چشم امید مصر به «جو بایدن» برای حل پرونده سد النهضه

منابع مصری گفتند که تحرکات دیپلماتیک اخیر قاهره در خصوص سد النهضه، به این دلیل است که برخی رهبران دموکرات در آمریکا همزمان با روی کار آمدن «جو بایدن» به مصر وعده داده‌اند که اجازه نخواهند داد مصر و سودان در این موضوع زیان ببینند.

به گفته این منابع به وبگاه العربی الجدید، اما از سوی دیگر مقامات قاهره می‌دانند که مسأله سد النهضه جزو اولویت‌های بایدن نیست و ممکن است که واشنگتن به این زودی‌ها نخواهد اقدام مثبتی در این خصوص انجام دهد.

دولت مصر در دوره دونالد ترامپ برای حل بحران آبگیری سد النهضه تمام چشم امید خود را به دولت آمریکا دوخته و به نوعی مرکز ثقل فعالیت‌های دیپلماتیک خود را به امید یاری واشنگتن معطوف کرده بود، اما از این دریچه هیچ کمکی عایدش نشد.

از سوی دیگر منابع دیپلماتیک مصر گفتند که «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور و «سامح شکری» وزیر خارجه این کشور با توجه به پیامی که از دموکرات‌های آمریکا دریافت کرده‌اند، در پیامی به کمیساریای اتحادیه آفریقا، چهار شرط را برای از سرگیری مذاکرات با اتیوپی در موضوع سد النهضه، مطرح کرده‌اند.

این منابع دولتی گفتند کشورهای آفریقایی تلاش دارند در خلال نشست آتی اتحادیه آفریقا به میزبانی کنگو، مصر و اتیوپی را برای مذاکره مجاب کنند. از سوی دیگر کشور اتیوپی علی‌رغم مشکلات داخلی که دارد، توانسته ۸۵ درصد ساخت سد النهضه را به پیش ببرد و اولین مرحله آبگیری را در تابستان گذشته انجام دهد.

به گفته این منابع، شرط اول مصر این است که اتیوپی به چارچوبی که در ابتدا با مصر بر سر آن به توافق رسیده، پایبند باشد. مصر همچنین از اتیوپی خواسته است تا بدون مبنا قرار دادن توافق نهایی در سطوح فنی و قانونی، مرحله دوم آبگیری سد را آغاز نکند.

شرط دوم مصر این است که اتحادیه آفریقا سطح التزام طرف‌های سه‌گانه به توافق اولیه که در مارس ۲۰۱۵ در خارطوم امضاء شد را تحت نظر داشته باشد و همچنین مانع تفسیر به رأی مضمون توافق شود. قاهره همچنین عقیده دارد که اتیوپی بر خلاف بندهای توافق ۲۰۱۵، بدون مشورت و اجازه از مصر و سودان اقدام به آبگیری مرحله اول سد کرده است.

 اما شرط سوم که مصر به اطلاع اتحادیه آفریقا رسانده، این است که نقش این سازمان صرفا باید به تسهیل روند مذاکره و نزدیک کردن طرف‌ها به یکدیگر باشد و از ارائه هرگونه پیشنهادات جایگزین بپرهیزد. دلیل این شرط مصر این است که این کشور پیش از این کارشناسان اتحادیه آفریقا را به جانبداری از اتیوپی متهم کرده بود.

طبق شرط چهارم و پایانی مصر، تمامی پیشنهادات و پیش‌نویس توافقات گذشته که بر روی آن‌ها توافق یا صرفا به بحث گذاشته شده، به خصوص پیش‌نویس توافق واشنگتن که به امضای سودان و اتیوپی نرسید، باید از سوی تمامی طرف‌ها جدی تلقی شود. استدلال مصر این است که هرچند سودان و اتیوپی توافق واشنگتن را امضاء نکردند، اما سابقا ۹۰ درصد بندهای آن را پذیرفته بودند.

ساخت و آبگیری سد النهضه از سوی اتیوپی، به یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مصر تبدیل شده و آن طور که دولتمردان این کشور می‌گویند، در صورت نهایی شدن آن می‌تواند به یک بحران فراگیر برای مصر و نسل‌های آینده این کشور تبدیل شود؛ به طوریکه «عبدالفتاح السیسی» در سال ۲۰۱۵ به هنگام امضای توافق (البته ناکام) با اتیوپی درباره سد النهضه ضمن استقبال از رشد و توسعه این کشور گفته بود: «مردم اتیوپی به خاطر داشته باشند که حیات و زندگی مردم مصر به رود نیل وابسته است.»