حجتالاسلام محمدیان در بین دانشجویان خارجی:
عدهای دوست دارند دین خدا را یک "دین غیرسیاسی" معرفی کنند/ خطری که امروز در مورد عاشورا وجود دارد، غیرِسیاسی کردن عاشوراست
رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها با اشاره به این که عدهای دوست دارند دین خدا را یک دین غیرسیاسی معرفی کنند، گفت: اینها میگویند بروید عبادت کنید اما کاری نداشته باشید که چه کسی در جامعه حکومت میکند؟ و این حکومتها چگونه به قدرت میرسند و چگونه جامعه را مدیریت میکنند؟
به گزارش « نسیم آنلاین » به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها (مأوا)، حجت الاسلام محمدیان روز دوشنبه با حضور در بین دانشجویان خارجی رحا تحصیل در دانشگاه های ایران با اشاره به اینکه کمتر به این موضوع توجه میکنیم که قیام عاشورا برای این بود که حاکمیت جهان اسلام و جامعۀ اسلامی، اصلاح شودتا کید کرد: امروز هم مشکل اصلی جهان اسلام، در همین بخش حاکمیت است و امام حسین(ع) برای ما در این زمینه، الهامبخش است.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها در ادامه گفت: امروز جامعۀ اسلامی و امت اسلامی، نیاز به بازیابی مجدد هویت خودش دارد، امروز امت اسلامی در آستانۀ یک تحول بزرگ، در تمدن جهانی و به دنبال احیای تمدن بزرگ اسلامی است، تمدن اسلامی هم بدون هویتِ صحیح و قابل افتخار، اتفاق نمیافتد؛ برای بازیابی این هویت، یکی از شاخصهای مهم، بازگشت به آن حرکت عظیمی است که به عنوان نهضت امام حسین(ع) یا به عنوان عاشورا و کربلا در فرهنگ ما وجود دارد.
وی یکی از فرقهایی که بین انبیاء و اولیاء الهی با دیگر مصلحان یا اصلاحگران اجتماعی وجود دارد را این دانست که انبیاء، بیشتر به ریشهها و علتهای اصلی میپردازند تا به شاخهها و معلولها و ادامه داد: انبیاء بیشتر به مسائل بنیادی و اساسی توجه میکنند، تا اقدامات اصلاحی آنها تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد؛ آنها به مسائل اساسی بشریت توجه میکنند. قیام امام حسین(ع) هم یکی از مصادیق روشنِ «توجه به ریشهها» است، امام حسین(ع) به ما یاد داد که برای اصلاحات اجتماعی به مسائل بنیادین و ریشهای، بیشتر اهمیت بدهید و استعداد و توان خودمان را در اصلاح شاخهها و برگها هدر ندهیم.
امام حسین(ع) برای اصلاح کدام مشکل مهم در جامعۀ آن زمان، قیام کرد؟نماینده ولی فقیه در دانشگاه ها با طرح این سؤال که وقتی امام حسین(ع) قیام خودش را شروع کرد، چه مشکلی در جامعه وجود داشت؟ تاکید کرد: ایشان به کدام مشکل مهم توجه داشت که این قیام را انجام داد؟ آیا در زمان ایشان، مشکلات اعتقادی و عقیدتی پیش آمده بود و ایشان قیام کرد تا مسائل اعتقادی را حل کند؟ مثلاً آیا بتپرستی دوباره احیاء شده بود یا شرک توسعه پیدا کرده بود؟ آیا دربارۀ نبوت پیامبر(ص) یا حقانیت قرآن، تردیدهایی ایجاد شده بود؟ نه؛ چنین گزارشهایی دربارۀ جامعۀ آن زمان وجود ندارد.
وی ادامه داد: آیا وقتی امام حسین(ع) قیام کرد، مردم نماز را ترک کرده بودند و دیگر نماز نمیخواندند؟ یا اینکه قرآن دیگر تلاوت نمیشد و دیگر کسی خدا را یاد نمیکرد؟ آیا حجّ خانۀ خدا تعطیل شده بود، یا اینکه مردم زکات نمیدادند؟ طبق گزارشهای تاریخی، در زمان امام حسین(ع) چنین مشکلاتی مطرح نبود. عموم مردم، نماز میخواندند، خیلیها قرآن تلاوت میکردند، ذکر خدا را میگفتند، و زیارت خانۀ خدا را هم انجام میدادند.
