌ترین مراحل قانونی و نکات حقوقی فروش خودرو توسط ورثه را شفاف و مرحله‌به‌مرحله بررسی کرده‌ایم تا با اطمینان و آگاهی کامل تصمیم بگیرید.

دریافت گواهی انحصار وراثت

برای فروش خودروی متعلق به متوفی، نخستین و ضروری‌ترین گام، دریافت گواهی انحصار وراثت است. این گواهی، سندی رسمی است که وراث قانونی و سهم‌الارث هر یک را مشخص می‌کند و بدون آن، انتقال مالکیت خودرو امکان‌پذیر نیست. برای اطلاع از مراحل قانونی انتقال مالکیت خودرو بعد از فوت مالک روی لینک زیر کلیک کنید:

https://www.zibashahr.com/1403.10/23785.html 

مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت برای فروش خودرو

• اخذ گواهی فوت: ابتدا باید گواهی فوت متوفی را از سازمان ثبت احوال دریافت کنید. مدارک مورد نیاز شامل شناسنامه و کارت ملی متوفی، گواهی پزشک یا بیمارستان است.
• تهیه مدارک شناسایی: شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث، کپی عقدنامه یا سند ازدواج متوفی (در صورت وجود)، و وصیت‌نامه رسمی متوفی (در صورت وجود) باید تهیه شود.
• تکمیل استشهادیه محضری: سه نفر از افرادی که متوفی را می‌شناختند، باید در یکی از دفاتر اسناد رسمی حاضر شده و فرم استشهادیه را تکمیل و امضا کنند.
• ثبت دادخواست انحصار وراثت: با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست انحصار وراثت را ثبت کنید. پس از آن، پرونده به شورای حل اختلاف ارجاع داده می‌شود.
• رسیدگی در شورای حل اختلاف: شورای حل اختلاف پس از بررسی مدارک، در صورت لزوم یک آگهی‌ در روزنامه کثیرالانتشار منتشر می‌کند. اگر در مدت مقرر اعتراضی وارد نشود، گواهی انحصار وراثت صادر می‌شود.
• پرداخت مالیات بر ارث: برای متوفیانی که قبل از سال ۱۳۹۵ فوت کرده‌اند، ارائه گواهی تسلیم اظهارنامه مالیاتی الزامی است. برای فوت‌های بعد از این تاریخ، این مرحله پس از دریافت گواهی انحصار وراثت انجام می‌شود.  

تعیین سهم‌الارث خودرو

پس از صدور گواهی انحصار وراثت، نوبت به مشخص شدن سهم هر یک از وراث از خودرو می‌رسد. این موضوع می‌تواند به‌صورت توافقی میان وراث یا بر اساس تقسیم قانونی ترکه انجام شود. اگر بین وراث اختلاف‌نظر وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به مراجعه به دادگاه برای تعیین دقیق سهم‌الارث یا حتی تعیین قیم یا مدیر ترکه جهت مدیریت فرآیند فروش خودرو باشد.

در صورتی که یکی از وراث بخواهد سهم سایرین را خریداری کند، باید این موضوع به‌صورت رسمی و از طریق تنظیم سند قانونی و رضایت‌نامه از دیگر وراث انجام شود تا مانع بروز اختلافات بعدی شود. توجه کنید در صورت فوت یکی از وراث قبل از فروش خودرو، سهم وی به وراث او منتقل می‌شود و فرایند فروش پیچیده‌تر می‌شود.

انتقال و فروش خودرو

پس از پرداخت مالیات بر ارث و دریافت گواهی انحصار وراثت، وراث می‌توانند برای انتقال مالکیت خودرو اقدام کنند. این فرآیند معمولاً در دو مرحله انجام می‌شود:

• انتقال مالکیت خودرو به نام وراث: با حضور تمامی وراث یا وکیل رسمی آن‌ها، باید به دفاتر اسناد رسمی و سپس مراکز تعویض پلاک مراجعه شود. مدارک لازم شامل گواهی انحصار وراثت، رسید پرداخت مالیات بر ارث، مدارک شناسایی وراث و مدارک خودرو است.
• فروش خودرو به خریدار: پس از انتقال مالکیت به نام وراث، آن‌ها می‌توانند خودرو را به خریدار منتقل کنند. این مرحله شامل تنظیم مبایعه‌نامه، دریافت وجه معامله، ثبت سند رسمی در دفترخانه و انتقال پلاک در مرکز تعویض پلاک است.

در صورت توافق وراث، امکان واگذاری سهم دیگران به یک نفر و سپس انتقال خودرو از سوی او به خریدار نیز وجود دارد که البته مستلزم دریافت وکالت‌نامه رسمی از سایر وراث است.

چگونه بدون دردسر خودرو متوفی را به فروش برسانیم؟

فروش خودروی متوفی اگرچه در ظاهر ساده به‌نظر می‌رسد، اما در عمل نیازمند طی‌کردن مراحل قانونی مشخص و گاهی زمان‌بر است. از دریافت گواهی انحصار وراثت گرفته تا تعیین سهم‌الارث و انتقال سند، هر مرحله باید دقیق، مستند و با رضایت تمام وراث انجام شود تا از بروز اختلافات خانوادگی و مشکلات حقوقی جلوگیری شود.

اگر زمان برای شما اهمیت دارد یا احتمال بروز اختلاف میان وراث وجود دارد، استفاده از خدمات وکالتی یا مشاوره با وکیل متخصص در امور ارث می‌تواند روند کار را بسیار سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر کند. جالب است بدانید برخی دفاتر رسمی، امکان انجام کامل فرآیند انتقال خودرو از متوفی به خریدار را تنها با یک بار مراجعه حضوری برای وراث فراهم کرده‌اند.

آیا تا به حال تجربه فروش خودروی متوفی در خانواده یا اطرافیان‌تان را داشته‌اید؟ چه مشکلی در آن مسیر برایتان پیش آمده بود؟