به رسمیت شناخته نشدن حقِ اعتراضِ دانشجویان

نسیم‌آنلاین؛ علیرضا مهری: بحث لزوم اصلاح قانون برگزاری تجمعات، پیش از بروز اعتراضات اخیر بارها مطرح شد اما منجر به تحرک واقعی در مجلس برای اصلاح نشده بود. با این وجود چند روزی است که مصاحبه‌هایی از سوی برخی نمایندگان مجلس درخصوص اصلاح قانون برگزاری تجمعات در رسانه‌ها صورت می گیرد که نشانه‌ای از ایجاد تحرک در مجلس برای به ثمر رساندن این موضوع است. اما آیا با اصلاح این قانون، مسئله‌ی به رسمیت شناخته شدن حق اعتراض شهروندان حل خواهد شد؟

همزمان با برگزاری تجمع و ناآرامی در شهرهای مختلف، در دانشگاه‌ها نیز تجمعاتی برگزار شد. تفاوت تجمع دانشگاهی با تجمع خیابانی در این است که در مکانی مشخص که نظم در آن توسط نیروی انتظامات تامین شده، اسلحه‌ای حمل نمی‌شود و اغتشاش و تخریبی در کار نیست صورت می‌گیرد. در نتیجه فضای کنونی تجمعات دانشگاهی، مشابه غایت اتفاقی است که نمایندگان با اصلاح قوانین به دنبال آن هستند. بجز تعداد معدودی از دانشگاه‌ها که تجمعات دانشجویی با حواشی رادیکالی همراه بود، در عمده دانشگاه‌ها تجمعات با کمترین حاشیه برگزار شد. این تجمعات نمونه‌ای از چیزی است که بعد از اصلاح قانون اعتراضات در کشور رقم خواهد خورد. اما آیا دانشجویان دانشگاه حس می‌کنند که حق اعتراض شان به رسمیت شناخته شده است؟

آن روی سکه‌ی برگزاری تجمعات قانونی ، شنیدن صدای اعتراض است. اقدامات و رفتار مسئولان باید به گونه‌ای باشد که اعتراض کنندگان احساس کنند صدای اعتراضشان شنیده شده است. مشابه آنچه در تجمعات جلوی ساختمان مجلس مرسوم است که برای مثال بعضا نمایندگان با حضور در بین تجمع‌کنندگان هم مطالبه‌ی آنها را بی‌واسطه می شنوند و هم اگر پاسخی دارند بدون واسطه مطرح می‌کنند. هرچند روی کاغذ، حق اعتراض صنف‌ها و گروه‌هایی که جلوی مجلس اعتراض می کنند به رسمیت شناخته نشده اما در واقع حضور نمایندگان در جمع تجمع کنندگان و پیگیری مطالباتشان به معنای به رسمیت شناخته شدن حق اعتراض این افراد است.

نقطه‌ی مقابل این رفتار در تجمعات هفته‌های اخیر در دانشگاه تهران مشاهده شد. با وجود برگزاری تجمعات پی در پی در پردیس مرکزی دانشگاه تهران، شنیده نشدن صدای معترضان باعث استمرار تجمعات شده است. در روزهای اخیر نه از سوی مدیریت دانشگاه و نه از طرف مسئولان، تلاشی برای شنیدن صدای دانشجویان معترض صورت نگرفته است.  این درحالی است که در همین دانشگاه بسیاری از مسئولان مرتبط با موضوع مورد اعتراض اعضای هیات علمی هستند. از جمله دکتر عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی. با این وجود هیچ گزارشی از حضور مسئولین در بین دانشجویان دانشگاه تهران برای شنیدن صدای اعتراضشان وجود ندارد. هرچند روی کاغذ ابهام و ایراد قانونی جدی به تجمعات دانشجویی در محیط دانشگاه وارد نیست اما در واقع حق اعتراض دانشجویان معترض دانشگاه تهران به رسمیت شناخته نشده است.

به نظر می‌رسد که در کنار تلاش برای اصلاح قوانین مربوط به اعتراضات، باید فکری به حال بی‌توجهی و عدم پاسخگویی مسئولان به مطالبات معترضان کرد. استمرار در برگزاری تجمعات یکی از آسیب‌های قطعیِ نشنیدن صدای معترضان با وجود به رسمیت شناختن حق اعتراض به صورت قانونی است.