حجت الاسلام محمدیان افزود: از نظر امام حسین(ع) بزرگترین مشکل آن روز، مشکل حاکمیت جامعۀ اسلامی بود. اساسیترین موضوع، این است که چه کسی بناست جامعۀ اسلامی را مدیریت کند؟ چه کسی بناست حاکمِ جامعۀ اسلامی باشد؟ ریشهایترین مسألهای که برای امام حسین(ع) مطرح بود این بود که چه کسی بناست حکومت جامعه را اداره کند؟ حاکمان و مدیران اصلی جامعه چه ویژگیای باید داشته باشند؟
محمدیان ادامه داد: از نگاه امام حسین(ع) علتالعلل و ریشۀ همۀ مفاسد و ظلمها، به بحث حاکمیت در جامعۀ اسلامی برمیگردد. این جزء بنیادیترین مسائل اجتماعی است، اما کمتر به این موضوع پرداخته شده است. یک نگاه غیرسیاسی به دین، موجب شده که برخی انحرافات اساسی در دین پدید بیاید.
حجت الاسلام محمدیان با شاره به این که عدهای دوست دارند دین خدا را یک دین غیرسیاسی معرفی کنند، گفت: اینها میگویند: بروید عبادت کنید، حال معنوی و عرفانی پیدا کنید، با خدا رابطه برقرار کنید، اما کاری نداشته باشید که چه کسی در جامعه حکومت میکند؟ و این حکومتها چگونه به قدرت میرسند و چگونه جامعه را مدیریت میکنند؟ متاسفانه این تفکر «فاصلهگرفتنِ اهل دین از مسائل سیاسی» در بخشهایی از جامعۀ اسلامی، نهادینه شده و به قدری ترویج پیدا کرده که جمعی از مؤمنان ما، سیاسی بودن را برخلاف تقوا تلقی میکنند! فکر میکنند که زهد و تقوا و پارسایی در این است که از مسائل سیاسی فاصله بگیرند.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها گفت: متاسفانه در برخی از جوامع اسلامی کار به جایی رسیده که حتی روحانیونی که در مسائل سیاسی وارد میشوند، به عنوان افراد غیرمتقی و افرادی که آلوده به قدرتطلبی شدهاند، معرفی میشوند و روحانیونی که از مسائل سیاسی فاصله میگیرند، به عنوان روحانیون زاهد و باتقوا و پارسا، تلقی و معرفی میشوند! در حالی که ما میدانیم، اولین کاری که پیامبر اکرم(ص) بهمحض ورود به مدینه-و باز شدنِ دستش- انجام دادند، تشکیل حکومت بود.
حجت الاسلام محمدیان تشکیل حکومت و کار سیاسی کردن، را جزء سنت قطعی رسول خدا(ص) دانست و گفت: در مکه فرصتی برای اینکار وجود نداشت، لذا به محض اینکه برای پیامبر(ص) فرصتی پدید آمد، ایشان حکومت تشکیل دادند؛ حکومتی که در آن، تمام ارکان کار سیاسی را انجام میدادند. پیامبر(ص) حکومت را یک امر لازم و ضروری میدانستند و کمترین کوتاهی را در این زمینه، نمیپذیرفتند. پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) هیچوقت نگفتند که شأن ما بالاتر از این است که وارد بحثهای سیاسی بشویم؛ این برای ما کسرِ شأن است که در رأس حاکمیت قرار بگیریم!
