بهار اقتصاد ترکیه در معرض تگرگ ویروس کرونا

شیوع گسترده ویروس کرونا٬ بخش اقتصاد ترکیه را با وقفه و رکود بزرگی مواجه کرده است. به گونه‌ای که صاحبان صنایع و کار٬ نگران شده و معتقدند که در شرایط موجود٬ ترکیه باید منتظر پیامدهای ناشی از فقر و بیکاری باشد.

اتحادیه صاحبان صنایع و کارآفرینان ترکیه (TÜSİAD) مهم‌ترین نهاد دنیای اقتصاد٬ کار و سرمایه این کشور است که به بخش خصوصی تعلق دارد و تصمیمات این نهاد٬ همواره بر روند تحولات سیاسی و اجتماعی کشور تاثیر گذار بوده است.

ریاست این اتحادیه در حال حاضر در دست یک فعال اقتصادی نامدار به نام سیمونه کلاوسکی است. سیمونه کلاوسکی ایتالیایی٬ علاوه بر زبان‌های انگلیسی٬ ایتالیایی و فرانسوی٬ به خوبی به زبان ترکی مسلط است و پس از چند دهه زندگی در این کشور٬ نظرات او در دنیای تجارت و اقتصاد٬ چنان اعتباری به دست آورده که ریاست مهم‌ترین نهاد مجمع اقتصادی بخش خصوصی ترکیه به او سپرده شده است.

سیمونه کلاوسکی در گفتوگو با روزنامه جمهوریت (از رسانه‌های کمالیست مخالف دولت) به تشریح وضعیت کنونی اقتصادی ترکیه و رکود و وقفه در کار و تولید به خاطر شیوع کرونا صحبت کرده و معتقد است که اقتصاد ترکیه پس از بحران اقتصادی سال 2019 منتظر یک بهار بود اما با شیوع کرونا٬ عملاً در معرض تگرگ قرار گرفت.

خواب زمستانی اقتصاد ترکیه

خیلی‌ها معتقدند که هیچ چیزی مانند دوران پیش از کرونا نخواهد بود. به باور شما٬ کرونا تا چه اندازه به اقتصاد ترکیه لطمه زد؟

ما فکر می‌کردیم هم اقتصاد جهان و هم اقتصاد ترکیه در سال 2020 میلادی٬ وضعیت خوبی خواهد داشت و در اغلب حوزه‌ها شاهد رشد و رونق خواهیم بود.

در سه ماه پایانی سال شاهد رشد 6 درصدی بودیم٬ اعتبار و تسهیلات بیشتر شده بود٬ سفارشات بالا رفته بود و انتظار داشتیم همه چیز خوب پیش برود.

درست در چنین شرایطی٬ کرونا وارد زندگی ما شد. همه چیز تغییر یافت. در شرایطی که پس از بحران سال گذشته٬ در انتظار بهار اقتصادی بودیم٬ به ناگهان تگرگ کرونا آمد و حالا هم ظاهراً به خواب زمستانی می‌رویم.

باید برنامه‌ها و سیاست‌های لازم تعیین شوند تا هر چه زودتر از این فضا خارج شویم و به شرایط طبیعی بازگردیم. البته ما هم به عنوان اتحادیه صنایع و کار٬ آن چه از دستمان بیاید انجام می‌دهیم.

در بسیاری از کارخانه‌ها٬ خط تولید را تغییر دادند تا هر چه زودتر ملزومات بهداشتی به دست مردم و پرسنل درمانی برسد. در عین حال٬ در حد قابل توجهی٬ از فقرا نیز حمایت کرده‌ایم. چرا که در چنین مقطعی٬ همبستگی از هر چیزی مهم‌تر است.

در شرایطی که به خاطر کرونا٬ مشکلات اقتصادی بسیاری به وجود آمده٬ ما در حال رایزنی با مقامات هستیم و نظرات خودمان را ارائه میدهیم. در نشستی با حضور رئیس جمهور٬ نظرات خودم را هم بیان کردم.

آن چه اهمیت حیاتی دارد٬ حفظ استخدام و به کارگیری نیرو است. بسته‌های حمایت از واحدهای کار و تولید هم اعلام شده اما عادلانه نیست که از برخی شرکت‌ها حمایت شود و برخی دیگر خارج از شمول حمایت‌ها باشد.

