اخبار آرشیوی
آیت‌الله سبحانی در پاسخ به شبهه استبدادی بودن حکومت اسلامی ایران: این سخن صحیح نیست؛ زیرا یا انتخابات بدون واسطه انجام میشود و یا مانند اعضای شورای نگهبان با واسطه برگزیده مردم محسوب میشوند و بر مصوبات مجلس، نظارت دارند؛ بنابراین استبدادی در کار نیست و در هر صورت رای مردم اعمال شده است
ایسنا نوشت: این مرجع تقلید طی سخنانی در دهمین روز از سلسله جلسات کلام و اندیشه اسلامی در مشهد، با اشاره به آیه "الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاه وَ آتَوُا الزَّکاه وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَه الْأُمُورِ ـ 41 حج"، تصریح کرد: از این آیه استفاده میشود که حکومت در اسلام به معنی مسئولیت است و مقام و جایگاه مادی و اجتماعی محسوب نمیشود. وی همچنین در تبیین ممیزات حکومت در اسلام، حاکم را مسئول اجرای احکام دانست و ادامه داد: بر خلاف دیگر حکومت‌های دنیا مقام حاکمیت در اسلام یک مقام مادی نیست و لذا مانند حکومت‌های دیگر، برای رسیدن به آن هزینه‌های تبلیغاتی نمیشود. سبحانی در ادامه با بیان اینکه حاکم باید دارای ویژگیهایی چون اهتمام به امر به معروف، نهی از منکر، عدالت، مقابله با فساد و ... داشته باشد، افزود: حکومت اسلامی، حکومتی مسئولیت‌پذیر است و در برابر جامعه پاسخگوست. این مرجع تقلید همچنین به روایت ابن عباس در رابطه با فرمایش حضرت علی (ع) در مقایسه کفش بیارزش و حکومت اشاره کرد و یادآور شد: حضرت علی (ع) این کفش وصله‌دار را از دنیا و حکومت بر آن
ارزشمندتر دانسته و فقط آن را برای احقاق حق و از بین بردن باطل میپذیرد. وی به نامه‌های حضرت علی (ع) به فرماندارانشان اشاره کرد و توضیح داد: حضرت در نامه "أَ أَقْنَعُ مِنْ نَفْسِی بِأَنْ یقَالَ هَذَا أَمِیرُ الْمُومِنِینَ وَ لَا أُشَارِکهُمْ فِی مَکارِهِ الدَّهْرِ (نهجالبلاغه، نامه )45" و "وَ إِنَّ عَمَلَکَ لَيْسَ لَکَ بِطُعْمَه وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَه وَ أَنْتَ مُسْتَرْعًى لِمَنْ فَوْقَکَ لَيْسَ لَکَ أَنْ تَفْتَاتَ فِی رَعِيَّه وَ لَا تُخَاطِرَ إِلَّا بِوَثِیقَه وَ فِی يَدَيْکَ مَالٌ مِنْ مَالِ اللَّهِ [تَعَالَى عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَنْتَ مِنْ خُزَّانِهِ حَتَّى تُسَلِّمَهُ إِلَيَّ وَ لَعَلِّی أَلَّا أَکُونَ شَرَّ وُلَاتِکَ لَکَ وَ السَّلَامُ..." (نهج البلاغة، ص: 366) حکومت اسلامی را با نگاهی الهی همراه کرده و در هیچ جای دنیا این گونه تفکری دیده نمیشود. سبحانی در ادامه با اشاره به وضعیت اقلیتی که به هیچ فردی رای نداده و در انتخابات شرکت نداشته‌اند با بیان اینکه چرا رای اکثریت بر اقلیت نافذ است، خاطرنشان کرد: واژه جامعه از نظر فلسفی، اعتباری است و واقعی نیست و آنچه واقعیت دارد، افراد و اشخاص هستند؛
بنابراین، نظر فلسفی در باره حقوق، معتبر نیست. این مرجع تقلید اضافه کرد: از نظر جامعه‌شناسان نیز «جامعه» واقعیتی غیر از واقعیت «فرد فرد» است و کسانی که در یک اجتماع زندگی میکنند، به نوعی شرط ضمنی در زمینه رعایت قانون را پذیرفته‌اند. وی همچنین با بیان اینکه زندگی اجتماعی نوعی قرارداد است که اکثریت حاکم همراه با اقلیت، این امر را پذیرفته و آن را جزو لوازم یک زندگی اجتماعی میدانند، تصریح کرد: البته اکثریت حاکم حق تحمیل و ظلم بر اقلیت را ندارند. سبحانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به جمهوریت و مردمی بودن همراه با الهی