فلسطین؛ یک قدم تا انتفاضه

نسیم‌آنلاین: شهادت 9 فلسطینی و زخمی شدن 20 نفر دیگر نتیجه‌ی تهاجم وحشیانه روز پنجشنبه، 6ام بهمن، رژیم صهیونیستی با نیروهایی متشکل از شاباک، نیروهای ویژه پلیس و ارتش این رژیم به اردوگاه جنین بود. برخی کارشناسان این حمله را شدیدترین عملیات رژیم از زمان انتفاضه دوم در سال 2002 تاکنون معرفی کرده‌اند.

اردوگاه جنین

شهر جنین که از آن با نام اردوگاه آوارگان جنین نیز یاد می‌شود، منطقه‌ای در کرانه باختری است که نقطه به هم پیوستن راه‌های ارتباطی منتهی به حیفا، ناصره، نابلس و قدس به شمار می‌رود. بخش مهمی از این شهر را پناهندگان و آوارگان جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1948 تشکیل می‌دهند. این شهر برای مدت‌ها نقطه مرکزی درگیری‌های اسرائیل و فلسطینی‌ها بوده است.

6 بهمن خونین

روز پنجشنبه نیروهای اسرائیلی در عملیاتی غافلگیرانه سعی در ورود به اردوگاه جنین داشتند که توسط گروه‌های مقاومت فلسطینی شناسایی شده و در ادامه درگیری سنگینی بین آنها شکل گرفت. به گزارش خبرگزاری «وفا» فلسطین، حملات نظامیان رژیم صهیونیستی به فلسطینیان از شامگاه چهارشنبه با حمله به جنین شروع شد. آنان در یورش خود به شهر و اردوگاه جنین به بالای بام خانه‌ها رفته و از آنجا به سمت جوانان فلسطینی تیراندازی کرده و گاز اشک‌آور پرتاب کردند که در نتیجه آن چند فلسطینی زخمی و شهید شدند. رادیوی ارتش رژیم صهیونیستی به نقل از یک منبع آگاه امنیتی مدعی شد که هدف از عملیات در جنین بازداشت یک چهره تحت تعقیب مهم و وابسته به جنبش جهاد اسلامی فلسطین بوده است. ارتش رژیم نیز اعلام کرد که در این حمله، یک گروه از نیروهای جنبش جهاد اسلامی هدف قرار گرفتند که در حین تلاش برای بازداشت این افراد درگیری رخ داده و سه نفر از این افراد به شهادت رسیدند.

نیروهای رژیم در یورش به اردوگاه از تعداد زیادی نیرو استفاده کرده و در زمان عملیات، اقدام به قطع برق اردوگاه کردند. به گزارش وزارت بهداشت فلسطین، در این عملیات 9 فلسطینی از جمله یک زن سالخورده به نام «ماجده عبید» به شهادت رسیدند و همچنین نزدیک به 20 نفر دیگر مجروح شدند که وضعیت چند تن از آنان وخیم گزارش شده است. همچنین در طی این حمله نیروهای رژیم به امدادگران فلسطینی که تلاش داشتند مجروحان و شهدا را به مراکز درمانی منتقل کنند، اجازه ورود به شهر و امدادرسانی نداده و به سمت آنها شلیک کردند. نیروهای اسرائیلی حتی فراتر از این رفته و اقدام به شلیک گاز اشک‌آور به درون بیمارستان جنین کردند.

واکنش‌های بین‌المللی به حمله اسرائیل

این اقدام دولت جدید اسرائیل واکنش‌های بسیاری را در سطح منطقه و جهان از جمله مقامات کشورهای ایران، امارات، ترکیه، کویت، عمان، اردن، عربستان، ایالات متحده و مقامات فلسطینی و گروه‌های مقاومت را برانگیخت.

 داود شهاب، سخنگوی جنبش جهاد اسلامی فلسطین، در گفتگو با خبرگزاری آناتولی هشدار داد که اگر عملیات نظامی اسرائیل در اردوگاه جنین متوقف نشود، به زودی در مرزهای نوار غزه نبردی آغاز خواهد شد.

 مقامات کشورهای امارات، عربستان و ایالات متحده نیز از تشدید درگیری‌ها میان اسرائیل و فلسطین ابراز نگرانی کردند. در این بین واکنش مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین قابل توجه است که بر خلاف روال قبلی این حمله را محکوم کردند. نبیل ابورودینه، سخنگوی ریاست‌جمهوری فلسطین، در واکنش به این تجاوزات گفت که تشکیلات خودگردان فلسطین پس از تجاوزات رژیم صهیونیستی به اردوگاه جنین، هماهنگی امنیتی با اسرائیل در کرانه باختری اشغالی را متوقف کرده است.

