رقابت دولت و مجلس در جذب جسورانه سرمایه برای شرکتهای دانش بنیان
ورود مجلس به اقتصاد دانش بنیان دولت را هم غافلگیر کرد
با وجود قانون سرمایهگذاری خارجی در کشور مصوب اوایل دهه ۸۰، مجلس طی روزهای گذشته طرحی را به تصویب رساند و با وجود عدم پیشنهاد دولت، در برنامه ششم توسعه گنجاند که طی آن دولت مکلف به تأسیس شرکتهای دانشبنیان با مشارکت شرکتهای خارجی است.
به گزارش « نسیم آنلاین »، با وجود قانون سرمایهگذاری خارجی در کشور مصوب اوایل دهه 80، مجلس طی روزهای گذشته طرحی را به تصویب رساند و بهرغم عدم پیشنهاد دولت، در برنامه ششم توسعه گنجاند که طی آن دولت مکلف به تأسیس شرکتهای دانشبنیان با مشارکت شرکتهای خارجی است. این تصمیم در جریان بررسی گزارش کمیسیون تلفیق در مورد ماده 81 لایحه برنامه ششم توسعه، اتخاذ شد. این در حالی است که همزمان دولت با تأسیس صندوق سرمایهگذاری جسورانه طی هفتههای اخیر در بازار فرابورس سعی در جذب سرمایههای سرگردان داخلی به منظور توسعه و تقویت شرکتهای دانش بنیان کرده است. گفتنی است هر دوی این اقدامات به منظور تحقق سیاستهای ابلاغی رهبر انقلاب در حوزه علم و فناوری معرفی شدهاند.
این دومین ورود جسورانه مجلس به توسعه اقتصاد دانش بنیان بعد از قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان به شمار میرود.
جذب سرمایهگذار خارجی در شرکتهای دانش بنیان و مشارکت شرکتهای خارجی برای تأسیس شرکتهای دانشبنیان دو روی سکه توسعه شرکتهای دانش بنیان هستند. بنابراین رفع خلأهای قانونی این اقدامات که مجلس و دولت بر سر ضرورت آنها متفقالقولند از جمله دغدغههای مشترک این دو نهاد است که مجلس ترجیح داده است به رغم عدم پیشنهاد دولتی، آن را در لایحه برنامه ششم بگنجاند. جذب سرمایه برای پیشبرد اهداف علم و فناوری ایدهآل هر جامعهای است. در مورد کشور ما دو گزینه از جنس سرمایه در برابر برنامهریزان و مجریان قرار دارد که بهرهمندی نظام علم و فناوری ما از آنها ساز و کارهای اجرایی خاص خود را میطلبد. یکی جذب سرمایههای سرگردان داخلی مانند هزینههایی که افراد جامعه برای خرید و پس انداز طلا و سکه و ارز و ملک در نظر میگیرند و دیگری جذب سرمایهگذار خارجی، اما هر دوی اینها یک وجه مشترک دارند:«اطمینان بخشی برای حفظ و بازگشت اصل و سود سرمایه گذاری» که محکمترین مشوق برای سرمایهگذاری است. با این وجود طی هشت سال گذشته که شرکتهای دانشبنیان در ایران اعلام موجودیت کردند و در فرآیند دانشبنیان و درونزا کردن اقتصاد نقش پذیرفتند، هیچ برنامهای از سوی دولتها در هیچ دورهای برای جذب سرمایه صورت نگرفت.
سرمایهها نیامدند، شرکتها را بیاوریدبا این وجود، مجلس در جریان بررسی گزارش کمیسیون تلفیق در مورد ماده 81 لایحه برنامه ششم توسعه، پا را از جذب سرمایه برای شرکتهای دانشبنیان فراتر گذاشته و دولت را مکلف کرده است به منظور افزایش درونزایی اقتصاد با رعایت قانون تشویقی و حمایت از سرمایهگذاری خارجی مصوب 1381 و قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان مصوب سال 1389 از تأسیس شرکتهای دانشبنیان در داخل کشور با مشارکت شرکتهای خارجی صاحب صلاحیت و دارای دانش برای طراحی، مهندسی، ساخت، نصب تجهیزات و انتقال فناوری در حوزههای انرژی شامل بالادستی و پاییندستی نفت و گاز و تبدیل نیروگاهی و اعطای تسهیلات لازم در این زمینه در قالب بودجه سنواتی حمایت کند.
