انتخابات مصر؛ از انقلاب تا سیسی

نسیم‌آنلاین: سال 2011 بود که خبر انقلاب مصر جهان عرب را تکان داد و الهام بخش بسیاری از حوادث در سرتاسر خاورمیانه و شمال آفریقا شد. حوادثی که بسیاری از آنها ناخوشایند بود و تجربه تلخی برای ملل عرب و مسلمان منطقه در راه رسیدن به رویاهایی بود که بسیاری از آنها در حد همان رویا باقی مانده و هیچوقت به آنها دست نیافتند. در مصر اما شرایط متفاوت پیش رفت و نظامیان پس از گذشت دو سال از ریاست مرسی دوباره بر این کشور مسلط شدند. گویی که از ابتدا نیز کنار نرفته بودند و محمد مرسی و اخوانی‌ها تنها بازیچه آنها شده بودند و در زمانیکه بحث امنیت و به خطر افتادن ملی‌گرایی به دست افراطیون مطرح شد، بلافاصله از قدرت برکنار شدند. از آن زمان یعنی از سال 2013 که با مداخله ارتش و همراهی آنها با اعتراضات ضد دولتی، محمد مرسی برکنار شد، ژنرال السیسی امور مصر بر عهده گرفته است.

السیسی در آغاز با محبوبیت نسبی حکومت خود را آغاز کرد و به ملت مصر وعده حل مشکلات امنیتی و اقتصادی را داد و سپس به حذف مخالفان عمدتا اخوانی خود پرداخت. پس از گذشت چند سال و در سال 2016 با برگزاری همه پرسی در مصر توانست مدت زمان ریاست جمهوری را به 6 سال افزایش دهد و محدودیت کاندیدا شدن برای سه دوره متوالی را از میان برداشت و در انتخابات 2018 نیز با اکثریت مطلق آراء پیروز شد تا امسال و پس از گذشت شش سال این پیروزی را تکرار کند. اما همه این موارد به ما نشان می‌دهد که یک جای کار می‌لنگد.

تورم 34 درصدی و انتخابات فرمالیته

حکومت السیسی بر مصر در زمانی رخ داد که وضعیت اقتصادی و امنیتی این کشور پهناور و تاریخی در بحران به سر می‌برد و او قرار بود که بر این بی نظمی پایان دهد. امری که تا حدودی محقق شد و با تنظیم روابط این کشور با غرب و همچنین حکام حاشیه خلیج فارس به خصوص عربستان و امارات تا حدودی میسر شد. اما در سالهای اخیر و به خصوص پس از جنگ اوکراین مصر درگیر بحران مالی شدیدی شده است که تورم را در این کشور به بالای 30 درصد رسانده است. همین امر منجر به کاهش محبوبیت و به خطر افتادن مشروعیت حکومت السیسی بر مصر شده است.

در سال‌های اخیر افزایش قیمت سوخت و غلات که در اثر جنگ اوکراین رخ داده است به کشورهایی مانند مصر که از نفت بی بهره هستند فشار زیادی وارد کرده است اما علت اصلی تورم بالای مصر در بحرانی نیست که بسیاری از کشورهای دنیا همانند مصر آن را تجربه می‌کنند.

علت بلند پروازی السیسی و خرج‌های بالای نظامی و عمرانی دولت است که هزینه هنگفتی را به بودجه عمومی این کشور تحمیل کرده است. خرید‌های سنگین نظامی از غرب و روسیه و احداث پل‌ها، جاده‌ها و مدرن سازی زیرساخت‌های شهرهایی مانند قاهره که تنها قرار است جلوه این شهرها را مدرن کند جزو برنامه‌های این سالهای مصر بوده است.

خروجی این سیاستگذاری از محبوبیت السیسی کاسته است اما این حقیقت قرار نیست تاثیری بر انتخاب مجدد او بگذارد. خیابان‌های مصر در آستانه انتخابات پر از تصاویر السیسی بود و تقریبا خبری از تبلیغات سه کاندیدای دیگر نبود. سه کاندیدایی که در اصل حضور آنها به معنای عدم حضور اپوزیسیون برای دولت مرسی بوده و تنها برای خالی نماندن صندلی رقیب در انتخابات حضور داشتند و در نهایت نیز نامی جز سیسی از دل صندوق رای بیرون نیامد.

جنگ غزه و مطرح شدن مسئله امنیت

عملیات طوفان الاقصی و حملات وحشیانه ارتش صهیونیستی به شمال غزه و تلاش برای انتقال جمعیت غزه به درون مصر نگرانی‌هایی را در مصر ایجاد کرد که مباحثی از جنس امنیتی را در این کشور احیا کرده و لزوم وجود رئیس جمهوری نظامی و مقتدر برای مقابله با این بحران را دوباره مطرح ساخت که تا حدودی منجر به فراموشی بحران مالی این کشور شد اما نکته قابل توجه این است که این دوره احتمالا آخرین دوره‌ای باشد که السیسی بتواند در سکوت و بدون جلب توجه و اعتراض جامعه جهانی و ملت مصر دوباره خود را به عنوان رئیس جمهور این کشور مهم و استراتژیک تعیین کند. هم اکنون نیز بسیاری در این کشور از خود و دیگران این سوال را دارند که اگر قرار بر انتخاب شخصی جز السیسی به عنوان رئیس جمهور مصر نیست آنگاه لزوم مخارج بالای انتخاباتی آن هم در شرایطی که تورم به 34 درصد رسیده است چیست؟

در بسیاری از نقاط مصر نیز مواردی از خرید رای به نفع سیسی و در ازای 200 پوند مصر که معادل 6.67 دلاراست مطرح شده است و مجموع این عوامل منجر به خشم و نفرت بسیاری از جوانان تحصیل کرده و بیکار و مردم فقیر و حاشیه نشین مصر از نحوه برگزاری انتخابات شده است. خشمی که با احتمال اندک ممکن است منجر به براندازی یک حاکم دیگر در سرزمین نیل شود اما احتمال اینکه سرنوشتی متفاوت از انقلاب قبلی در انتظار آن باشد بسیار کمتر است.