در حل حاضر٬ مساله ارز٬ اهمیت بالایی دارد. الان احتیاج به دلار٬ بیشتر و بیشتر شده است. بسیاری از کشورهای جهان از جمله برزیل٬ مکزیک و اندونزی٬ برای تامین دلارهای مورد نیاز خود٬ با بانک مرکزی آمریکا قرارداد امضا کردهاند تا منابع آنها را به دلار تبدیل کند.

ما نیز باید به فکر چنین معاهده‌ای باشیم. حتی اگر دلار هم لازم نداشته باشیم٬ قرار گرفتن ترکیه در لیست خارج از کشورهایی که با بانک مرکزی آمریکا قرارداد انتقال ارز دارند٬ به خودی خود٬ به ضرر اقتصاد ماست.

همچنین باید به مساله بیکاری اشاره کنم. من فکر می‌کنم در ربع دوم سال٬ در اقتصاد ترکیه با لطمات سختی مواجه خواهیم شد که ارتباط مستقیمی با افزایش بیکاری دارد. اما در ربع سوم سال٬ تا حدی فضا بهتر خواهد شد. البته همه این‌ها به خود موضوع کرونا هم ربط دارد و امیدوارم شاهد بروز موج جدید شیوع کرونا نباشیم.

مساله مهم دیگر٬ توجه به زنجیره جهانی رکود اقتصادی است. الان٬ کشورها در شرایطی نیستند که به تنهایی بتوانند با این وضعیت مبارزه کنند. لذا نیاز به هماهنگی بین‌المللی٬ بیش از هر زمان دیگری است و ترکیه نیز باید در راستای همکاری‌ها و هماهنگی‌های بین‌المللی٬ اقدامات بیشتری انجام دهد و اعضای جی 20 در این مورد تلاش کنند.

ضرورت مشورت در موضوع قرنطینه

شما به عنوان توسیاد یا اتحادیه صاحبان صنایع و کار٬ تا چه اندازه با اعلام قرنطینه عمومی و مقررات قاطعانه منع آمد و شد موافقید؟

در این زمینه باید به دقت به توصیه‌های شورای علمی ستاد مبارزه با کرونا عمل شود. اگر به نظر آنها٬ به استثنای نقاط حساس٬ تمام مراکز کار باید تعطیل شوند٬ لازم است این حکم را بپذیریم.

در بسیاری از نقاط جهان٬ موضوع قرنطینه و ممنوعیت تردد در شهرها در نظر گرفته شده و در ترکیه نیز ممنوعیت آمد و شد فقط محدود به 31 مرکز استان شد و آن هم به صورت موقت و 48 ساعته.

آن چه اهمیت دارد٬ این است که حتماً باید با صاحبان صنایع و کار و تولید٬ مشورت‌های لازم صورت بگیرد. ببینید! کار در بخش صنعت و کارخانه‌های بزرگ و کوچک٬ یک کار خاص و ویژه است.

شما نمی‌توانید در لحظه و به شکل فی الفور تصمیم بگیرید که کار متوقف شود یا دوباره از سر گرفته شود. چرا که زنجیره تولید و روند عملیات تولید به شکلی است که در بسیاری از مراکز تولید و صنعت٬ نمی‌توان به یک باره و در لحظه٬ عملیات را متوقف کرد.

بنابراین٬ در موضوع قرنطینه و تعطیلی٬ مشورت با صاحبان کار و صنایع٬ اهمیت بالایی دارد و باید برنامه روشنی برای این هدف وجود داشته باشد. به موازات مساله مشورت و رایزنی٬ حمایت اقتصادی دولت نیز مهم است.

دولت باید از فعالیت‌های اقتصادی حمایت کند تا بتوانیم به شرایط عادی بازگردیم. همین حالا در چند کشور اروپایی هم ممنوعیت‌ها را به شکل نسبی برداشتهاند. ما نیز باید برای بازگشت به شرایط عادی تلاش کنیم. اما در هر صورت٬ تحت هر شرایطی٬ سلامت انسان‌ها در اولویت است.