وی خطر امروز در مورد بحث عاشورا را، غیرِسیاسی کردن عاشورا یا -به تعبیر دیگر- سکولاریزاسیون در مورد عاشورا دانست و عنوان کرد: عدهای عاشورا را بهگونهای معرفی میکنند که فقط جنبههای عاطفی عاشورا و ارتباط قلبی ما با امام حسین(ع) و بخشیده شدن گناهان و برقراری عشق و رابطۀ محبتی بین ما و امام حسین(ع) مطرح باشد، اما اینکه «اصلاً امام حسین(ع) برای چه قیام کرده بود؟» کمتر مورد توجه قرار میگیرد، گاهی آن مسائل حاشیهای بر مسائل اصلی نهضت امام حسین(ع) غلبه میکند. میخواهند عاشوراییان را از صحنۀ مسائل سیاسی خارج کنند. گاهی میگویند: «جامعۀ امروز، جامعۀ سکولار است، امروز دیگر زمینۀ استفاده از آموزههای سیاسی عاشورا، وجود ندارد!» در حالیکه امام حسین(ع) بهخاطر حکومت قیام کرده بود؛ برای اینکه حکومت صحیح و حکومتی که منطبق با سنت پیامبر(ص) است را ایجاد کند. اما کمتر از این موضوع، سخن گفته میشود.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها تاکید کرد: حتی بعضیها ناراحت میشوند از اینکه میگوییم: «امام حسین(ع) برای حکومت قیام کرده بود» اینها میگویند: شما دارید شأن امام حسین(ع) را پایین میآورید! اینها وقتی سخن از اشک و عزاداری برای امام حسین(ع) میشود، توان بسیار وسیعی از امت اسلامی را مصرف میکنند، اما وقتی به هدف اصلی امام حسین(ع) میرسیم که «حکومت ظالم و غاصب را مهمترین مشکل جامعۀ اسلامی میدانست» کمتر دربارۀ آن حرف زده میشود.
حجت الاسلام محمدیان گفت: امروز یک جماعتی فقط به دنبال عزاداری و اشک ریختن و بعداً به بهشت رفتن به وسیلۀ این اشکها هستند، ولی آنچه امام حسین(ع) به دنبالش بود را کمتر مورد توجه قرار میدهند. اینها توجهی به این موضوع ندارند، که امام حسین(ع) اصلاً برای چه به کربلا رفت و اینهمه حوادث تلخ را تحمل کرد؟
اصلاً مردم کوفه که امام حسین(ع) را دعوت کرده بودند، مگر ایشان را برای مهمانی دعوت کرده بودند؟ مردم کوفه امام حسین(ع) را دعوت کرده بودند که بیاید رهبری آنها را-برای مبارزه با حکومت بنیامیه¬- برعهده بگیرد. نامههای مردم کوفه برای دعوت از امام حسین(ع) در تاریخ ثبت شده؛ آنها امام حسین(ع) را برای بحث حکومت دعوت کرده بودند. در سخنان امام حسین(ع) هم بیان شده بود که شایسته نیست حکومت در دست افرادی مثل یزید قرار بگیرد. «عَلَى الْإِسْلَامِ السَّلَامُ إِذْ قَدْ بُلِیَتِ الْأُمَّةُ بِرَاعٍ مِثْلِ یَزِید»(لهوف/24) یعنی باید فاتحۀ اسلام را خواند اگر بنا باشد فردی مثل یزید، حاکمیت جامعه را برعهده بگیرد.
همچنین امام حسین(ع) فرزند عموی خودشان «مسلم بن عقیل» را قبل از خودشان برای بیعت گرفتن از مردم، به کوفه میفرستد. و شما میدانید که بیعت هم یک امر سیاسی است و مقدمۀ حکومت است.
وی با اشاره به تعدادی از نو اندیشان مسلمان افزود: الحمدلله در بین نواندیشان مسلمان، تعداد زیادی به این موضوع توجه کردهاند. عبدالرحمن شرقاوی، یک نمایشنامهای تحت عنوان «الحسین ثائراً-الحسین شاهداً» یعنی «حسین انقلابی-حسین شهید» نوشته است و در آن به بُعد سیاسی حرکت امام حسین(ع) توجه کرده است. همچنین «عباس محمود عقاد» در کتاب «ابوالشهداء، حسین بن علی» همچنین ابراهیم عبدالقادر مازنی، محمد کامل البناء، خالد محمد خالد، سید علی جلال حسینی، و محمد اقبال لاهوری، از جملۀ کسانی هستند که به ابعاد اجتماعی و سیاسی عاشورا پرداختهاند.
حجت الاسلام محمدیان در پایان خاطرنشان کرد: نگاهی که امام خمینی(ره) به موضوع عاشورا داشت، نگاه سیاسی بود. ایشان حرکت امام حسین(ع) را بهعنوان یک حرکت سیاسی معرفی کرد و تأثیر زیادی هم در جامعۀ ایران و جهان اسلام داشت. امام خمینی(ره) در رأس کسانی بود که نگرش سیاسی به نهضت عاشورا را مطرح و در سطح وسیعی ترویج کرد و احیاگر اصلی آن بهشمار میرود. بعد از این نگرش امام، بیش از 50 جلد کتاب-فقط به زبان فارسی- در مورد حرکت سیاسی امام حسین(ع) نوشته شده است.