به گزارش تلوزیون فلسطین، مقامات دولت خودگردان همچنین سه روز عزای عمومی اعلام کرده و پرچم‌ها را به صورت نیمه افراشته در آوردند. محمد شتیه، نخست وزیر فلسطین نیز با صدور بیانیه‌ای از سازمان ملل متحد و همه سازمان های بین المللی حقوق بشر خواست تا برای حمایت از مردم فلسطین و توقف ریختن خون کودکان، جوانان و زنان فلسطینی فوراً مداخله کنند.

عملیات انتقام

شامگاه 7 بهمن، «خیری علقم» جوان ۲۱ ساله فلسطینی اهل اردوگاه «شعفاط» و از اهالی قدس اشغالی در پاسخ به عملیات صهیونیست‌ها به اردوگاه جنین، دست به عملیاتی استشهادی زد و دستکم 7 صهیونیست را به ضرب گلوله به هلاکت رساند و ده نفر دیگر را زخمی کرد. این عملیات عزای اهالی جنین و سایر نقاط فلسطین را به شادی و پایکوبی تبدیل کرد.

پلیس رژیم مدعی است که او عضو گروه‌های مقاومت نبوده است. رادیو عبری «کول براما» به نقل از شاهدان عینی گزارش داد، مجری عملیات قدس هنگام تیراندازی فریاد «جنین» سرداده بود. وی به دست نیروهای پلیس رژیم به شهادت رسید اما به نقل از مقامات پلیس اسرائیل، حمله وی یکی بدترین حملاتی است که این رژیم طی سال‌های اخیر به خود دیده است.

این عملیات باعث غافلگیری و شوکه شدن مقامات رژیم به خصوص ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم، و شخص بنیامین نتانیاهو شد. مقامات امنیتی رژیم که در شب حمله به جنین سطح اقدامات امنیتی را به حداکثر رسانده و حتی راهپیمایی پرچم صهیونیست‌های افراطی را در آن شب در قدس اشغالی تعلیق کرده بودند، نتوانستند از پاسخ قریب الوقوع فلسطینی‌ها جلوگیری کنند. همین امر موجب افزایش مجدد سطح انتقادات صهیونیست‌ها از مقامات رژیم پس از حمله به جنین شده است.

صبح شنبه نیز عملیاتی دیگر از سوی یک نوجوان 13 ساله فلسطینی در منطقه سیلوان در نزدیکی مسجد الاقصی، به وقوع پیوست که در پی آن دو صهیونیست مجروح شدند. این عملیات دومین پاسخ فلسطینیان در قدس اشغالی بود که در مدت زمان کوتاهی رخ داد. افزایش موج عملیات‌های استشهادی در کرانه باختری موجب نگرانی مقامات امنیتی اسرائیل شده است و نیروهای امنیتی رژیم، علاوه بر افزایش سطح هشدار امنیتی، اقدام به بازداشت تعداد زیادی از فلسطینی‌ها کردند. ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی رژیم، در بازدید از محل عملیات قدس اعلام کرد: «هر اسرائیلی باید سلاح داشته باشد. ما سیاست مسلح کردن را به زودی تغییر می‌دهیم.» وزیر جنگ اسرائیل نیز پس از وقوع حمله ناچار شد تا سفر خود به آمریکا را نیمه کاره رها کرده و بازگردد.

کرانه مسلح باختری

اتفاقی که در چند سال اخیر رخ داده این است که کرانه باختری در یک ده سال گذشته مسلح شده است. ریشه این اتفاق را باید در سخنرانی رهبر انقلاب در مرداد سال 93 جستجو کرد که در دیدار با دانشجویان از اعتقاد بر مسلح کردن کرانه باختری همچون غزه سخن گفتند. البته راه‌های مسلح کردن مبارزان فلسطینی چندان مشخص نیست اما آنچه مشخص شده این است که خیری علقم به راحتی توانسته برای عملیات خود سلاح تامین کند و این اتفاق در چند سال گذشته بی سابقه نبوده و از این به بعد نیز تکرار خواهد شد.

راه‌های قاچاق سلاح به کرانه باختری بسیار متنوع شده ولی عمدتا این کار از مرزهای کرانه باختری با کشور اردن صورت می‌گیرد. با توجه به رونق بسیار بازار سلاح در فلسطین اشغالی، بسیاری ریسک بالای قاچاق سلاح به کرانه باختری رود اردن و سایر نقاط فلسطین را قبول می‌کنند. ارتش رژیم صهیونیستی در حالی از افزایش کشفیات قاچاق سلاح در سال 2022 خبر می‌دهند که مقامات رژیم معتقدند این کشفیات تمام سلاح قاچاق شده به فلسطین اشغالی نیست و بر سرعت قاچاق سلاح به کرانه باختری افزوده شده است.

