گولن و شاگردانش؛‌ رمز عملیات اردوغان این بار برای «شهرداری استانبول»

نسیم آنلاین : 11 فروردین‌ماه انتخابات محلی ترکیه برای انتخاب شهرداری‌ها برگزار شد. نتایج انتخابات برای حزب عدالت و توسعه که رهبری آن را اردوغان بر عهده دارد،‌ چندان دل‌چسب نبود. شکست در شهر بزرگ استانبول،‌ چون لکه سیاهی بر دیگر پیروزی‌های عدالت و توسعه در انتخابات بود. شکست در شهر اصلی اقتصادی ترکیه برای اردوغان بسیار گران و سخت بود؛‌ لذا وی از همان ابتدا به دنبال جبران آن افتاد.

حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان و حزب حرکت ملی به رهبری دولت باغچه که با تشکیل ائتلاف جمهور، بن علی ییلدرم نخست‌وزیر پیشین ترکیه را به‌عنوان نامزد خود به میدان آورده و از اکرم امام اوغلو نامزد ائتلاف ملت شکست‌خورده بودند، معتقدند که در انتخابات استانبول تخلف و شائبه وجود دارد و باید یک‌بار دیگر انتخابات در این شهر برگزار شود.

اردوغان شخصاً بر این موضوع تأکید می‌کرد که باید برای باز کردن این گره به آرای مردم مراجعه شود. دولت ترکیه نیز بارها اعلام کرده که اگر انتخابات برگزار نشود در حق مردم ظلم شده است. اردوغان چنان در تصمیم خود برای تغییر نتایج انتخابات شهرداری استانبول مصمم بود که وی در مراسم افتتاح مسجد چاملیجا در استانبول،‌ که 14 اردیبهشت برگزار شد با وجود آن‌که بیش از 20 هیات از کشورهای مختلف آسیایی، اروپایی و عربی به افتتاحیه چاملیجا دعوت شده بودند، اما نه‌تنها سران احزاب مخالف بلکه حتی اکرم امام اوغلو شهردار جدید استانبول نیز به این مراسم دعوت نکرد تا نشان دهد انتخابات استانبول و نتیجه آن را به رسمیت نمی‌شناسد.

حزب عدالت و توسعه بلافاصله پس از عدم‌تغییر جدی نتایج پس از بازشماری برخی صندوق‌های استانبول،‌ با پیگیری شکایاتش، حکم بازجویی و دستگیری 43 نفر را از سوی دادستان ترکیه دریافت کرد. این 43 نفر از روسای صندوق‌های انتخاباتی در حوزه استانبول بودند که گفته می‌شد ظن همکاری و ارتباط آنان با شبکه فتح‌الله گولن وجود دارد و این بار هم اردوغان سراغ سویه تکراری خود طی چهار سال گذشته برای محکوم کردن تا دستگیری افراد رفت.

حزب عدالت و توسعه مدعی بود یکی از مهم‌ترین تخلفات در انتخابات استانبول این است که برخلاف قانون به جای آن‌که کارمندان دولتی به‌عنوان رئیس صندوق به کار گماشته شوند، روسای صندوق‌ها از بین کارگران بخش خصوصی بانک‌ها انتخاب شده‌اند؛ اما مخالفین اردوغان بر این باورند که کل این استدلالات بهانه‌هایی برای رد شکست حزب حاکم در استانبول است .

۲ رقیب اصلی برای شهرداری استانبول

تلاش و شکایت حزب عدالت و توسعه پس از چند بار بررسی، شمارش آرا و رد شدن تخلفات از سوی نهاد عالی انتخابات، بالاخره بعد از چند هفته به ثمر نشست و شورای عالی انتخابات ترکیه دوشنبه 16 اردیبهشت تصمیم به تکرار انتخابات شهرداری استانبول در ۲ تیر ماه گرفت و علت این امر را ارائه شواهد و اسناد جدید مبنی بر بروز تخلفات تأثیرگذار در انتخابات عنوان نمود.

یکی از پیامدهای برگزاری انتخابات مجدد،‌ متوجه اقتصاد ترکیه و استانبول خواهد بود. طولانی شدن روند تصمیم شورای عالی انتخابات برای برگزاری یا عدم برگزاری انتخابات و پیامدها و تنش‌های احتمالی در انتخابات مجدد استانبول،‌ صاحبان اقتصادی استانبول را نگران کرده است به‌طور نمونه سیمون کاسلوسکی رئیس اتحادیه صاحبان صنایع و کارآفرینان ترکیه موسوم به توسیاد (TÜSİAD) که بزرگ‌ترین اتحادیه خصوصی اقتصاد ترکیه است بر اهمیت انتخابات استانبول تأکید کرده و معتقد است: ما منتظر آن هستیم که نهاد عالی انتخابات نظر خود را در مورد نتایج انتخابات استانبول اعلام شود تا صاحبان صنایع و فعالان اقتصادی بتوانند برای اصلاحات، اقدام کرده و با خاطرآسوده دست به سرمایه‌گذاری و اقدام بزنند.

تصمیم جدید شورای عالی انتخابات ترکیه برای حزب عدالت و توسعه هم می‌تواند یک چالش جدی است؛‌ شکست دوباره،‌ یا تحریم آن از سوی احزاب دیگر پیامدهایی بیش از شکست اولیه به دنبال خواهد داشت. ضمن آنکه یکی از اصلی‌ترین بحث‌های مطرح‌شده در هفته‌های گذشته در خصوص برگزاری دوباره انتخابات، زیر سؤال رفتن استقلال و اعتبار نهاد عالی انتخابات ترکیه است. سعدی گوون رئیس این نهاد در ماه‌ها و سالیان اخیر نشان داده که در برگزاری آراء و شمارش و نظارت وسواس و دقت بالایی دارد و نیروهای خود را تحت‌فشار قرار می‌دهد تا انتخابات سریع و دقیق برگزار شود و معمولاً با پاسخ‌های مؤدبانه درخواست‌های غیرمعقول حزب حاکم را نیز رد می‌کند. کما این‌که در ابتدا هم درخواست حزب حاکم برای بازشماری آرای آنکارا و استانبول را رد کرده و اعلام کرد که هیچ دلیل موجه و روشنی برای بازشماری وجود ندارد؛ اما حالا اگر بر اثر فشارهای سیاسی زیر بار حرف اردوغان رفت و تصمیم به برگزاری مجدد انتخابات استانبول گرفت، اعتبار سیاسی انتخابات، شورای عالی انتخابات و جایگاه دموکراسی لطمه دار خواهد شد.

حال باید منتظر چالش و تنش‌های جدیدی در ترکیه باشیم؛‌ گویا اردوغان عبور از دموکراسی را ابزاری برای کسب قدرت خود می‌داند.