یک فعال محیط زیست: کوه‌های زباله در جای جای مازندران شکل گرفته است
اولادزاد در گفتگوی تفصیلی با «نسیم» به بررسی وضعیت آلودگی پسماند‌ها در شمال کشور پرداخت/ شیرابه‌ها تهدیدی برای سلامت مردم/ افزایش چشمگیر سرطان‌های گوارشی و پوستی/ زباله‌سوز، تنها سیستم نجات بخش
سهیل اولادزاد در گفتگوی تفصیلی با «نسیم» با بیان اینکه در استان مازندران روزانه ۲۵۰۰ تن زباله تولید می‌شود که حدود پنج تا شش هزار تن از دیگر استان‌های شمالی بیشتر است گفت: مازندران روزانه هزار گرم یعنی ۳۰۰ گرم بیشتر از کل کشور زباله تولید می‌کند، که بیشترین مقدار آن را زباله‌های‌تر تشکیل می‌دهد، بالا بودن مقدار تولید زباله‌تر آسیب‌های فراوانی به دلیل میزان بالای شیرابه ایجاد می‌کند. شیرابه این زباله‌ها ترکیبات اسیدی ایجاد می‌کند .
وی تصریح کرد: جالب است بدانیم در دنیا میزان تولید زباله‌تر ۱۰ درصد و در ایران ۷۰ درصد است، در کشور ما میزان زباله‌تر از همه زباله‌ها بیشتر است، زباله‌تر عامل اصلی ایجاد شیرابه است و شیرابه‌ها در خاک به آب‌های زیرزمینی نفوذ پیدا کرده و وارد چاه‌های آبی می‌شوند که مردم به صورت روزانه از آن‌ها برداشت دارند .
کوه‌های زباله در جای جای مازندران شکل گرفته است
اولادزاده با اشاره به اینکه محل رها سازی زباله شهر ساری ۱۲۰ کیلومتری در دل جنگل و دور از چشم مردم است اظهار کرد: شیرابه‌های موجود از این زباله‌ها در ساری انقدر زیاد بوده که تبدیل به دریاچه شده و متاسفانه در سال ۸۵ چوپانی در آن خفه شد و مرد .
این منطقه که به منطقه چهاردانگه معروف است، رویشگاه درخت اُرس است و آنقدر دور کوهستانی است که تنها کامیون‌های حمل زباله و شاید جنگلبان‌ها این کوهستان زباله را دیده باشند .
وی ادامه داد: در قائمشهر اما با جمعیت ۳۵۰ هزار نفری، محل رها سازی زباله کاملا قابل مشاهده است، زباله‌ها در کنار یک شهرک مسکونی و در جوار دو روستا و دو دانشگاه و بیمارستان و شهربازی این شهر انباشت شده‌اند .
ساکنان این شهر بزرگ در مازندارن می‌گویند: در شب‌های ابری سطح ابر‌ها پایین می‌آید دودی ایجاد می‌کند که کل شهرستان قائمشهر در هر منطقه‌ای احساس خفگی دست می‌دهد .
این فعال محیط زیست یادآور شد: قائمشهر یکی از بد‌ترین محل‌های دپوی زباله که بیش از ۳۵ سال است کار می‌کند محل دپوی زباله در بخش کاملا وارد رودخانه تلار می‌شود .
وی افزود: در منطقه کلاردشت نیز زباله‌ها در جنگل رها سازی می‌شود، در منطقه امیران اطراف جاده هراز نیز بزرگ‌ترین محل دپوی زباله وجود دارد. محل دپوی زباله در سرخرود محمودآباد و یکی از شهرهای آمل که در قبال آوردن زباله‌ها به آنجا از همه شهرستان‌ها پول دریافت می‌کرده و اجاره می‌گرفته است. که میزان زیادی از شیرابه وارد دریا می‌کند .
اولادزاده تشریح کرد: در شهرستان سوادکوه شمالی منطقه شیرگاه نیز یکی از مناطق جنگلی شش کیلومتر وارد جنگل و جایگاه اختصاصی دپو می‌شود. در این منطقه برای اینکه زباله‌های حجم کمتری را اشغال کنند، زباله‌ها را آتش می‌زنند و دود ایجاد شده باعث خفگی جنگل‌ها و از میان رفتن درختان می‌شود، شیرابه‌های موجود هم درختان را شکننده می‌کند و باعث خرد شدنشان می‌شود نکته حائز اهمیت در محل انباشت زباله در سوادکوه شمالی این است که در این منطقه محیط بانی و جنگلبانی وجود دارد. علاوه بر این شهر محمود آباد روزانه ۶۰-۸۰ تن زباله را در ساحل دریا می‌ریزد و در اطراف محل دپوی زباله بهشهر کشاورزی و دامداری انجام می‌شود .
این کار‌شناس محیط زیست یادآور شد: شیرابه‌ها علاوه بر اینکه یک فرآیند دریاچه شدن دارد، نفوذ وسیعی به خاک و آب ما دارد، چراکه سطح آب در شمال کشور بسیار بالاست، در مناطق مثل قائمشهر و بابل با دو متر حفر به آب زیر زمینی می‌رسید و به دلیل همین بالا بودن سطح آب مردم نمی‌توانند چاه جذبی احداث کنند. تاسیسات سبتیگ در شمال کشور وجود ندارد و در چنین شهرهای بزرگی تاسیسات آب و فاضلاب تکمیل نیست .