البته در فلسفۀ قیام امام حسین(ع) ابعاد دیگری هم هست، اما این بُعد سیاسی و مقابله با حاکمیت بنیامیه و تلاش برای بهدست آوردن حاکمیت، یک شاخص اصلیِ حرکت اصلی امام حسین(ع) است.
امروز اگر بخواهیم مشکلات جهان اسلام را طبقهبندی کنیم، اصلیترین مشکل جهان اسلام، بحث حاکمیت است. حاکمان جوامع اسلامی، امروز نمیگذارند امت اسلامی با همدیگر متحد شوند. امروز امت اسلامی، میتواند بزرگترین امت در جهان باشد؛ با بالاترین ذخائر روی کرۀ زمین! اما اینقدر این امت را قطعه قطعه کردهاند که ضعیف شود؛ بیش از 50 کشور درست کردهاند با اختلافات شدیدی که بین این کشورها ایجاد کردهاند، تا این امت اسلامی نتواند نقش خودش را در دنیا ایفا کند.
یک کشور کوچکی بهعنوان کشور غاصب و ستمگر-بهنام رژیم صهیونیستی- را در وسط جهان اسلام قرار دادهاند، تا جوامع اسلامی را از آن اتحادی که میتواند به آنها اقتدار ببخشد، مانع شوند. و اینهمه در میان جهان اسلام، تفرقه ایجاد کردهاند. اینها ناشی از مشکل حاکمیت است.
اصلیترین موضوع ما در جهان اسلام، حکومتهایی هستند که به ملتهای مسلمان وفادار نیستند؛ در مقابل قدرتهای جهانی خاضعند و در مقابل ملتهای خودشان متکبرند. اگر بخواهیم مشکل جوامع اسلامی حل بشود، مسلمانهای متعهد و انقلابی باید به دنبال حل مشکل حاکمیت کشورهای اسلامی بروند، تا کسانی در کشورهای اسلامی حاکم شوند که به هویت اسلامی وفادارند و به وحدت امت اسلامی توجه دارند.
خلاصۀ صحبت بنده دربارۀ فلسفۀ قیام امام حسین(ع) این است که امروز با این خطر مواجهیم که در میان عواملی که برای قیام امام حسین(ع) وجود دارد، آن بُعد سیاسیاش دارد کمرنگ میشوند. کمتر به این موضوع توجه میکنیم که قیام امام حسین(ع) برای این بود که حاکمیت جهان اسلام و جامعۀ اسلامی، اصلاح شود. امروز هم مشکل اصلی جهان اسلام، در همین بخش حاکمیت است و امام حسین(ع) برای ما در این زمینه، الهامبخش است.
برای حل این مشکل، امام حسین(ع) از جان خودش و عزیزترین عزیزانش گذشت. همۀ عزیزان خودش را فدا کرد تا این پیام را به امت اسلامی بدهد که «اصلیترین موضوع جهان اسلام این است که چه کسی حاکم باشد؟» باید انسانهای صالح و شایسته و کسانی که خدا آنها را میپسندد، در رأس حاکمیت جامعه اسلامی قرار بگیرند. این موضوع بهقدری مهم است که هرچه فداکاری کنیم و در این راه جان بدهیم، ارزش دارد.
امیدواریم که این پیام امام حسین(ع) در جوامع اسلامی، مخاطبان بیشتری پیدا کند، و امت اسلامی به ریشهها و مسائل بنیادی و علتالعللها بپردازند و روزی شاهد این باشیم که این جمعیت بزرگ جهان اسلام، همه باهم-مثل یک امت واحد با اهداف بلند- اقتدار خودشان را در دنیا پیدا کنند و هویت و تمدن اسلامی دوباره در دنیا بر همۀ مکاتب دیگر، غلبه پیدا کند که این وعدۀ قطعی خداوند است. خدا وعده داده که روزی دین اسلام بر همۀ ادیان و مکاتب، غالب خواهد شد «لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ»(فتح/28) انشاءالله که نسل ما، و شما جوانان عزیز، این روز را شاهد باشید و ببینید که دین خدا بر همۀ ادیان غلبه کند.