معرفی بهترین مواد غذایی برای دفع سنگ کلیه
معرفی بهترین مواد غذایی برای دفع سنگ کلیه؛ سنگ کلیه، یک توده جامد از مواد بوده که در داخل کلیهها شکل میگیرد. این توده ممکن است اندازههای مختلفی داشته باشد، از اندازهی شن گرفته تا اندازهی یک مروارید یا حتی بزرگتر. وجود سنگ کلیه میتواند سبب مسدود شدن جریان ادرار فرد بیمار شود و در نتیجه به درد شدیدی منجر شود. همچنین، ممکن است سنگ کلیه شکسته شده و بدون ایجاد درد زیاد، از مجرای ادراری خارج شود.
آشنایی با انواع سنگ کلیه
سنگهای کلیه، از نظر اندازه و جنس متنوع هستند؛ بنابراین شناخت انواع آنها امری ضروری است تا بتوانید به راحتی برای درمان و حتی پیشگیری از ابتلا به آنها اقدام نمایید:
- سنگ کلیه اسید اوریک
سنگهای حاجب به دلیل عدم حضور عنصر کلسیم در ترکیب خود، در رادیوگرافی قابل تشخیص نیستند. بنابراین، به طور معمول سنگهای اسید اوریکی با استفاده از سونوگرافی تشخیص داده میشوند و درمان آنها معمولاً با مصرف دارو و رژیم غذایی مناسب انجام میشود. این نوع سنگها بیشتر در مردان دیده میشوند و به مصرف زیاد پروتئین مرتبط هستند.
- سنگهای سیستین
افزایش سیستئین در ادرار میتواند منجر به ایجاد سنگهای کلیه از نوعی بشود که عمدتا در دوران کودکی و پیش از بلوغ بروز میکند. این بیماری اغلب به علت اختلالات ژنتیکی نادر رخ میدهد. به دلیل رشد سریع و بازگشت آنها، ضروری است که این نوع سنگهای کلیه را به سرعت درمان کرد؛ چرا که ممکن است باعث نارسایی کلیه شوند. برای درمان فوری این نوع سنگهای کلیه، معمولا از داروهایی مانند پنی سیلین آمین و بیکربنات استفاده میشود.
- سنگ کلیه اگزالات کلسیم
سنگهای کلیه اگزالات و فسفات کلسیم به عنوان یکی از شایعترین انواع سنگهای کلیه شناخته میشوند که عمدتا به علت کمبود آب در بدن و عدم تعویض آن ایجاد میشوند. اگزالات به طور طبیعی در مواد غذایی وجود دارند و همراه با مواد زائد دیگر از کلیهها دفع میشوند. اما در صورت کمبود آب در بدن، مواد زائد اگزالات و کلسیم به تدریج به شکل بلورهای کریستالی تشکیل میشوند که موجب ایجاد سنگهای کلیه میشود. برای پیشگیری از این نوع سنگها، ضروری است که مقدار کافی آب و سایر مایعات را در طول روز مصرف کنید.
همچنین، در رژیم غذایی خود به مقدار مناسبی از کلسیم توجه داشته باشید تا بتواند با اگزالات و مواد زائد دیگر در معده و روده ترکیب شده و از بدن دفع شوند. به طوری که به کلیهها نرسند و تشکیل رسوبات ندهند.
- سنگ کلیه فسفات کلسیم
افزایش کلسیم و قلیایی شدن ادرار معمولا باعث ایجاد سنگ فسفات کلسیم میشود. علاوه بر این، بیماریهای ارثی نادر و دیگر عوامل ناشناخته نیز ممکن است به ایجاد این نوع سنگها کمک کنند. برای کنترل و درمان این بیماریها، پیشنهاد میشود که از مصرف گوشت، ماهی، تخم مرغ، چاشنیها، شیر، پنیر و مواد غذایی مشابه پرهیز شود. همچنین، مصرف کافی پروتئین و کاهش مصرف سدیم از رژیم غذایی میتواند در درمان سنگهای کلیه و این بیماری موثر باشد.
نحوه تشخیص سنگ کلیه
هنگام مشاهده علائم ابتدایی این بیماری، پزشک معمولاً از شما درخواست میکند تا آزمایشات و تصویربرداریهای خاصی انجام دهید. این آزمایشات شامل تست ادرار برای تشخیص سنگ کلیه و عفونت ادراری، آزمایش اوریک اسید، آزمایش CBC برای شمارش سلولهای خون، کلسیم، کراتینین و الکترولیتهای بدن و همچنین عکسهای سونوگرافی و رادیوگرافی میشوند. پس از تشخیص نهایی، پزشک دستورالعملهای درمانی مشخصی را تجویز میکند که باید به دقت اجرا شوند تا بهبود یابید. دقت کنید که نادیده گرفتن بیماری میتواند به مشکلات جدیتری منجر شود، از جمله دیالیز و نارسایی کلیه. درمانهای مؤثری از جمله مصرف داروهای گیاهی نیز ممکن است در روند درمان کمککننده باشند.