همچنین نمایندگان ملت در تبصره این بند مصوب کردند، شرکتهایی که تحت عنوان انتقال فناوری با طرف ایرانی قرارداد منعقد میکنند باید شرکتی دانشبنیان با حداقل 51درصد سهم متخصصان و سرمایهگذاران ایرانی در داخل کشور برای این منظور به ثبت برسانند تا از طریق رشد فناوری در گذر تغییرات زمان بومی شود. آنچه باعث شده دولت محتاطتر از مجلس در ورود سرمایهگذار خارجی عمل کند و مجلس این تابو را بشکند، در نوع خود قابلتوجه است. آن هم در شرایطی که دولت در حفظ شیب افزایش موجودی صندوق نوآوری و شکوفایی با تنگناهایی مواجه است.
تفاوت استراتژیهای سرمایهگذاری و تأسیس شرکتسیدمحمد صاحبکار خراسانی، سرپرست امور شرکتها و مؤسسات دانشبنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این رابطه به «جوان» میگوید: سرمایهگذاری خارجی در کشور تابع قانون دهههای قبل است و در این باره مشکلی وجود ندارد.
وی در عین حال میافزاید: ورود سرمایهگذار خارجی همزمان میتواند مزایا و معایبی داشته باشد و باید به صورت موردی بررسی شود و استراتژی سرمایهگذاری مورد به مورد مطالعه و تصمیمگیری شود. در جریان سرمایهگذاری خارجی روی منابع یا ایدههای داخلی باید دقت شود منافع ملی به صورت حداکثری حفظ شود. صاحبکار در خصوص تأسیس شرکت دانش بنیان با شرایطی که در مصوبه اخیر مجلس آمده ادامه میدهد: هر شرکتی در محدوده قوانین جمهوری اسلامی ایران به ثبت برسد میتواند از مزایای قانونی حمایت از شرکتهای دانش بنیان بهرهمند شود، اما نمایندگی و شعبه شرکتها نمیتوانند از این مزایا استفاده کنند. وی همچنین از راهاندازی صندوق سرمایهگذاری جسورانه در فرابورس طی هفتههای اخیر خبر میدهد و میگوید: این صندوق سرمایهگذاران حرفهای بورس را تشویق به پذیرهنویسی سهام میکند و پول آن صرف توسعه شرکتهای دانش بنیان میشود که در نوع خود اقدام پیشرفتهای در راستای جذب سرمایههای سرگردان است.
شرکتهای دانش بنیان جایی میان اطمینان بخشی و اطمینانگیریدر حال حاضر شرکتهای دانش بنیان و محصولات آنها در دنیا تجارت میلیون دلاری را به خود اختصاص میدهند و هنوز معلوم نیست چون پولدارند جدی گرفته میشوند یا چون جدی گرفته شدهاند، پولدار شدهاند. بنابراین شاید مشارکت خارجی در تأسیس شرکتهای دانشبنیان تا حدودی بتواند رقابت نابرابر دانش بنیانهای داخلی و خارجی را تعدیل کند، اما قطعاً این اقدام برنامهای را میطلبد که نفوذناپذیری بهرغم توسعه مشارکتها یکی از آنها خواهد بود.
علاوه بر این، آنچه آشکار است این است که دولت و مجلس هنوز ترجیح میدهند به جای جلب اطمینان سرمایهگذاران، خود از جانب تأمین به موقع سرمایه مطمئن باشند و هنوز برای برنامهریزی و تغییر سیاستهای سرمایهای کشور برنامهای ندارند و ترجیح میدهند همچنان روی سرمایههای بزرگ و تضمین شده حساب کنند تا سرمایههای خرد و خانگی و محلی.
منبع: روزنامه جوان