کاهش ۱۰.۲ درصدی ارزش تجارت غیرنفتی ایران در ۴ ماهه اول ۱۴۰۴ | چین بزرگترین شریک تجاری باقی ماند

نسیم‌آنلاین: محسن منتظری، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و پایش سازمان توسعه تجارت ایران، روز شنبه جزئیات عملکرد تجارت خارجی کشور در چهار ماهه اول سال جاری را ارائه کرد. این آمار نشان می‌دهد اگرچه وزن مبادلات تجاری اندکی افزایش یافته، اما کاهش قیمت‌های جهانی و احتمالاً تغییر در ترکیب کالاها منجر به کاهش محسوس ارزش دلاری این مبادلات شده است.

صادرات: کاهش ارزش با وجود افزایش وزن

طبق این گزارش، سهم تجارت غیرنفتی کشور (شامل صادرات و واردات) به ۶۱ میلیون و ۲۰ هزار تن با ارزش ۳۴ میلیارد و ۱۷۶ میلیون دلار رسیده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ وزنی ۰.۵ درصد افزایش، اما از نظر ارزشی با کاهش ۱۰.۲ درصدی مواجه شده که نشان‌دهنده افت متوسط قیمت کالاهای صادراتی است.

مقاصد اصلی صادرات ایران به شرح زیر اعلام شده‌اند:

1. چین با ارزش ۴.۵۶۱ میلیارد دلار (سهم ۲۷.۶٪)
2. عراق با ارزش ۲.۹۴۴ میلیارد دلار (سهم ۱۷.۸٪)
3. امارات متحده عربی با ارزش ۲.۱۲۳ میلیارد دلار (سهم ۱۲.۸٪)
4. ترکیه با ارزش ۱.۶۶۷ میلیارد دلار (سهم ۱۰.۱٪)
5. افغانستان با ارزش ۷۰۹ میلیون دلار (سهم ۴.۳٪)

این پنج کشور در مجموع ۷۲.۵ درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۳۳۹ دلار اعلام شده که ۷ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است.

واردات: کاهش همزمان وزن و ارزش

از سوی دیگر، واردات کشور در این بازه زمانی به ۱۲ میلیون و ۲۰۹ هزار تن به ارزش ۱۷ میلیارد و ۲۹ میلیون دلار رسیده که نشان‌دهنده کاهش ۳ درصدی از نظر وزن و کاهش چشمگیر ۱۴ درصدی از نظر ارزش است.

بزرگ‌ترین منابع وارداتی ایران نیز عبارتند از:

1. امارات متحده عربی با ارزش ۵.۴۱۴ میلیارد دلار (سهم ۳۰.۷٪)
2. چین با ارزش ۴.۵۸۸ میلیارد دلار (سهم ۲۶٪)
3. ترکیه با ارزش ۲.۵۹۵ میلیارد دلار (سهم ۱۴.۷٪)
4. هند با ارزش ۶۶۹ میلیون دلار (سهم ۳.۸٪)
5. آلمان با ارزش ۶۲۸ میلیون دلار (سهم ۳.۶٪)

این پنج کشور حدود ۷۹ درصد از کل واردات ایران را تشکیل می‌دهند. متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی نیز با ۱۱ درصد کاهش، به ۱۴۴۴ دلار رسیده است.

تراز تجاری و ترکیب کالایی

منتظری اعلام کرد که ایران در این مدت با ۸۱ کشور تراز تجاری مثبت ۵.۸ میلیارد دلاری و با ۶۰ کشور تراز تجاری منفی ۶.۹ میلیارد دلاری داشته است.

از نظر ترکیب کالایی، عمده صادرات غیرنفتی مربوط به حوزه پتروشیمی و پایه نفتی (۴۹٪) و سپس معدن و صنایع معدنی (۲۵٪) است. در بخش واردات نیز کالاهای واسطه‌ای با سهم ۷۲ درصدی، بیشترین سهم را داشته‌اند. همچنین واردات طلا در این دوره ۱.۰۷۱ میلیارد دلار اعلام شده است.

اظهارات تکمیلی رئیس سازمان توسعه تجارت

در ادامه این گزارش، محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سازمان توسعه تجارت، با اشاره به ثبت رکورد ۵۸ میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی در سال گذشته، کاهش ۵.۵ درصدی صادرات در چهار ماهه امسال را ناشی از حادثه در بندر شهید رجایی، جنگ ۱۲ روزه و رکود اقتصادی دانست. وی بر نقش سیاست‌گذاری‌های ارزی در کاهش انگیزه‌های صادراتی تأکید کرد، اما خاطرنشان کرد که پیوستن به پیمان‌های چندجانبه مانند توافق با اتحادیه اقتصادی اوراسیا که از اردیبهشت ۱۴۰۳ اجرایی شده، می‌تواند به جبران این عقب‌افتادگی‌ها کمک کند.