سرشماری نفوس و مسکن، در انتظار یک تصمیم

نسیم‌آنلاین: رئیس مرکز ملی آمار ایران در گفت‌وگو با ایسنا در بخشی از صحبت‌های خود با اشاره به شیوه جدید سرشماری نفوس و مسکن گفت: در روش سنتی اجرای سرشماری نفوذ و مسکن ماموران سرشماری به خانوارها مراجعه می‌کردند یا به شکل اینترنتی مردم پرسش‌نامه‌هایی را تکمیل می‌کردند، اما در دنیا شیوه‌های جدیدی مانند ثبتی مبنا با سرعت قابل توجهی اجرا می‌شود.

حسین‌زاده اضافه کرد: در شیوه ثبتی مبنا به این شکل انجام می‌شود که به جای مراجعه به مردم، به داده‌ها و اطلاعاتی که آنها در پایگاه‌های اداری از نفوس و مسکن ثبت می‌کنند، مراجعه می‌شود و از دریافت لینک این اطلاعات سرشماری نفوس و مسکن و ویژگی‌های آن حاصل می‌شود. البته این پروژه بسیار بزرگ و ملی است که به گفته معاون اول رئیس جمهور تنها وظیفه مرکز آمار نبوده و همه نظام و دستگاه‌ها باید برای اجرای هرچه بهتر آن مشارکت کنند.

بنابراین اظهارات، سرنوشت سرشماری جدید نفوس و مسکن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

سرشماری نفوس و مسکن بزرگترین طرح سرشماری است که در کشور انجام می‌گیرد که در ابتدا هر ده سال صورت می‌پذیرفت ولی از سال 85 به دلیل اهمیت موضوع وجود اطلاعات دقیق، هر پنج سال اجرایی می‌شود که آخرین آن مربوط به سال 1395 می‌باشد. اما دولت یازدهم به دلیل برخی مشکلات از انجام این سرشماری در سال 1400 صرف نظر نمود و اعلام کرد این سرشماری به روش جدید و در سال 1405 انجام خواهد گرفت.

براساس پژوهشی که توسط مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) تحت عنوان «طراحی و سنجش شاخص ترکیبی عدالت اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران» برای سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۷ انجام شده، مشخص شد که داده های سرشماری سال های ۱۳۸۵، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ در فهم و درک تحولات اجتماعی و روندیابی این تغییرات در جامعه ایران بسیار مفید فایده است.

از سوی دیگر، تغییرات فراوان در کشور طی سال‌های 1395 تا 1400 به دلایل مختلف از جمله کرونا، شرایط اقتصادی، جهش قیمت‌ها، تغییرات اجتماعی و اقلیمی، با فراز و نشیب‌های متعددی روبروست و نیاز به اطلاعات آماری جدید به شدت احساس می‌شود.

بر همین اساس، پایگاه اطلاع رسانی دولت در فروردین ماه سال جاری، از امکان اجرایی شدن طرح سرشماری ملی نفوس و مسکن در سال ۱۴۰۱ خبر داد و اعلام کرد بررسی این طرح در دستور کار کمیسیون مدیریت امور عمومی و سرمایه انسانی دولت قرار گرفته است.

با این حال، اتخاذ یک روش جدید برای انجام این سرشماری و ارجاع به داده‌های سایر پایگاه‌ها که خود همچنان کامل نیستند و با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند، این نوید را خواهد داد که بزودی شاهد انجام این سرشماری نخواهیم بود.