شکل گیری BDS اسلامی نیازامروز برای مقابله مردمی با رژیم صهیونیستی
عادیسازی روابط اعراب و اسرائیل و وظیفه ما
علنی کردن روابط مسئولین سیاسی و چهرهای سیاسی و امنیتی اعراب با رژیم صهیونیستی سناریویی است که هرچند نشاندهندهی عمق روابط میان هر دو است، اما توجه رسانهای و واکنشهای گوناگون حول آن و نیز تکرار و تداوم آن برای مخاطب جهان عرب، حساسیتزدایی را به همراه خواهد داشت.
نسیم آنلاین *: عادیسازی روابط اعراب و رژیم صهیونیستی، همواره طرفداران و مخالفان زیادی میان نخبگان منطقهای و بینالمللی داشته است. فرآیند عادیسازی روابط رژیم صهیونیستی و اعراب را میتوان در قالب سه مرحله سادهسازی نمود: مرحله نخست، پذیرش و ایجاد روابط امنیتی و سیاسی پنهان، مرحله دوم، پذیرش عادیسازی روابط در فضای نخبگانی و تبیین لزوم آن برای جامعه و نهایتاً مرحله سوم که مهمترین بخش فرآیند عادیسازی است، حساسیتزدایی اجتماعی است. امروزه رسانهها و نخبگان حامی عادیسازی و پذیرش رژیم صهیونیستی در منطقه، وارد مرحله حساسیتزدایی از داشتن رابطه و شناسایی رژیم صهیونیستی برای افکار عمومی بالأخص جامعه کشورهای عربی شدهاند.
علنی کردن روابط مسئولین سیاسی و چهرهای سیاسی و امنیتی اعراب با رژیم صهیونیستی سناریویی است که هرچند نشاندهندهی عمق روابط میان هر دو است، اما توجه رسانهای و واکنشهای گوناگون حول آن و نیز تکرار و تداوم آن برای مخاطب جهان عرب، حساسیتزدایی را به همراه خواهد داشت.
اقدام سلطان قابوس در پذیرایی از نتانیاهو را می توان یک نقطه عطف در این خصوص دانست.هر چند برخی با مرور تاریخ بالاخص در سال های 1994 تا 96 سعی داشتند القا کنند دیدار قابوس با سران صهیونیستی چندان هم عجیب یا بی سابقه از سوی عمان نبود؛ اما زمان و شیوه اقدام سلطان قابوس در برهه کنونی بسیار حائز اهمیت و استثنایی است.
در حالی که امارات و سعودی در خط مقدم عادی سازی روابط و علنی سازی برخی همکارهای سیاسی، اقتصادی و ورزشی شان با اسرائیلی ها هستند؛ سفر نتانیاهو به عمان بسیار شوک برانگیز بود. انتخاب عمان برای سفر به یک پایتخت عربی از سوی نتانیاهو به تعبیری مسیر عادی سازی روابط اعراب و تل آویو را کوتاه کرد.
حال آنکه اهمیت دارد واکنش محور ایران، محور مقاومت و جنبش های مردمی ضد صهیونیستی برای متوقف کردن قطار عادی سازی روابط اعراب و رژیم صهیونیستی است که وارد مرحله جدیدی شده است. لذا در ادامه سعی شده است تعدادی راهکارهای عملیاتی برای این مسئله ذکر شود:
۱- باور به ظرفیت جهان عرب و اسلام در مخالفت با عادی سازی روابط اعراب و اسرائیلبرای موفق بودن طرح ها و سناریوهای برنامه ریزی شده برای مخالفت با عادی سازی روابط، شناخت جامعه اعراب، وضعیت و نگاه جامعه کشورهای مختلف، زاویه نگرش و تقدم موضوعات امنیتی، دینی و پان عربیسم بسیار حائز اهمیت است. لذا در وهله نخست باید به شناخت دقیقی دست یافت و این مسئله را باور کرد که غالب جامعه عربی و اسلامی منطقه مخالف عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی است.
گزارش شاخص های عربی 2018 که از سوی موسسه مرکز عربی پژوهش ها و مطالعات سیاسی نشان می دهد به رسمیت شناختن اسرائیل، با مخالفتی جدی و سراسری در جهان عرب روبرو است. نسبت ۸۷% مخالف در برابر تنها ۸% موافق در میان پاسخگویان، نشاندهنده این واقعیت و تاییدکننده صحت دیگر مواضع اعلام شده در این نظرسنجی درباره فراملی دانستن مسئله فلسطین و مخالفت با معاهدههای صلح امضاء شده با اسرائیل است.
