شاکری: دولتی‌ها با تحلیل‌ ساده انگارانه تعداد مسافرت عید فطر را نماد رونق اقتصادی می‌‌دانند

به گزارش «نسیم» روزنامه شرق با انتشار سخنان عباس شاکری رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه با انتقاد از یادداشت اخیر مسعود نیلی نوشت:

شرایط فعلی، موقعیت خطیری است و فرصت‌هایی هم که پیش‌روی دولت قرار دارد، حساس‌اند؛ گرچه همه باید تلاش کنیم این فرصت‌ها هدر نروند و از آنها خوب استفاده شود، اما متأسفانه اظهارنظرها و تحلیل‌هایی که از سوی دولتمردان ارائه می‌شود، حاکی از این است که واقعیت‌های موجود در اقتصاد کشور، خوب و درست تحلیل نمی‌شوند. گویی یک چارچوب تحلیلی انتزاعی برای خود ساخته‌ایم و سعی می‌کنیم در همین چارچوب، به توجیه واقعیت‌ها و سیاست‌های اقتصادی بپردازیم و این، قدری نگران‌کننده است؛ چراکه رکود خاصی بر اقتصاد کشور حاکم است. یکی از تحلیل‌ها این است که می‌گویند مردم با وجود اینکه پول دارند، اما خرید را به تأخیر می‌اندازند؛ چراکه منتظر هستند شرایط بهتر شود. یا حتی مثل دولت قبل استناد می‌کنند که آمار مسافرت‌های عید سعید فطر، فلان قدر بوده است؛ بنابراین مردم وضع‌شان خوب است، چون اگر وضع‌شان خوب نبود، این اندازه مسافرت نمی‌رفتند! زمانی تحلیل می‌شد ما دچار رکود شده‌ایم؛ اما طبیعتا اقتصاد هم رونق دارد، هم رکود و با گذشت زمان، نیروهای خود‌اصلاح، ما را از رکود خارج می‌کنند و دوباره رونق فراگیر می‌شود! از این تحلیل‌ها که بگذریم، به‌هرحال ما در ایران یک نظام بانکی خصوصی و دولتی داریم که در دهه گذشته عملکرد مناسبی نداشته است، بحث فساد و رانت موجود در اقتصاد نیز یک واقعیت است، بحث کیفیت هم مقوله‌ دیگری است. بحث هنجارگزیری و قانون‌گریزی و زشت‌کاری در فعالیت‌های اقتصادی نیز مقوله‌های ناپسند دیگری هستند و اینها مشتی نمونه خروار است. من قصد سیاه‌نمایی ندارم؛ اینها وجود دارند، هرچند ما همیشه امیدوار هستیم با اصلاح رویه‌های گذشته، وضعیت بهتر شود. متأسفانه همه مسائلی که گفته شد در اقتصاد وجود دارد. حتی امروزه به‌راحتی کالاهای تقلبی تولید می‌شود. بنا بر قواعد علم اقتصاد، در اقتصاد بین‌الملل، اگر جمع کشش تقاضای واردات یک کشور و تقاضای خارجی‌ها برای صادرات آن کشور بزرگ‌تر از یک باشد، معمولا آن کشور کارهایی می‌کند که صادرات بیشتر شود و درست هم هست. برخی از دوستان نیز مرتب می‌گویند ما باید نرخ ارز را افزایش دهیم تا صادرات تقویت شود و افزایش پیدا کند. این به لحاظ نظری درست است، اما در کدام بستر؟ در کدام اقتصاد؟ و با کدام شرایط؟ به‌هرحال این مسئله در کشور ما جواب نمی‌دهد و باید به دنبال چرایی آن بود.