نقدی بر گزارش عجیبی که «آذری جهرمی» بر خواندن آن تاکید داشت!

نسیم آنلاین : وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به مناسبت هفته دولت، گزارش عملکرد یک‌ساله دوم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دوره حضور محمدجواد آذری‌جهرمی ذیل عنوان «ایران در مسیر هوشمندی» منتشر شد. محمد حسین مجیدی کارشناس حوزه IT در رشته توئیتی به گزارش منتشرشده از سوی وزارت ارتباطات در خصوص عملکرد آذری جهرمی در دوران سکان‌داری وزارتخانه‌اش واکنش نشان داد. وی نوشت:

وقتی دیدم آقای وزیر به صورت «جدی» خواستن که این گزارش خونده شه، نشستم خوندم . در همون نگاه اول، متوجه و مطمئن شدم که خودِ آقای وزیر، حداکثر همون «۲ دقیقه» ای که خودش گفته رو وقت گذاشته برای خوندن و تأیید این فاجعه ! لذا تصمیم گرفتم وقت بیشتری بذارم برای بررسیش.

نوشتن این رشتوی طولانی هم به درخواست خود آقای وزیره که گفتن بهشون بگیم تا اصلاح کنن ! گزارش در ۴ بعد کلی بررسی شده: الف) ایرادات مربوط به محتوای فنی گزارش‌ ب) داده‌های بی‌ارزش یا بی‌ربط به موضوع گزارش ج) غلط‌های املایی پرشمار د) مشکلات ناشی از عدم ویراستاری.

الف) ایرادات مربوط به محتوای فنی گزارش

۱ . اساساً ضروری‌ترین لازمه یک گزارش قابل اعتنا، که در اون به اطلاعات آماری اشاره و ارجاع شده، اینه که منابع این آمارها توش اعلام شده باشه که متأسفانه نشده! این گزارش پُره از اطلاعات و آمارها و اعداد و ارقام، بدون منبع و سند !

این که منبع آمار یه وزارتخونه از تعداد اپلیکیشن‌های ایرانی، تعداد اپ‌های موجود در «کافه بازار» باشه فاجعه ست!! مدت‌هاست دلسوزان ICT هشدار می‌دن که کافه بازار پُره از بدافزار و برنامه‌های مخرب! اون‌وقت وزارت ICT ما جلو این داستانو که نمی‌گیره و روش نظارت مؤثر نداره هیچ، ... میاد و از همین بازار شام، اطلاعات آماری‌شو استخراج می‌کنه !! ۳ . در بخش «صیانت از حقوق مردم» در صفحه ۲۵ گزارش، کوچک‌ترین اشاره‌ای به کلاهبرداری‌های رایج در اپراتورها ( به ویژه در حوزه VAS) نشده که البته این صداقت تهیه‌کنندگان گزارش رو می‌رسونه و قابل تقدیره، ... چون وزارتخونه غیر از اعلام نصفه و نیمه *800# فعالیت خاص دیگه‌ای در جهت صیانت از حقوق مردم در این باره نکرده .

اما جالب اینجاست که در انتهای صفحه ۲۷ و در ادامه بحث استارت آپها، به خدمات VAS هم پرداخته شده و در همون متن هم به کلاهبرداری‌های رایج در این بخش و لزوم صیانت از حقوق مردم اشاره شده؛ اما در عمل چه کاری انجام شده؟ !

ب ) داده‌های بی‌ارزش یا بی‌ربط به موضوع گزارش

۱ . این که «تعداد» کاربران تلفن همراه هوشمند در ایران بیش از سایر کشورهای خاورمیانه باشه، اساساً ارزش اطلاعاتی و آماری نداره و چیزی نیست که بشه بهش افتخار کرد !! ایران پرجمعیت‌ترین کشور خاورمیانه ست و در حالت اولیه طبیعیه که بیشترین کاربر رو هم داشته باشه! اون چیزی که مهمه «ضریب نفوذ» در بین کاربرانه نه «تعداد». ایران در این زمینه جزء ۵ کشور اول خاورمیانه هم نیست !

۲ . بسیاری از مطالب گزارش، از جمله کل مطالب صفحات ۶، ۷، ۸، ۲۸، ۲۹ و بسیاری از موارد دیگه، در عین انعکاس برخی مطالب ارزشمند، ارتباطی با موضوع گزارش که «عملکرد یکساله وزارتخونه» ست ندارن !

علاوه بر مورد قبل که عرض شد، بسیاری از آمارهای ارائه شده مربوط به ۶ سال گذشته، ۴ سال گذشته، ۳ سال گذشته، ۲ سال گذشته و حتی مورد عجیب «از سال ۹۶ تا ۹۷» هستند! در حالی که باید طبق عنوان گزارش، عملکرد «یک سال» گذشته (از مرداد ۹۷ تا مرداد ۹۸) ارائه می‌شد .

