نکات ایمنی نصب و بازرسی دوره‌ای لوله داربست

نصب اصولی لوله‌داربست و بازرسی منظم آن، پایه ایمنی هر سازه داربستی‌ست. طبق آمار، کوچک‌ترین سهل‌انگاری در نصب یا شناسایی آسیب‌های ظاهری باعث شده است سالانه تعداد قابل توجهی از حوادث ناشی از سقوط از ارتفاع به‌دلیل نقص در نصب لوله‌داربست یا عدم بازرسی دوره‌ای آن گزارش شود.

در این مطلب به سراغ نکاتی می‌رویم که به شکل مستقیم با ایمنی نصب و بازرسی دوره‌ای لوله داربست مرتبط‌اند؛ از بررسی سلامت ظاهری لوله‌ها و نحوه اتصال آن‌ها گرفته تا برنامه‌ریزی دقیق برای بازرسی‌های دوره‌ای و شناسایی لوله‌های معیوب. اگر مسئولیت ایمنی، سرپرستی یا اجرا در پروژه‌ای را برعهده دارید، در نظرگرفتن این نکات ضروری هستند.

چرا ایمنی نصب داربست مهم است؟

ایمنی داربست، نه فقط یک دستورالعمل، بلکه یک مسئولیت اخلاقی و قانونی است. آمارها نشان می‌دهند که سقوط از داربست یا فروپاشی آن از شایع‌ترین علل مرگ‌ومیر در صنعت ساختمان‌سازی است. عدم توجه به ایمنی و بازرسی دوره‌ای این سازه‌های موقت مشکلات متعددی را به‌دنبال دارد که عبارتند از:

• واردشدن صدمات جانی جبران‌ناپذیر به کارگران و افراد حاضر در محدوده پروژه به‌دلیل سقوط افراد، مصالح و ابزار
• خسارات مالی فراوان به‌دلیل تخریب داربست، از بین‌رفتن مصالح، واردشدن آسیب به سازه اصلی، توقف پروژه و جریمه‌های قانونی
• پیگردهای حقوقی و قضایی به‌دلیل مسئولیت‌ پیمانکاران، مهندسان ناظر و کارفرمایان در قبال حوادث ساختمانی
• از بین‌رفتن اعتبار و شهرت سازندگان و از دست‌دادن اعتماد مشتریان

نصب ایمن داربست و نکاتی که نباید فراموش کنید

مرحله نصب، مهم‌ترین گام در تضمین ایمنی داربست است و کوچک‌ترین سهل‌انگاری در این مرحله می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. در اجرای داربست نکات زیر را در نظر داشته باشید:

 طراحی و برنامه‌ریزی دقیق

• هر داربست، باید براساس نقشه‌ و محاسبات فنی دقیق توسط مهندسین باتجربه و افراد ذی‌صلاح طراحی شود. این نقشه باید شامل جزئیاتی مانند ارتفاع، طول، عرض، نوع و تعداد لوله‌ها، بست‌ها، کف‌ها و نقاط مهاربندی و... باشد.
• حداکثر باری که داربست باید تحمل کند (شامل وزن کارگران، مصالح و تجهیزات) بادقت محاسبه و داربست براساس آن طراحی شود.
• شرایط محیطی (باد شدید، برف، باران)، نوع خاک محل نصب و نزدیکی به خطوط برق یا تأسیسات دیگر، در نظر گرفته شود.

انتخاب و کیفیت مصالح

• برای داربست تنها از لوله‌های داربست باکیفیت، استاندارد و بدون نقص (بدون خمیدگی، زنگ‌زدگی، تغییر شکل و ترک) استفاده کنید. به‌دلیل اهمیت این موضوع، لوله داربست را از فروشندگان معتبری همچون صباپروفیل کیان تهیه کنید که کیفیت، استحکام و استانداردهای محصولات خود را تضمین می‌کنند.
• به استاندارد لوله‌ها دقت کنید.
• بست‌های سالم و مستحکم را فراموش نکنید. علاوه‌بر لوله، بست‌ها هم باید کاملا سالم، بدون ترک‌خوردگی، زنگ‌زدگی و محکم باشند؛ بنابراین، هرگز از بست‌های معیوب یا ضعیف استفاده نکنید.
• استفاده از بیس‌پلیت‌های مقاوم برای پایه‌های داربست به توزیع بار و جلوگیری از فرورفتن لوله در زمین کمک می‌کند.
• کف‌ها باید سالم، بدون ترک، خمیدگی و با ضخامت کافی باشند. نوع آن‌ها (فلزی یا چوبی) باید مناسب با بار موردنظر انتخاب و طوری نصب شوند که از لغزش یا جابه‌جایی آن‌ها جلوگیری شود.

زیرسازی و فونداسیون

• محل نصب داربست باید کاملا صاف، متراکم و مقاوم باشد. از نصب داربست روی سطوح ناهموار، سست یا شیب‌دار بدون تدابیر خاص خودداری کنید.
• در صورت نیاز و باتوجه‌به ارتفاع و بار داربست، ایجاد فونداسیون‌ یا استفاده از تکیه‌گاه‌های مستحکم برای پایه‌ها ضروری است.
• از تجمع آب باران و فاضلاب در اطراف پایه‌های داربست جلوگیری کنید؛ چراکه باعث سست‌شدن خاک می‌شود.