نهاد ریاست جمهوری ترکیه در حال تدوین قانونی جدیدی است که بر مبنای آن٬ به خاطر شرایط اقتصادی دشوار ناشی از شیوع کرونا٬ به مدت 3 ماه تمام٬ اخراج کارگر و نیرو در تمام بخش‌ها ممنوع شود. آیا در این مورد با شما هم مشورت شده است؟

قوانین کار و استخدام روشن است و کلیه مراکز کار هم باید از امتیازات به شرط استخدام بهره بگیرند. قراردادهای پرداخت کوتاه‌مدت٬ از مهم‌ترین تدابیر در سطح جهانی است.

باشد شرایط کار و پرداخت کوتاه مدت منعطف‌تر شود. اما اغلب بخش‌های کار٬ تولید و خدمات٬ به نقطه توقف فعالیت رسیده‌اند و در چنین شرایطی باید پرداخت کوتاه مدت از طرف دولت صورت بگیرد و در زمینه پرداخت بیمه بیکاری هم٬ انعطاف بیشتری به خرج داده شود.

احتمال گسترده‌تر شدن فقر در ترکیه

همین حالا که در حال مصاحبه با شما هستیم٬ بسیاری از کارگران٬ با مرخصی بدون حقوق به خانه فرستاده شده و درآمد خانوارها به طرز غم‌انگیزی سقوط کرده است. آیا چنین چیزی می‌تواند منجر به انفجار اجتماعی شود؟ برای جبران فقر و کمک به خانواده‌ها٬ چه اقداماتی باید انجام شود؟

هنوز نمی‌دانیم که قرار است این بحران٬ تا کی ادامه پیدا کند. اگر کرونا یک بحران طولانی‌مدت باشد٬ قطعاً شاهد گسترده‌تر شدن و افزایش میزان فقر خواهیم بود. در چنین شرایطی٬ ما طرفدار این نظریه هستیم که آن دسته از خانوارهایی که درآمد آنها از یک میزان خاص و معین کمتر است٬ مستقیماً از طرف دولت حمایت شوند و به آنها کمک نقدی داده شود.

نباید در این شرایط حساس و بحرانی٬ هیچ خانواده‌ای از کالاهای اساسی محروم بماند. نمونه‌های جهانی هم نشان دهنده این است که بدون حمایت دولت‌ها نمی‌توان چنین کاری انجام داد.

حتماً باید فکری هم به حال افرادی بکنیم که نام آنها در هیچ لیستی ثبت نشده است. نه در لیست بیمه شدگان و نه در لیست افراد تحت پوشش کمک‌های اجتماعی.

بنابراین لازم است لیست‌ها به‌ روز شوند و همه نیازمندان مورد حمایت مالی قرار بگیرند. دنیای کار و تجارت هم به وظایف انسانی خود واقف است و اعضای اتحادیه ما نیز تلاش میکنند دین خود را ادا کنند.

مبارزه با کرونا در فضای دوقطبی ترکیه

در شرایط فعلی که شیوع ویروس کرونا٬ ترکیه را با مشکلات بزرگی روبرو کرده٬ شاهد این هستیم که هنوز هم یک حرکت مشترک و هماهنگ بین حزب حاکم و مخالفین وجود ندارد و دوقطبی٬ هنوز هم حرف اول را می‌زند. دیدید که حزب حاکم به شهرداری‌های وابسته به احزاب مخالف اجازه نداد اعانه جمع‌آوری کنند و در عفو محکومین هم٬ تنها دیدگاه خود را اعمال کرد. چه کنیم که از این دوقطبی رها شویم؟

کرونا کاری به تفاوت و نوع دیدگاه‌های سیاسی٬ ریشه‌های قومی و نژادی٬ باورهای دینی و ویژگی‌های طبقاتی ندارد و به همه حمله می‌کند.

پس در چنین شرایطی٬ دوقطبی سیاسی و اجتماعی٬ مبارزه با کرونا را بسیار دشوارتر می‌کند. برای گذار از وضعیت موجود٬ فقط و فقط باید به همدیگر اعتماد کنیم. تا «اعتماد» در میان نباشد٬ نمی‌توانیم از دوقطبی موجود گذر کنیم و در این زمینه هر کسی وظایفی دارد و همه باید تلاش کنند.

لازم نیست یک طرف منتظر آن بماند که طرف مقابل٬ گام نخست را بردارد. باید همه با هم کار کنیم و دوقطبی را از میان برداریم.

«خبرگزاری تسنیم»