دولتیار: مصوبه "روادید" آمریکا یک حرکت قوی ضدایرانی در ابتدای راه برجام است
مدیرکل سابق دفتر مطالعات وزارت خارجه در گفتگو با «نسیم»: بزرگترین ایراد گزارش آمانو، رسمیت بخشیدن به یک ادعای بی‌بنیه است و در آینده برای کشور مزاحمت‌های بزرگی ایجاد می‌کند/ نکند آمریکا آنچه بر سر معاهده ICC آورد بر سر برجام هم بیاورد
متن گفتگوی خبرنگار «نسیم»، با مصطفی دولتیار عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای و مدیرکل سابق دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امورخارجه در خصوص گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی و رفتار اخیر کشورهای غربی درباره پرونده هسته‌ای ایران بدین شرح است:
*«نسیم»: برخی از کارشناسان معتقدند این موضوع که در گزارش آمانو عنوان شده، ایران تا سال 2009 برنامه نظامی داشته، می‌تواند عاملی برای ادعاهای بعدی آژانس حتی برای بازرسی از مراکز نظامی ایران باشد، ارزیابی شما در این خصوص چیست؟
دولتیار: در عالم سیاست همه چیز ممکن است قبلاً هم که چنین گزارشی در کار نبود وقتی آژانس اتهامی می‌زد فشارهای سیاسی لازم را به دنبال آن به عمل می‌آورند و ابزارهای آن را نیز در اختیار دارند و آژانس ثابت کرده که یکی از ابزارهایی است که آنها از طریق آن می‌توانند فشارهایی که می‌خواهند را بر روی کشور هدف وارد کنند.
اشکالی که در این گزارش هست این موضوع است که اتهاماتی را که در گذشته به ما وارد می‌کردند و هیچ سند و بینه‌ای هم برای آن ارائه نمی‌دادند به شکل رسمی بیان کرده و حتی از آن عبور کرده است؛ هرچند این موضوع می تواند باعث شود که ما و انها ولو موقتاً از این مرحله از بحران عبور کنیم اما این موضوع در آینده می‌تواند مستمسک مناسب واقع شود ضمن اینکه اگر این گزارش نبود هم این امکان برای آنها وجود داشت که در آینده برای ما مزاحمت بزرگی ایجاد کنند.
*«نسیم»: برخی از کارشناسان نزدیک به تیم مذاکره کننده اعلام می‌کنند که هرچند طرف غربی می‌تواند از طریق ابزاری مانند گزارش‌های خلاف واقع آژانس روش سابق را برعلیه برنامه هسته‌ای ایران بکار گیرد اما به دلیل توافق سیاسی برجام آنها زیر تعهدات خود نخواهند زد؛ این ارزیابی را چه مقدار قوی می‌دانید؟
دولتیار: عملکرد آمریکایی‌ها در گذشته نشان داده که حتی معاهدات بین المللی که امضاء یا تصویب کرده‌اند را اگر منافعشان اقتضا نکند اجرا نمی‌کنند و هیچ ابایی هم از اینکه بگویند آنها را اجرا نمی‌کنیم ندارند لذا در گذشته بارها ثابت شده تعهد طرف‌ها مقابل ما نسبت به آنچه که قول داده، پذیرفته یا امضاء کرده‌اند خیلی پایه محکمی ندارد و هر جا که بخواهند دبه در می‌آورند و زیر تعهداتشان می‌زنند؛ طرف‌های مقابل ما به راحتی بهانه‌ای را جور می کنند و زیر تعهد خود می‌زنند و از نقض تعهد خود نیز هیچ شرم و حیایی ندارند و این امر نیز موضوعی بدیهی برای آنهاست که در بحث تئوریک روابط بین الملل آنها نیز تئوریزه شده که همه چیز در محور منافع ملی آن کشور متمرکز است و تشخیص منافع ملی را بر عهده دولت وقت هم گذاشته‌اند.
به طور مثال در گذشته نزدیک اتفاق افتاده که آقای کلینتون معاهده مربوط به دیوان کیفری بین المللی ICC را امضا کرد و رئیس جمهور بعدی چند ماه بعد امضاء رئیس جمهور قبلی را پس گرفت؛ هیچ خجالتی هم نکشیدند و خیلی راحت گفتند تشخیص دولت وقت این است که منافع ملی ما در این نیست که اساسنامه دیوان کیفری را بپذیریم لذا امضاء رئیس جمهور را پس گرفتند، آنجایی هم که امضاء را پس نگیرند اگر منافعشان اقتضا کند آن را اجرا نمی‌کنند لذا من معتقدم اکنون در اجرای توافقات اخیر هسته‌ای باید تمرکز خود بر روی نقاط نفوذپذیر توافق بگذاریم و برروی آنها دقت داشتیم تا از آن مسیرها کمتر به ما آسیب بزنند.
*«نسیم»: رفتار آمریکا در مدتی که از توافق گذشته را چگونه می‌بینید و آیا رویه دولت آمریکا نسبت به قبل تغییر کرده است؟
دولتیار: دولت آمریکا مفهوم کلی‌تری دارد که حاکمیت آمریکاست و خیلی روشن که مصوبه اخیر مجلس این کشور راجع به موضوع ویزاها یک حرکت قوی ضدایرانی است که می‌خواهد بازار ایران را حتی برای دوستان اروپایی‌شان هزینه‌ساز کند در این شرایط مثلاً اگر یک تاجر اروپایی سفری به ایران داشته باشد و بعد بخواهد به آمریکا برود حتماً باید درخواست ویزا کند و در چنین شرایطی کاملا معلوم است که این رفتار اثر بازدارنده خیلی قوی در اقتصاد و گردشگری ما دارد و کاملاً مشهود است که این رفتار حرکتی ضدایرانی و غیردوستانه‌ای است که سروصدای ایرانی‌های مقیم آمریکا را هم در آورد و قطعاً اروپایی‌ها به آن واکنش نشان نخواهند داد کما اینکه اتحادیه اروپا واکنش نیز نشان داده است.
می‌توان اینگونه نتیجه گیری کرد که حرکت‌های ضدایرانی حاکمیت آمریکا هنوز سر جای خود است و هر روز جلوه جدید از آن مشاهده می‌شود؛ باوجود اینکه در بحث هسته‌ای مقداری از شدت و حدت گرفتاری‌هایی که طرف مقابل برای ما درست می کرد کاهش پیدا کرده اما باید توجه داشت که ما هنوز در اول راه اجرای برجام هستیم و باید منتظر باشیم تا ببینیم در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد و نمی‌توانیم خاطرجمع باشیم که آنها طبق آن چیزی که نوشته و امضاء کرده‌اند صادقانه عمل کنند بلکه برخلاف این موضوع عملکرد آنها در گذشته نشان داده که هر لحظه که اراده کنند و تشخیص بدهند که منافعشان در این است که به آن چیزی که تعهد کرده‌اند عمل نکنند خیلی راحت عمل نخواهند کرد.
