رشد چشمگیر تولید بنزین به ۱۰۳ میلیون لیتر؛ چالش رسیدن به هدف ۱۲۹ میلیون لیتری چیست؟
میانگین تولید روزانه بنزین کشور از شهریور ۱۴۰۳ تا تیر ۱۴۰۴ با رشد ۵ میلیون لیتری به ۱۰۳ میلیون لیتر رسید. این در حالی است که بر اساس اهداف برنامه هفتم توسعه، تولید باید تا پایان سال ۱۴۰۸ به ۱۲۹ میلیون لیتر در روز افزایش یابد؛ هدفی که کارشناسان تحقق آن را با چالش‌های جدی از جمله مصرف بالای داخلی، فرسودگی پالایشگاه‌ها و کمبود سرمایه‌گذاری موافق می‌دانند.
نسیم‌آنلاین: آمارهای رسمی از رشد قابل توجه تولید بنزین در ایران حکایت دارد. بر اساس اعلام شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، میانگین تولید روزانه بنزین کشور در بازه زمانی شهریور ۱۴۰۳ تا تیر ۱۴۰۴ به ۱۰۳ میلیون لیتر رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۵ میلیون لیتر افزایش را نشان می‌دهد.
هدفگذاری بلندپروازانه برنامه هفتم توسعه
این آمار در حالی منتشر شده که طبق اهداف برنامه هفتم توسعه، ایران باید تولید روزانه بنزین خود را تا پایان سال ۱۴۰۸ به ۱۲۹ میلیون لیتر برساند. در همین راستا، در این برنامه برای تولید نفت‌گاز و نفت‌کوره نیز به ترتیب اهداف ۱۳۰ و ۴۹ میلیون لیتر در روز تعیین شده است.
نقش کلیدی پالایشگاه‌ها در افزایش تولید
بررسی روند تولید در پالایشگاه‌های کشور گویای این رشد است:
· تولید بنزین از ۹۸ میلیون لیتر در پنج‌ماهه نخست ۱۴۰۳ به حدود ۱۰۵ میلیون لیتر در آبان همان سال صعود کرد.
· پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس با تولید روزانه ۴۲.۶ میلیون لیتر، سهم عمده‌ای در این achievement دارد.
· پالایشگاه آبادان با ۱۷.۸ میلیون لیتر، پالایشگاه اصفهان با ۱۳ میلیون لیتر و پالایشگاه تهران با ۷.۵ میلیون لیتر در روز، دیگر پایگاه‌های اصلی تولید بنزین کشور هستند.
چالش‌های پیش روی تحقق اهداف تولید
با وجود این رشد مطلوب، کارشناسان صنعت نفت هشدار می‌دهند که رسیدن به هدف ۱۲۹ میلیون لیتری با چالش‌های اساسی روبرو است:
· افزایش مصرف داخلی: مصرف بنزین کشور به طور متوسط سالانه ۶ تا ۷ درصد رشد دارد و در برخی روزهای پیک (مانند ۲۳ خرداد ۱۴۰۴) به رکورد ۲۰۰ میلیون لیتر نیز رسیده است.
· فرسودگی تجهیزات: بخشی از زیرساخت‌های پالایشگاهی کشور بیش از ۴۰ سال قدمت دارند و نیازمند نوسازی فوری هستند.
· کمبود سرمایه‌گذاری: اجرای پروژه‌های توسعه‌ای و ارتقای کیفیت بدون تأمین اعتبارات پایدار با کندی پیش می‌رود.
· چالش کیفیت سوخت: اگرچه استاندارد یورو ۵ الزامی شده، اما بخشی از تولید هنوز با این کیفیت تطابق ندارد.
· فقدان مدیریت تقاضا: نبود سیاست‌های منسجم برای کنترل مصرف و توسعه سوخت‌های پاک، فشار بر شبکه تأمین را افزایش داده است.
پروژه‌های آتی و راهکارها
برای فائق آمدن بر این چالش‌ها، پروژه‌های افزایش ظرفیت و ارتقای کیفیت در پالایشگاه‌های بندرعباس، شازند، آبادان، تهران، اصفهان، تبریز و شیراز در دست اجراست. هدف نهایی این پروژه‌ها، کاهش تولید نفت‌کوره، افزایش راندمان و دستیابی به سوخت با استانداردهای بین‌المللی است.
با این حال، به نظر می‌رسد تحقق اهداف تولید بنزین تنها از مسیر توسعه زیرساخت‌ها میسر نباشد و نیازمند مدیریت هوشمند تقاضا و سیاست‌گذاری دقیق در بخش مصرف است تا بتوان به تأمین پایدار انرژی در کشور دست یافت.