حتی گزارشاتی از سوی رسانه‌های رژیم مطرح شده که سرقت سلاح و مهمات از پادگان‌های رژیم را مربوط به بازار پر سود سلاح در فلسطین اشغالی و وجود فساد در بدنه ارتش این رژیم می‌دانند. به گزارش روزنامه صهیونیستی معاریو، ساخت دیوار حائل با مصر باعث کاهش قاچاق سلاح به درون سرزمین‌های اشغالی و افزایش قیمت سلاح در اسرائیل شده است. همین امر باعث شده تا سربازان رژیم دست به دزدی سلاح و مهمات از پادگان‌های رژیم برای فروش در بیرون پادگان و کسب سود فراوان بزنند. البته گفته می‌شود که بیشتر این سلاح‌ها به گروه‌های مافیایی اسرائیلی و یهودی فروخته می‌شود اما این امکان وجود دارد که تعدادی از این تسلیحات به دست نیروهای مقاومت فلسطینی و مبارزان مستقل رسیده باشد. در کنار موارد بالا می‌توان به تلاش فلسطینی‌ها  برای ساخت سلاح دست ساز کارلو اشاره کرد که طی عملیات‌های مختلفی توسط نیروهای مقاومت به کار گرفته شده است.

همچنین ارسال سلاح توسط ریزپهپادها و پهپادها برای نیروهای مقاومت در کرانه باختری، از راه‌های اصلی تامین سلاح مبارزان فلسطینی یاد می‌شود.

خطر بیشتر کرانه باختری مسلح نسبت به غزه

مسلح شدن کرانه باختری به سلاح انفرادی و فعال شدن شاخه‌های گروه‌های مقاومت و سایر گروه‌های مستقل در این منطقه، برای صهیونیست‌ها تهدیدات بیشتری نسبت به غزه مسلح به راکت و پهپاد دارد. طبق آمار تعداد تلفات صهیونیست‌ها در پی عملیات‌های استشهادی در کرانه باختری بسیار بیشتر از جنگ مستقیم رژیم با حماس و جنبش جهاد اسلامی در نوار غزه است و این مسئله موجب ترس شدید مقامات رژیم شده است.

به نحوی که در طی نبرد «سیف القدس» که در سال 2021 رخ داد و طی آن بیش از 4هزار راکت از غزه به سوی اسرائیلی‌ها شلیک شد، صهیونیست‌ها تنها 12 نفر تلفات دادند. این در حالی است که در عملیات شامگاه 7 بهمن، تنها با یک کلت کمری دستکم 7 صهیونیست کشته شدند!

دلیل این امر آن است که در مناطق کرانه باختری به دلیل زیر پا گذاشتن تعهدات توسط اسرائیلی‌ها و  شهرک‌سازی مداوم آنها، فلسطینی‌های زیادی در نزدیکی اسرائیلی‌ها و شهرک‌های آنان زندگی یا کار می‌کنند که همین امر آسیب پذیری شهرک نشینان صهیونیست را بالا می‌برد. به نحوی که مخارج بالا و اقدامات امنیتی شدید پلیس، ارتش و سازمان اطلاعات و امنیت داخلی رژیم(شاباک)، برای تامین امنیت شهرک نشینان کافی نیست و تلاش دارند تا شهروندان خود را در قبال خطرات احتمالی مسلح کنند.

کابوس جدید اسرائیل؛ افراد مستقل و گروه‌های جدید

چیزی که جالب توجه است، عدم ارتباط عامل عملیات استشهادی اخیر با گروه‌های مقاومت بود که توسط مقامات رژیم نیز مورد تایید قرار گرفت. خیری علقم بدون اینکه به صورت مستقیم با گروه‌های مقاومت در ارتباط باشد اقدام به تهیه سلاح در مدت کوتاهی پس از تهاجم صهیونیست‌ها به اردوگاه جنین کرده و با فاصله یک روز عملیات انتقام شهدای اردوگاه جنین را گرفت. این سرعت عمل خیری علقم منجر به سردرگمی نیروهای امنیتی رژیم و ناتوانی آنها در پیشگیری از عملیات شد. افزایش موج حملات انفرادی که حتی بدون سلاح جنگی و تنها با چاقو یا به وسیله زیر گرفتن سربازان رژیم توسط خودروی شخصی امکان پذیر است، مقامات امنیتی رژیم را با چالش‌های فراوانی در کرانه باختری مواجه کرده است.

در کنار افراد مستقل به شکل گیری گروه‌های جدید در کرانه باختری نیز می‌توان اشاره کرد. معروف‌ترین آنها که اخیرا در شهر نابلس و سایر شهرهای کرانه باختری اعلام موجودیت کرده گروه «عرین الاسود یا بیشه شیرها» بود و تبدیل به چالشی جدی بر علیه نیروهای اسرائیلی در کرانه باختری شده است. به نحوی که هر شب با تیراندازی و عملیات‌های متعدد امنیت اشغالگران را در کرانه باختری مختل کرده‌اند.