بهترین راهکارها برای جلوگیری از سنگ کلیه کدامند؟
منابع تحقیقاتی نشان میدهند که رژیم غذایی بر احتمال ابتلا به سنگ کلیه تأثیر زیادی دارد. مصرف مایعات فراوان، میوهها و فیبر میتواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهد. این موضوع نشان میدهد که تغذیه مناسب و مصرف خوراکیهای سالم میتواند در پیشگیری از تولید سنگ در کلیه موثر باشد.
برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم؟
در ادامه به مهمترین موادغذایی برای کمک به دفع سنگ کلیه خواهیم پرداخت:
- انار
مصرف انار قادر است به تنظیم فشار خون کمک چشمگیزی کند و همچنین موجب جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه شود. ویتامینهای موجود در این میوه میتوانند به افزایش حجم ادرار و پیشگیری از تجمع مواد معدنی در کلیهها کمک نمایند.
- شیر
اگرچه مصرف کلسیم از طریق مکملها ممکن است با افزایش احتمال سنگ کلیه همراه باشد اما دریافت آن از منابع غذایی مانند شیر، خطر کمتری را به دنبال دارد. مصرف شیر به عنوان یک منبع غنی از کلسیم، روشی مناسب برای تامین نیاز بدن به این ماده مغذی بدون افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه است.
- کلم بروکلی
کلم بروکلی دارای سطوح کمی از اگزالات است که به کاهش خطر ابتلا به سنگهای اگزالات کلسیم کمک میکند و منبع بسیار خوبی از پتاسیم است. این عنصر مهم به کلسیم متصل میشود و احتمال تشکیل سنگها را کاهش میدهد. همچنین، پتاسیم نقش مهمی در حل سنگهای کلیه اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم ایفا میکند.
- لیمو
لیمو، با دارا بودن اسید سیتریک، از ایجاد سنگهای کلیه جلوگیری میکند و به شکستن سنگهای موجود کمک میکند. جهت درست کردن یک نوشیدنی خنک و معطر، به آب خود مقداری عصاره لیموترش تازه اضافه نمایید.
- ریحان
استفاده از ریحان ممکن است به کاهش التهابات کلیه کمک کند. این خاصیت ضد التهابی میتواند به کنترل التهابات و کاهش دردهای مرتبط با سنگ کلیه کمک کند. علاوه بر این، خواص ضد باکتریایی ریحان میتواند خطر عفونتهای ادراری مرتبط با سنگ کلیه را کاهش دهد. ریحان به عنوان یک گیاه دارویی آرامشبخش شناخته میشود و میتواند به مدیریت استرس و اضطراب کمک کند که این مسئله نیز میتواند در مدیریت عوارض ناشی از سنگ کلیه مفید و موثر باشد.
- حبوبات
پروتئین یکی از مواد ضروری برای بدن است و تاثیرات مثبتی بر سلامت بدن دارد؛ اما مصرف غذاهای پروتئینی غیر گیاهی ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. بنابراین، بهتر است از منابع گیاهی پروتئین مانند نخود، عدس و لوبیا استفاده نمایید تا سطح اسید اوریک در بدن کاهش یابد؛ چرا که با افزایش اسید اوریک، نیاز بدن به پروتئین کمتر میشود
.
آیا مصرف آب کافی به دفع سنگ کلیه کمک میکند؟
مصرف مایعات در جلوگیری از سنگ کلیه اهمیت بالایی دارد. ورود مقدار کافی مایعات به بدن موجب حفظ رطوبت در ادرار شده و غلظت مواد شیمیایی در آن را کاهش میدهد. این اقدام باعث کاهش احتمال تشکیل سنگ کلیه میشود. برای دفع سنگ کلیه، بدن نیاز به حدود 12 لیوان آب در روز دارد. مصرف مناسب مایعات باعث افزایش حجم ادرار و کاهش غلظت مواد شیمیایی در آن میشود. این برنامه از تجمع موادی مانند استرون، کلسیم و اوریک اسید در ادرار جلوگیری نموده که ممکن است منجر به سنگ کلیه شوند.
سخن پایانی
برای پیشگیری از تولید سنگهای مثانه، مصرف مقدار زیادی آب موثر است. با این حال، مقدار مناسب آب مصرفی به ویژگیهای فیزیولوژیکی شما همانند وزن، سن و فعالیتهای روزانه شما بستگی دارد. رژیم غذایی غنی از فیبر و کمچربی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. مصرف مقدار مناسبی از سبزیجات و میوههای تازه، همراه با مصرف غلات کامل و کاهش همزمان مصرف قند و نمک میتواند در پیشگیری از تشکیل سنگهای مثانه مؤثر باشد. همچنین، بهتر است مصرف شیرینی، شکلات، کیک و کلوچه، نوشیدنیهای گازدار، مربا، بستنی و کنسرو را به حداقل برسانید تا از احتمال ابتلا به سنگ مثانه و عوارض کلیوی کاسته شود.