معیارهای فرسودگی خودرو و الزامات قانونی جدید برای اسقاط و تردد
سن فرسودگی خودرو در ایران دیگر یک عدد ثابت نیست. بر اساس رویکرد جدید قانون «هوای پاک» و آییننامههای مرتبط، خودروها پس از رسیدن به «مرز سنی»، با شروط سختگیرانهتری مانند افزایش دفعات معاینه فنی مواجه میشوند و در صورت عدم رعایت یا رسیدن به سن نهایی، بهطور رسمی «فرسوده» محسوب و از رده خارج میگردند.
نسیمآنلاین: بر اساس قوانین جاری و سیاستهای جدید حوزه ناوگان، تعریف سن فرسودگی خودرو در کشور دگرگون شده است. در حال حاضر، سن قطعی و واحدی به عنوان نقطه پایان عمر تمامی خودروها وجود ندارد و مفهوم «مرز سن فرسودگی» جایگزین آن شده است. با عبور خودرو از این مرز، شرایط تردد آن به تدریج سختگیرانهتر میشود.
سنهای کلیدی و الزامات تردد:
برای خودروهایشخصی بنزینی، دیزلی یا دوگانهسوز، مرز سن فرسودگی ۱۵ سال در نظر گرفته شده است. پس از عبور از این مرز:
· خودروهای ۱۵ تا ۲۰ ساله: موظف به انجام ۲ بار معاینه فنی در سال هستند.
· خودروهای بالای ۲۰ سال: باید ۳ بار در سال معاینه فنی شوند.
تعیین وضعیت «فرسودگی»:
یک خودرو در دو حالت،صرف نظر از سن تقویمی آن، بهطور رسمی «فرسوده» اعلام میشود و تردد آن ممنوع میگردد:
۱.رد شدن در دو دوره متوالی معاینه فنی.
۲.رسیدن به «سن نهایی فرسودگی» که برای خودروهای شخصی ۲۰ سال گزارش شده است.
سنهای مرز فرسودگی برای سایر ناوگان متفاوت است. بهطور مثال برای تاکسیها ۸ تا ۱۲ سال، اتوبوسهای درونشهری ۱۰ سال و برای خودروهای هیبریدی و برقی به ترتیب ۲۳ و ۲۵ سال تعیین شده است.
اقدامات لازم و مشوقهای اسقاط:
مالکان خودروهای نزدیک یا بالای مرز سنی باید:
· دفعات معاینه فنی را مطابق قانون افزایش دهند.
· نسبت به جریمه روزانه تردد با خودروی فاقد معاینه فنی آگاه باشند.
· در صورت صرفهنبودن تعمیر و نگهداری، از طرحهای تشویقی اسقاط استفاده کنند. این طرحها شامل دریافت گواهی اسقاط (که دارای ارزش مالی بوده و در سامانه نوسازی ناوگان قابل معامله است) یا بهرهمندی از تسهیلات خرید خودروی نو میشوند.
فرآیند اسقاط و پاسخ به سوالات متداول:
اسقاط خودروهای فرسوده از طریقمراکز مجاز اسقاط (لیست آنها در سایت nnhk.ir موجود است) انجام میشود. پس از اسقاط، گواهی اسقاط صادر میشود که در سامانه ستاد نوسازی ناوگان (nnhk.ir) قابل رهگیری و مدیریت است. این سامانه همچنین پاسخگوی سوالات متداولی مانند علت تأخیر در شارژ گواهی، نحوه انتقال یا عودت آن، اصلاح اطلاعات ثبتشده (مانند VIN) و شرایط استفاده از کارت هوشمند به جای گواهی اسقاط است. لازم به ذکر است که قیمت گواهی اسقاط در حال حاضر بهصورت توافقی است و آییننامه نهایی آن در دست تدوین میباشد.
توصیه پایانی:
مالکان برای محاسبه دقیق سن خودرو باید بهسال تولید مدل آن رجوع کنند. همچنین پیگیری مستمر اطلاعیههای سامانه نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده کشور (nnhk.ir) برای آگاهی از آخرین تغییرات مقررات و طرحهای تشویقی ضروری است.