 شکل‌گیری این گروه در حالی بود که دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان فلسطین و سرویس امنیتی رژیم در تعامل حداکثری با یکدیگر قرار داشتند و بارها مبارزان فلسطینی را بازداشت کرده یا اطلاعات آنها را در اختیار نیروهای امنیتی رژیم قرار داده‌اند که منجر به بازداشت یا شهادت تعداد زیادی از آنها شد. این اقدامات اما مانع شکل‌گیری این گروه‌ها نشد و حتی باعث شد تا جوانان بیشتری در شهرهای کرانه باختری به این گروه‌ها بپیوندند. همچنین پس از حمله اخیر اسرائیل به اردوگاه جنین، مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین همکاری‌ اطلاعاتی با رژیم را تعلیق کردند. به نظر می‌رسد این اقدام از بیم افکار عمومی فلسطینیان ساکن کرانه باختری صورت گرفته باشد.

راه‌های پیش روی کابینه افراطی و نتانیاهو در قبال مسئله کرانه باختری

با روی کار آمدن افراطی‌های دست راستی و مذهبی در کابینه رژیم پس از انتخابات اخیر کنست، احتمال افزایش تنش‌ها در کرانه باختری با توجه به سیاست‌های اعلامی رژیم قابل پیش‌بینی بود. سیاست‌هایی مانند الحاق کرانه باختری، حذف احزاب عربی رژیم از صحنه سیاسی اسرائیل و تلاش برای پاکسازی قومی جنین و نقب در حالی توسط حزب حاکم اعلام شده و پیگیری می‌شود که کرانه باختری دیگر مانند ده سال قبل در مقابل ارتش اسرائیل دست خالی نیست و امروزه اتحاد فلسطینیان غزه و کرانه باختری بیش از پیش شده است. دولت فعلی اسرائیل و کابینه جدید نتانیاهو با توجه به شرایط پیش آمده چند راه در مقابل خود می‌بیند که به مرور به آنها می‌پردازیم.

الحاق، خروج یا اخراج؟

یکی از گزینه‌های پیش روی رژیم الحاق کرانه باختری به اسرائیل می‌باشد که به معنی افزدون 2 الی 5 میلیون عرب به جامعه 9 میلیون نفری اسرائیل است و با توجه به این نکته که هم اکنون نیز 2 میلیون نفر از جامعه اسرائیل را اعراب اسرائیلی تشکیل می‌دهند، این اقدام فارغ از مقاومت فلسطینیان کرانه باختری، اعتراض شدید افراطی‌ها در جامعه اسرائیل را در بر خواهد داشت. علاوه بر نارضایتی یهودیان افراطی که در انتخابات اخیر کنست موفق به کسب کرسی‌های زیادی شدند، این اقدام تهدیدات امنیتی بیشتری را وارد سرزمین‌های اشغالی می‌کند.

راه دیگری که پیش روی مقامات اسرائیل قرار دارد خروج از کرانه باختری و پایبندی به قرارداد اسلو است که طبق آن باید به رویکرد دو دولت و یک سرزمین تن دهد و کشور مستقل فلسطینیان را به رسمیت بشناسد که احتمال آن نیز با توجه قدرت گیری احزاب راست افراطی و مذهبی در انتخابات اخیر بسیار پایین است.

و راه آخر نیز اخراج فلسطینی‌ها و پاکسازی قومی اعراب ساکن در کرانه باختری، با استفاده از زور و اجبار است که با توجه به حوادث محله شیخ جراح و جنگ یازده روزه در 2021 که منجر به عقب نشینی صهیونیست‌ها و قبول آتش بس توسط آنها شد و همچنین مسلح شدن بیش از پیش مبارزان کرانه باختری و واکنش گروه‌های مقاومت در شمال و جنوب سرزمین‌های اشغالی، این اقدام برای رژیم اسرائیل بدون هزینه و آسان نخواهد بود و فارغ از آن واکنش‌های منفی بین المللی را نیز در بر دارد و حتی ممکن است منجر به تصویب قطعنامه علیه رژیم شود.

در پایان باید اشاره کرد که با توجه به موج جدید عملیات‌های استشهادی در واکنش به اقدامات کابینه تندروی نتانیاهو، احتمال درگیری شدید و شروع جنگ جدیدی در دو جبهه غزه و کرانه باختری بالا گرفته است و با نزدیک شدن ماه مبارک رمضان نیز این احتمال بیشتر قوت می‌گیرد و احتمال دارد تا شاهد دور جدیدی از انتفاضه فلسطینی‌ها بر علیه اسرائیل باشیم.