پاس گل ترامپ به دولت بعدی آمریکا؟!

دولت آمریکا روز سه‌شنبه، 20 آبان ماه تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع کرد. بر این اساس نام 4 شخص حقیقی و 6 شرکت به فهرست دفتر کنترل دارایی‌های خارجی (اوفک) در وزارت خزانه‌داری اضافه شد.

اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران بعد از خروج آمریکا از برجام سرعت مضاعفی پیدا کرد و ترامپ تلاش کرد از این طریق ایران را به میز مذاکره برگرداند تا توافق هسته‌ای را تغییر دهد؛ سیاستی که درنهایت منجر به نتیجه نگردید و ایران حاضر نشد در مقابل زیاده‌خواهی‌های رئیس‌جمهور آمریکا کوتاه بیاید.

در حال حاضر این مسئله مطرح‌شده که دولت آینده در پی رجوع به برجام است. جو بایدن، در تبیین سیاست خود در قبال ایران در مقاله‌ای در مجله فارن افرز گفته بود در صورت پیروزی به توافق هسته‌ای که محملی برای مقابله با رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای بود بازخواهد گشت. البته او مدعی شده بود حتماً با اقدامات بی‌ثبات کننده ایران مقابله خواهد کرد.

جیک سالیوان، مشاور سیاست خارجی جو بایدن نیز در مردادماه تأکید کرده بود احتمال بازگشت به برجام در صد روز ابتدایی دولت بایدن وجود دارد.

اما نکته این است که اگر دولت آمریکا بخواهد به برجام بازگردد در مقابل تحریم‌هایی که وضع‌شده چه موضعی خواهد گرفت؟ بخصوص این‌که با شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، این گمانه تقویت‌شده احتمالاً وی در ده هفته پیش رو تا زمان تحویل قدرت به جو بایدن زنجیره‌ای از تحریم‌های پیاپی در حوزه‌های مختلف را علیه ایران اعمال نماید.

بر این اساس فرضیه‌ای در رسانه آمریکایی «اکسیوس» مطرح‌شده که دولت ترامپ قصد دارد به‌صورت مستمر و سیل‌آسا بر تحریم‌ها علیه ایران در هفتاد روز آینده بیفزاید. هدف از تحریم‌های جدید که مرتبط با برنامه موشکی ایران و ادعای نقض حقوق بشر است سخت‌تر کردن کار دولت آینده آمریکا برای رفع تحریم‌هاست. هر چند به نظر می رسد این کار خواسته یا ناخواسته بیشتر پاس گل ترامپ به دولت بعدی آمریکاست چون اهرم فشار قوی تری برای کسب امتیاز بیشتر از ایران خواهد بود!

برخی بر این اعتقادند تحریم‌های گسترده جدید که دولت ترامپ قصد دارد عملیاتی سازد حداقل موجب ایجاد مانع و طولانی شدن فرایند بوروکراتیک برای رفع آن‌ها خواهد شد. البته جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا اخیراً گفته بود جو بایدن در صورت تمایل قادر خواهد بود به‌محض استقرار در کاخ ‌سفید تحریم‌ها را با یک فرمان اجرایی لغو کند.

البته تحریم‌هایی که به پشتوانه کنگره حاصل‌شده حتماً نیز می‌باید بر اساس همان روال لغو شوند و همین مسئله می‌تواند قدرت رئیس‌جمهور آینده آمریکا را در این حوزه کم اثر نماید.

البته در ماه‌های اخیر دولت آمریکا مبادرت به اعمال تحریم‌های تکراری و همچنین وضع محدودیت علیه شرکت‌ها و افراد گمنام کرده است. به عبارتی بهتر اعمال تحریم‌های یکسان اما چندباره به بهانه‌های حقوق بشری، هسته‌ای، موشکی و ... فرایند رفع تحریم را بسیار سخت می‌کند. طراحان تحریم‌های تلاش داشته‌اند تا این‌گونه بتوانند ابزار تحریم را به‌عنوان یک اهرم فشار بر روی میز نگه‌دارند یا این‌که دولت ایران را وادار نمایند در حوزه‌های مختلف برای رفع محدودیت‌ها امتیاز دهد. بنابراین فرایند حقوقی رفع تحریم‌ها احتمالاً سخت و زمان‌بر خواهد بود و زمانی منجر به نتیجه خواهد شد که ایران در تمامی زمینه‌های اعم از هسته‌ای، موشکی، منطقه‌ای و ... کوتاه بیاید.

به لحاظ سیاسی نیز سابقه برجام در دولت باراک اوباما ثابت کرد کنگره و کاخ سفید حاضر نیستند از ابزار تحریم دست‌بردارند و همیشه از آن برای تحت‌فشار قرار دادن ایران و دیگر کشورها برای عقب‌نشینی از منافع خود و قرار گرفتن در مدار غرب استفاده می‌کنند.

اما نکته مهم این است بر اساس تجربیات گذشته نشان دادن درِ باغ سبز به مردم و حل مشکلات از طریق مذاکره درباره منافع حیاتی و اولیه هرگز منجر به نتیجه نخواهد شد.

«خبرگزاری فارس»