اجرای داربست

• نصب داربست باید توسط تیم مجرب و آموزش‌دیده‌ای انجام شود که با استانداردها و تکنیک‌های صحیح اجرای داربست آشنا هستند.
• لوله‌های عمودی و افقی باید کاملا تراز و شاقول باشند؛ در غیر این‌صورت، منجربه توزیع نامتوازن بار و ناپایداری داربست می‌شوند.
• بست‌ها باید به اندازه کافی محکم باشند تا هیچ‌گونه لغزش یا جابه‌جایی بین لوله‌ها وجود نداشته باشد. هرگز از بست‌های بی‌کیفیت استفاده نکنید.
• فواصل بین لوله‌های عمودی و افقی باید براساس نقشه و استانداردهای موجود باشد.
• لوله‌هایی که به‌صورت طولی به هم متصل می‌شوند، باید هم‌پوشانی داشته باشند و کاملا محکم شوند.

مهاربندی و اتصال به ساختمان

• داربست باید در فواصل مناسب و براساس نقشه به سازه اصلی ساختمان متصل شود تا در اثر باد، تکان‌های ناگهانی یا بارهای جانبی واژگون نشود.
• نقاط اتصال داربست به ساختمان باید از استحکام کافی برخوردار باشند.
• استفاده از روش‌های صحیح مهاربندی براساس استانداردهای موجود، ضروری است.

دسترسی ایمن و پله‌ها

• ایجاد مسیرهای دسترسی ایمن و استاندارد (مانند پله‌های داربستی یا نردبان‌های ایمن) با شیب مناسب و نرده‌های حفاظتی برای داربست الزامی است.
• سکوها باید دارای فضای کافی برای عبور و مرور و انجام کار باشند.
• تمامی سکوهای داربست باید مجهز به نرده‌های حفاظتی استاندارد باشند تا از سقوط کارگران و ابزار جلوگیری شود.
• در صورت نیاز، برای جلوگیری از سقوط مصالح کوچک و ابزار، از توری‌های ایمنی در اطراف داربست استفاده کنید.
• مسیرهای عبور و مرور در زیر داربست باید با سقف‌های حفاظتی یا علائم هشداردهنده مشخص شوند.

بازرسی دوره‌ای داربست و اهمیت آن

علاوه‌بر انتخاب لوله باکیفیت و نصب صحیح داربست که تنها نیمی از وظایف سازندگان است، بازرسی دوره‌ای داربست هم در طول پروژه اهمیت بسیاری دارد. داربست‌ها به‌دلیل قرارگرفتن در برابر عوامل محیطی (باد، باران، آفتاب)، استفاده مداوم و تغییرات احتمالی در سازه، نیازمند نظارت و بازرسی منظم هستند؛ چراکه بازرسی کمک می‌کند تا هر ایراد و آسیبی را به‌موقع تشخیص دهید و برطرف کنید.

نکاتی که باید در بازرسی داربست به یاد داشته باشید

• بازرسی داربست باید توسط فرد مجرب و آموزش‌دیده که صلاحیت لازم برای تشخیص نواقص و خطرات را دارد، انجام شود. این فرد می‌تواند مهندس ناظر، مسئول ایمنی پروژه یا کارشناس داربست باشد.
• قبل از اولین استفاده از داربست، بازرسی کامل انجام شود.
• بعد از هر تغییری در ساختار داربست یا تعمیرات، بازرسی مجدد انجام شود.
• در شرایط جوی نامساعد و پس از بادهای شدید، طوفان، باران سنگین، زلزله و... بازرسی کامل داربست الزامی است.
• بازرسی روزانه قبل از شروع هر شیفت کاری توسط سرپرست کارگاه یا مسئول ایمنی پروژه انجام شود.
• برای هر بازرسی، یک فرم رسمی با جزئیات، تاریخ، نام بازرس، موارد بررسی‌شده، نواقص یافت‌شده و اقدامات اصلاحی تهیه شود.

چک لیست بازرسی داربست

• تمامی لوله‌ها سالم و در جای خود محکم هستند؟
• تغییرشکلی در ظاهر لوله‌ها وجود دارد؟
• تمامی بست‌ها سالم و در جای خود محکم هستند؟
• اندازه لوله‌ها و تعداد بست‌ها مطابق با نقشه است؟
• کف‌ها سالم، بدون ترک یا پوسیدگی هستند و فاصله مناسبی دارند؟
• آیا هیچ‌گونه مانع یا کثیفی (مانند روغن یا گل) وجود دارد که باعث لغزندگی کف‌ها شود؟
• نقاط مهاربندی، محکم، بدون تغییر و مطابق نقشه هستند؟
• آیا پایه‌ها و بیس‌پلیت‌ها در جای خود بدون فرورفتگی و تغییر قرار گرفته‌اند؟
• زیر پایه‌ها محکم بوده و آب جمع نشده است؟
• پله‌ها یا نردبان‌ها سالم، محکم و بدون لغزش هستند؟
• نرده‌های حفاظتی در تمام سکوها کامل و محکم هستند؟
• علائم هشداردهنده مانند «ممنوعیت ورود افراد غیرمجاز» و «احتیاط» در جای مناسب نصب شده‌اند؟

بازرسی دوره‌ای لوله داربست را جدی بگیرید

ایمنی داربست کلید موفقیت هر پروژه ساختمانی است. استفاده از لوله و تجهیزات باکیفیت، کارگران آموزش‌دیده، اجرای درست داربست و بازرسی‌های روزانه و دوره‌ای از مواردی هستند که ایمنی داربست را تضمین و محیط کاری امن و قابل اعتمادی برای تمامی کارگران فراهم می‌کنند.

رعایت دقیق نکات ایمنی که در این مقاله بررسی کردیم شما را در رسیدن به سازه‌های داربستی ایمن یاری می‌کنند. برای خرید لوله باکیفیت، استعلام آخرین قیمت لوله داربست و دریافت مشاوره، همین‌حالا می‌توانید با صباپروفیل تماس بگیرید.