و اسلامی بودن حکومت در ایران، به سوالی که با استناد به نامه حضرت علی (ع) "إِنَّمَا الشُّورَى لِلْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارِ فَإِنِ اجْتَمَعُوا عَلَى رَجُلٍ وَ سَمَّوْهُ إِمَاماً کَانَ ذَلِکَ لِلَّهِ رِضًا فَإِنْ خَرَجَ عَنْ أَمْرِهِمْ خَارِجٌ بِطَعْنٍ أَوْ بِدْعَه رَدُّوهُ إِلَى مَا خَرَجَ مِنْهُ فَإِنْ أَبَى قَاتَلُوهُ عَلَى اتِّبَاعِهِ غَيْرَ سَبِیلِ الْمُؤْمِنِینَ وَ وَلَّاهُ اللَّهُ مَا تَوَلَّى..." (نهج البلاغة، ص: 367) مطرح شده اشاره کرد و در این زمینه پاسخ داد: اولا در زمان حضور امام
(ع)، حاکم معین الهی هست و مهاجر و انصار برای تعیین حاکم مقامی ندارند؛ پس حضرت در این نامه که خطاب به معاویه نوشته شده است در مقام جدل و محکوم کردن عقیده او با استفاده از منطق خودش بوده است. این مرجع تقلید ادامه داد: دومین نکته در این نامه این است که در آن زمان، امکان رایگیری از تمام مردم مسلمان وجود نداشت و به همین دلیل رای مهاجر و انصار به منزله نظر تمام مسلمانان محسوب میشد. وی در ادامه با بیان اینکه در جمهوری اسلامی، تعدادی ازافراد اصلا به اسلام معتقد نیستند، با توضیح این مطلب که این سوال به مسیحیان و ... اشاره دارد، تصریح کرد: در عین حال که اسلام آیین آنان را منسوخ میداند اما آنان در به جای آوردن آداب دین آسمانی خود، آزاد هستند؛ بنابراین هیچ مشکل و فشاری برای انجام اصول اقلیت مسیحی، یهودی و ... در میان مسلمانان وجود ندارد. سبحانی با اشاره به مساله دریافت «جزیه» از غیر مسلمان در سرزمین اسلامی، به تحمیلی نبودن این امر اشاره کرد و افزود: مسلمانان هم بیشتر از آنان با اموری مانند انفال، کفارات، زکات، خمس و ... به حکومت اسلامی هزینه میپردازند تا در جهت عمران، آبادانی، امنیت و ... استفاده شود. این مرجع تقلید با
اشاره به ماجرای شهر انبار و هجوم به این شهر در زمان خلافت حضرت علی (ع) و ابراز ناراحتی ایشان از این موضوع، به مقایسه آزادی اقلیت‌های مذهبی در دنیا و ایران پرداخت و اظهار کرد: امروز در کشوری مانند فرانسه که ادعای آزادی دارد، حجاب در مدرسه‌ها را که به عنوان یک واجب و اصل مذهبی است، ممنوع کرده‌اند. وی با اشاره به آزادی اقلیت‌های مذهبی در انجام احکامشان در جمهوری اسلامی گفت: این افراد محدودیتی در انجام امور مذهبی ندارند و فقط در زمینه اموری مانند شراب‌خواری و ... که در اجتماع مسلمین ممنوع است، محدود شده و نباید به صورت علنی این کار را انجام دهند. سبحانی در ادامه به سوال یکی از حاضران درباره شکنجه و اقرارگیری، پاسخ داد و تصریح کرد: طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی که با همکاری و همفکری نخبگان حوزوی نوشته شده است، اقرار از روی شکنجه بیارزش شمرده میشود. این مرجع تقلید درباره شبهه استبدادی بودن حکومت اسلامی ایران نیز اظهار کرد: این سخن صحیح نیست زیرا یا انتخابات بدون واسطه انجام میشود و یا مانند اعضای شورای نگهبان با واسطه برگزیده مردم محسوب میشوند و بر مصوبات مجلس، نظارت دارند؛ بنابراین استبدادی در کار نیست و در هر
صورت رای مردم اعمال شده است. وی در پاسخ به سوالی درباره دستور قرآن کریم به پیامبر اکرم (ص) که میفرماید "وشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ (آل عمران، 160)" نیز یادآور شد: این مشاوره به خاطر نیاز ایشان نبود، بلکه به منظور احیای شخصیت مردم و تبعیت آنان از رسول‌الله (ص) بود و گرنه تصمیم ایشان اجرا میشد.
