ساماندهی ۶۵۰ میلیون حساب بانکی؛ افتتاح حساب جدید برای دارندگان بیش از ۱۰ حساب ممنوع شد

نسیم‌آنلاین: بانک مرکزی در اقدامی بی‌سابقه، بخشنامه سختگیرانه‌ای برای ساماندهی ۶۵۰ میلیون حساب بانکی صادر کرد. این تصمیم که با هدف مقابله جدی با پولشویی و جرائم مالی اتخاذ شده است، محدودیت‌های جدیدی را برای افتتاح حساب‌های جدید اعمال می‌کند.
 بر اساس این بخشنامه، افتتاح حساب جدید برای مشتریانی که بیش از ۱۰ حساب فعال دارند یا وضعیت حساب‌های قبلی آن‌ها در سامانه سیاح «تعیین‌تکلیف‌نشده» است، ممنوع خواهد بود. این حرکت، پاسخی به هشدارهای قبلی مقامات ناظر درباره تبدیل شدن انبوه حساب‌های بلااستفاده به بستری برای تأمین مالی تروریسم و معاملات غیرقانونی است.
ریشه‌یابی یک بحران پنهان
به گفته «علیرضا غفاری»، معاون اداره مبارزه با پولشویی بانک مرکزی، متوسط تعداد حساب‌های بانکی برای هر ایرانی بالای ۱۸ سال، به حدود ۱۰ حساب می‌رسد، در حالی که تنها دو یا سه مورد از آن‌ها به طور فعال استفاده می‌شود. بخش قابل توجهی از این حساب‌ها نیز بدون اطلاع و اختیار مشتریان و در پی اجرای طرح‌هایی مانند نهضت ملی مسکن، وام ودیعه مسکن و خرید خودرو ایجاد شده‌اند.
اقدامات کلیدی بانک مرکزی چیست؟
بخشنامه جدید بانک مرکزی چند محور اصلی دارد:
· ایجاد واحدهای دائمی شناسایی مشتری (CDD): بانک‌ها موظفند ظرف ۶ ماه آینده، واحدهای تخصصی با اختیارات کامل را زیر نظر مدیر ارشد مبارزه با پولشویی خود راه‌اندازی کنند.
· راه‌اندازی سامانه ملی مشاهده و بستن حساب‌های مازاد: این سامانه به شهروندان امکان می‌دهد فهرست کامل حساب‌های خود را مشاهده و درخواست بستن حساب‌های بلااستفاده را ثبت کنند. بانک‌ها موظفند این درخواست‌ها را حداکثر ظرف ۱۰ روز اجرا کنند.
· طبقه‌بندی حساب‌ها در چهار دسته: بانک‌ها باید ظرف یک ماه، تمامی حساب‌های مشتریان را در یکی از دسته‌های «فعال»، «فعال مسدود»، «راکد» یا «راکد مسدود» قرار دهند.
· محدودیت در افتتاح حساب مشترک: افتتاح حساب مشترک تنها برای روابط خانوادگی درجه اول و همسر مجاز خواهد بود.
· محرومیت‌های اعتباری: برای دارندگان حساب‌های تعیین‌تکلیف‌نشده، اعطای دسته چک، تسهیلات و ابزارهای پرداخت جدید ممنوع شده است.
تدابیر ویژه برای گروه‌های خاص
این طرح برای مشتریان نابینا، بی‌سواد، معلول یا فاقد دسترسی به اینترنت نیز تمهیداتی اندیشیده است. بانک‌ها موظفند از طریق «میز خدمت موقت» و تحت نظر واحد شناسایی مشتری، فرآیند ساماندهی حساب این افراد را انجام دهند.
هدف نهایی: کاهش حساب‌ها از ۶۵۰ به ۳۰۰ میلیون
بانک مرکزی هدف خود از اجرای این بخشنامه را کاهش تعداد حساب‌های بانکی از ۶۵۰ میلیون به حداکثر ۳۰۰ میلیون حساب در یک بازه دوساله اعلام کرده است. پیام واضح این اقدام به شبکه بانکی و متخلفان این است: «دوران حساب‌سازی به پایان رسیده است». این تغییر اسامی می‌تواند با مسدود کردن مسیر سوءاستفاده از حساب‌های غیرفعال، نظم و امنیت مالی را به نظام بانکی بازگرداند.