ج) غلط‌های املایی

خیلی دوستان دیگه هم در کامنت‌ها به غلط‌های املایی فراوون این گزارش اشاره کرده بودن . غلط املایی -اونم زیاد- در یه متن علمی هر چه‌قدر هم که شامل محتوای مفیدی باشه، باعث بی‌ارزش شدن اون متن می‌شه. چه برسه به این که از طرف یه نهاد رسمی بالادستی منتشر شده باشه .

در بررسی انجام شده بیش از ۳۰ غلط املایی (به غیر از مشکلات ویرایشی و ویراستاری) در گزارش دیده شد که نزدیک به آمار فاجعه‌آمیز یک غلط املایی در هر صفحه ست . لیست غلط‌ها هم دراومده ولی به دلیل جلوگیری از اطاله بیش‌ازحد اینجا نمی‌ذارم .

د) مشکلات ناشی از عدم ویراستاری

به طرز فجیع و محیرالعقولی این گزارش که از سوی یکی از وزارتخونه‌های مهم کشور و توسط شخص وزیر منتشر شده از عدم ویراستاری رنج می‌بره! خیلی از غلط‌های املایی گزارش ناشی از اشتباه تایپیه که یه ویراستار در ابتدایی‌ترین وظیفه‌ش اونا رو اصلاح می‌کرد . ؛ اما مشکل ویراستاری نشدن گزارش فقط در غلط‌های املایی منحصر نیست و موارد بسیااار دیگه‌ای رو هم دربرمی‌گیره. از جمله : - عدم یکپارچگی کلی گزارش: به وضوح از نوع ادبیات، املا، ویرایش و حتی نوع فونت مورد استفاده مشخصه که قسمت‌های مختلف گزارش توسط تیم‌های مختلفی نگارش شده .

این به خودی خودش چیز بدی نیست و مرسومه، ولی بدیهیه که اگه از ابتدا «دستورالعمل نگارشی» واحد و استاندارد هم تعریف نشده باشه، آخرسر یکی باید بشینه همه چیزو یکسان‌سازی کنه. این کار انجام نشده . - استفاده از حروف و فونت‌های عربی مثل « ی» و «ک» در بسیاری از کلمات گزارش

- عدم استفاده از نیم‌فاصله در کل گزارش - چسباندن کلمات جدا از هم: مثل «یکسو» به جای «یک سو» یا «بویژه» به جای «به ویژه » - فاصله قبل ویرگول و نقطه در بسیاری از کلمات و جملات گزارش - استفاده از دو ویرگول پشت سر هم !

- عدم اصلاح جهت خوانش متن (راست به چپ) در متونی که حاوی کلمات انگلیسیه. مثلاً در بسیاری از جملات گزارش که کلمه ICT اومده برای درست خوندن عبارت باید اول قسمت بعد از کلمه ICT خونده بشه، بعد خود ICT و بعد قسمت قبلش!! مثال: پاراگراف‌های ۲ و ۳ صفحه ۲۵، ... تیترهای بند ۱ و ۲ و متن بند ۲ صفحه ۲۸، تیتر و متن بند ۱ صفحه ۲۹. یا پرانتزهای سطر اول بند سوم صفحه ۳۰ - تقطیع عباراتی مثل «باکیفیت»، «پژوهش‌ها»، «دستگاه‌ها»، «مصرف‌کننده» و «بهره‌مندی» به نحوی که در انتها و ابتدای دو سطر قرار بگیرن . - استفاده از کلمات غلطی مثل «می‌باشد»، عدم استفاده از علامات تنوین و همزه در کلماتی مثل «نسبتاً» یا «مؤثر » - درج جملاتی که از نظر دستوری و ساختار زبان فارسی اشتباه هستند (به وفور!) - جملات و عباراتی بی معنی و تقطیع شده!! (مثل پاراگراف سوم صفحه ۱۰، پاراگراف مشیر به ماده ۶۷ قانون برنامه ششم توسعه در صفحه ۱۳ و...)

- استفاده متوالی از یک فعل. مثل «می‌شود» در جملات طولانی و بی‌معنی پاراگراف دوم صفحه ۲۵ - استفاده از جمع الجمع به سبک نوین!! «اپراتورها ها» در صفحه ۲۵ - عدم استفاده از حرف رابط «ی» در ترکیب‌های اضافی منتهی به حرف الف. مثل « چالش ها حاکمیت» به جای «چالش‌های حاکمیت»

- حذف افعال به قرینه فعلی بی‌ربط. مثلاً حذف بی‌جای فعل سرزنش «کردن» در عبارت «سرزنش [کرده] و مورد نقد قرار داده اند» در صفحه ۲۸ - استفاده از کلمات بی‌ربط به مقصود نگارنده. (مثلاً آیا نگارنده با معنای «ناگزیر» آشنا بوده و این‌طور در متن بند ۲ صفحه ۲۹ ازش استفاده کرده؟!)

- عدم استفاده و یا استفاده بی‌مورد (هر دوش هست) از حروف اضافه و ربط مثل «و» و «به» در موارد متعدد - استفاده از لوگوی «مرکز ملی فضای مجازی» به جای «شورای عالی فضای مجازی» در صفحه ۸ - و ...