وی ادامه داد: حدود ۴۰۰هزار نفر جمعیت یکی از شهرهای بزرگ شمال محسوب می‌شود، مدیر شهری حتی تصفیه خانه‌ای در نظر نگرفته است، هرچند تصفیه خانه‌ای که الان در بابل وجود دارد، تصفیه خانه بعد از حوزچه هوادهی، حوزچه لجن به خاطر اینکه امکان خشک کردن لجن را ندارند و تبدیل به کود می‌شود و بعد از اینکه یک مدت جمع شد از حوزچه خارج می‌کنند و در رودخانه می‌ریزند. یعنی عصاره فاضلاب را در رودخانه می‌ریزند و اسم آنرا تصفیه فاضلاب می‌گذارند، که می‌تواند به راحتی در عرض شش ماه تمامی مردم منطقه را مسموم کند .
اولازده گفت: اما خوشبختانه چون لجن در نقطه پایانی مسیر رودخانه ریخته می‌شود و به دریا متصل می‌شود آلودگی به سرعت در سطح دریا پخش و با آب شور مخلوط می‌شود و از میزان سمی بودن آن کم می‌شود .
وی با اشاره به اینکه در شمال کشور به جز مناطق کوهپایه‌ای همه مردم مازندارن از آب چاه استفاده می‌کنند، و آبی که برای کشاورزی از این چاه‌ها کشیده می‌شود در محل انباشت زباله شیرابه‌ها وارد آب کشاورزی و زمین‌های شالیزاری می‌شود. ادامه داد: تصور کنید شیرابه‌ها به چه نحوی، وارد آب‌های شرب می‌شود و چه تهدیدی برای سلامت مردم آن حوالی ایجاد می‌کند. یکی از دلایلی سرطان‌های گوارشی و پوستی بخصوص در بخش شرقی استان مازندران را می‌توان به دلیل نفوذ شیرابه‌های سمی زباله‌ها به آب‌های زیرزمینی دانست .
زباله سوز تنها سیستم نجات بخش
سهیل اولازاده فعال محیط زیست و مدیر سایت ۵۰ گرم در ادامه گفت‌و‌گو به بیان مشکلات ساختاری مدیریت پسماند در شمال کشور پرداخت و گفت: در حال حاضر به غیر زباله سوز‌ها هیچ سیستمی برای حل معضل پسماندهای شمال پاسخگو نیست .
وی افزود: نظراتی درباره انتقال زباله‌های این دو استان به مناطق کویری وجود دارد که به دلیل تنش‌هایی که به وجود می‌آورد غیر ممکن است .
مدیر سایت ۵۰ گرم تصریح کرد: با وجود اینکه شرکت‌های بازیافت وجود دارند که به صورت خصوصی به تفکیک و بازبافت می‌پردازند اما این شرکت‌ها نیز به دلیل عدم تفکیک صحیح و انجام تفکیک غیر قانونی در محل‌های دپوی زباله در حال ورشکستگی هستند .
وی معتقد است: سریع‌ترین و موثر‌ترین حرکتی که برای حل معضل زباله در شمال می‌تواند انجام شود این است که شرکت‌های پیمانکار به استانداری‌های ۳ استان شمالی معرفی شوند که زباله سوز را در محلی پیاده سازی کنند که آلودگی بسیار پایینی داشته باشد ودر قبال سوخت انرژی برق تولید کند .
این کار‌شناس محیط زیست در ادامه گفت: علی رغم اینکه در استان‌های شمالی به دلیل رطوبت بالا، زباله سوز کارایی چندانی نمی‌توانند داشته باشند و معمولا در دنیا زباله سوز را در مناطق خشک و کویری استفاده می‌کنند با شرایط حاضر همین شکل هم برای شمال الزامی است .
اولادزاده با بیان اینکه راه حل موثر دیگری که می‌توان بحران زباله را در استان‌های شمالی بخصوص در مازندران و گیلان حل کرد این است که از مردم درخواست کنیم که در فرهنگ تولید پسماندشان تغییری ایجاد کنند تاکید کرد: این طرح زمانبر است تا بتوانیم اعتماد مردم را جلب کنیم .
هیچ جای دنیا چیزی به نام محل دپوی زباله وجود ندارد
وی با اشاره به نمودار مدیریت استراتژیک مدیریت پسماند که در همه دنیا استفاده می‌شود گفت: چیزی به نام «لند فیل» در مدیریت پسماند وجود دارد، (لند فیل محلی است که زیر بستر آن یک آس‌تر پلیستری و پلاستیکی کشیده می‌شود که مانع نفوذ شیرابه است و برای اینکه شیرابه خارج نشود لوله گذاری‌هایی می‌شود و لوله‌ها شیرابه‌ها را به سمت تصفیه خانه و به سمت بازیافت می‌برند.) این شیرابه‌ها می‌تواند تولید انرژی کند، این زباله‌های باقیمانده در آنجا انباشت می‌شود و در نهایت تبدیل به فضای سبز می‌شود.
گفتگو از سمیرا خباز