بیشترین آمار مخالفت با رابطه با اسرائیل در لبنان (۹۷%) و اردن (۹۴%) و تونس (۹۳%) . فلسطین و موریتانی (۹۱%) است. دو آمار قابل توجه در این میان را باید برجسته کرد:
1.در سه کشوری که معاهده صلح با اسرائیل امضاء کردهاند، یعنی مصر، اردن و فلسطین، اکثریت مطلق مردم مخالف عادیسازی روابط با این کشور هستند. در اردن این نسبت به ۹۴% و در فلسطین به ۹۱% و در مصر به ۸۷% می رسد.
2.در عربستان سعودی، که ظاهرا نظرسنجی به صورت تلفنی در آن صورت گرفتهاست ، ۵۵% پاسخدهندگان مخالف به رسمیت شناختن اسرائیل و عادیسازی رابطه با آن بودند و تنها ۹% موافق این روند بودند. نکته قابل توجه آن است که ۳۶% پاسخدهندگان حاضر به پاسخگویی به این پرسش نشدند. در واقع از حدود ۳۰% کاهش میزان مخالفان نسبت به قبل، تنها ۲% به تعداد موافقان افزوده شدهاست و بقیه ترجیح دادهاند که از اظهار موضع اجتناب کنند. .
۲- برگزاری اجلاس و کنفرانس های منطقهای و بین المللیشکل گیری کنفرانس های دولتی و غیردولتی(سازمان های مردم نهاد) به صورت مستمر و هدفمند می تواند حداقلی ترین اقدام و واکنش به عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل باشد. این اجلاس ها مسبوق به سابقه است، به طور نمونه در آبان سال 96 اجلاسی به همین منظور در کویت برگزار شد. کنفرانس مقابله با عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی در خلیجفارس تحت نظارت «مرزوق الغانم» رئیس مجلس الأمه (پارلمان) کویت عصر روز جمعه به میزبانی انجمن فرهنگی و اجتماعی زنان در کویت برگزار شد.
۳- انجام اقدامات دیپلماسی مشترک با همراهی کشورهای مخالف عادی سازی مانند کویت، الجزایر، تونس و ...انتظار می رود دستگاه دیپلماسی کشور علی رغم چالش های منطقه ای و روابط نه چندان مطلوب با بسیاری از کشورهای اسلامی، در خصوص اعلام مواضع سیاسی و رسمی در مخالفت با عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل بسیار پویاتر و مبتکرانه تر عمل نماید. به طور نمونه می توان با همراهی کشورهایی مانند کویت، الجزایر و تونس انجام اقدامات دیپلماسی مشترکی مانند بیانیه سیاسی، تهدید به رفتاری تنبیهانه در قبال کشورهای خط مقدم عادی سازی (امارات، بحرین، عمان و سعودی) و ... انجام داد.
۴- شکل گیری BDS اسلامیراه حل چالش حساسیت زدایی اجتماعی از داشتن روابط با اسرائیل تعریف یک BDS جدید، خلاقانه و فراگیر در درون جهان اسلام است. BDS یک جنبش مردمی در اروپاست که در راستای تحریم کالاهای صهیونیستی که به اروپا صادر میشود فعالیتهای گوناگونی انجام داده و در این راستا بسیار موفق هم بوده است. وجود یک نهاد غیردولتی فراگیر، به منظور تحریم اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و علمی آثار صهیونیستی، اقدامی است که جای آن در جهان اسلام بسیار خالی است. به طور نمونه هفته گذشته دانشجویان دانشگاه آمریکا در بیروت با تحصن مقابل دانشگاه، اعتراض خود را به سخنرانی دکتر «جف مک ماهان» (مشاور بخش فلسفه در دانشگاه اسرائیل در قدس) با موضوع بازنگری در اخلاقیات جنگ، اعلام کردند. این اعتراض در صورت وجود یک BDS اسلامی میتوانست بسیار پروسیع و با بازخورد رسانه ای وسیع در مقیاس ها و نمونه های گوناگون دیگری تکرار شود.
۵- جنگ و بی ثباتی در غزه؛ آخرین راهکار برای بیداری تقابل با فرآیند عادی سازی روابط با رژیم صیهونیستیاما آخرین مسئله ای که در این نوشتار به دنبال طرح آن هستیم؛ شاید آخرین راهکار برای تقابل با رژیم صهیونیستی و فرآیند عادی سازی روابط با رژیم صیهونیستی دانست. وقوع جنگ میان نوارغزه و رژیم صهیونیستی، وجدان های خفته جهان اسلام را باری دیگر زنده خواهد کرد. لذا ما همواره شاهد بوده ایم که بیشترین مخالفت ها با اسرائیل طی جنگ های 33 و 51 روزه رخ داده است. در همین خصوص روزنامه صهیونیستی هاآرتص نوشته است نتانیاهو برای نزدیک شدن به کشورهای خلیج فارس از رویارویی و حمله به نوار غزه پرهیز میکند و به دنبال کم کردن تحریمها بر این منطقه است و لذا رخ دادن جنگی جدید که فرآیند عادی سازی را مختل نماید بسیار هراسان است.
محمدمحسن فایضی