آنتن برای عموم مردم
زمزمه‌ها از بازگشت رضا رشیدپور و محمدرضا گلزار از چهره‌های باسابقه‌ی تلویزیونی که مدتی در قاب تلویزیون ظاهر نشده بودند حکایت دارد. بازگشتی که می‌تواند به افزایش مخاطبان تلویزیون کمک کند
نسیم آنلاین: «سلبریتیسم سخیف» عبارتی است که وحید جلیلی، قائم مقام رئیس سازمان صداوسیما در امور فرهنگی به‌کار برد. جلیلی که آبان‌ماه سال گذشته برای افتتاح یک شبکه اینترنتی به دانشگاه صداوسیما رفته بود با بیان این عبارت گفت صداوسیما «مبتلای» آن شده و «عواقب آن را دیده است.»
خردادماه امسال نیز پیمان جبلی رئیس سازمان صداوسیما در جمع دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع) در پاسخ به سوالی درباره‌ی بازگشت برخی چهره‌های مشهور به تلویزیون جواب داد که برخی از این چهره‌ها «به نظام، مردم و اعتقادات خودشان لگد زده‌اند.»
او همچنین از دعوت نکردن صداوسیما از این افراد تمجید کرد و گفت «کار کمی نیست که ما شب عید و نوروزمان را بدون التماس به چهره‌های این چنینی پشت سر بگذاریم.»
جبلی همچنین یکی از دلایل این کار را اثبات این امر دانست که «صداوسیما وابسته به چهار سلبریتی وطن‌فروخته نیست.»
علاوه بر اظهارات روسا و مدیران سازمان، عملکرد آنان نیز از ابتدای انتصاب‌شان این موضوع را می‌رساند که انگار اصطلاحا «کشتی‌بان را سیاستی دیگر آمده بود.» تا جایی که چند روز پیش روزنامه‌ی «ایران»، ارگان مطبوعاتی دولت لقب «ضدسلبریتی» را به صداوسیما داد.
رابطه‌ی چهره‌های مشهور با تلویزیون بعد از روی کار آمدن تیم جدید مدیریتی صداوسیما کم‌کم رو به وخامت رفت. تا جایی که برنامه‌های پرمخاطب آنان نیز از آنتن رسانه‌ی ملی کنار رفت.
اگرچه مدیران سازمان تعطیلی این برنامه‌ها را به تصمیم سازندگان آن برنامه‌ها نسبت می‌دهند اما به هر حال این موضوع به پای مدیران سازمان نوشته می‌شود. به ویژه بعد از تعطیلی برنامه‌ی «نود» که جنجال بی‌سابقه‌ای ایجاد کرد.
زمزمه‌ی بازگشت چهره‌ها
حالا اما کم‌کم اخباری مبنی بر بازگشت تعدادی از این چهره‌های مشهور به تلویزیون مطرح می‌شود. البته این زمزمه‌ها با واکنش برخی حاضران کنونی آنتن نیز روبرو شد.
«محمدرضا شهبازی» مجری برنامه‌ی «سیدخندان» در واکنش به این خبر نوشته: «ما اینور پاورقی می سازیم، میگیم سلبریتی باید در خدمت رسانه باشه، هماهنگ با سیاست های نظام باشه، باید با سلبریتی ای که وسط شلوغی ها آب به آسیاب دشمن می ریخت برخورد بشه، بعد اونور گلزار و رشیدپور دارن گرم میکنن برگردن روی آنتن...»
البته واکنش تند شهبازی بی‌پاسخ هم نماند. محمدرضا نجارزاده، مدیر گروه اجتماعی شبکه سوم سیما هم در توییتی که بعدا آن را حذف کرد، با طعنه به مخاطبان پایین برنامه‌ی «سیدخندان» خطاب به شهبازی نوشت: «امروز نظرسنجی برنامه فاخرت اومد، مخاطب 5 درصد! ... به چی می‌نازید؟ به سیاه کردن چهره‌ی جبلی و جلیلی با اشتباهات‌تون؟ یا بی‌مخاطب کردن شبکه‌تون؟»
«سیدمحمود رضوی» از تهیه‌کنندگان تلویزیون البته از بازگشت رشیدپور به تلویزیون دفاع کرد و نوشت: «بازگشت افرادی چون او به آنتن صداوسیما را پذیرش عملی اشتباهات گذشته و حملات را اشتباه می‌دانم. ضمن اینکه مردم و ذائقه عمومی فقط رضایت من و شما نیست.»
اگرچه رضوی در ابتدای توییت خود اطمینان داده بود که از اجرای رشیدپور «متنفر» است و به خاطر حاشیه‌ای که حول فیلم "لاتاری" در آنتن شبکه سه اتفاق افتاد نیز با او «مسئله شخصی جدی دارد.»
برمهانی، معاون سیمای رسانه‌ی ملی نیز درباره‌ی امکان بازگشت چهره‌ها به تلویزیون گفت: «نمی‌توانیم در همکاری چهره‌ها با صداوسیما همه را با یک چوب بزنیم.»
کارنامه‌ی قابل قبول رشیدپور
تاکید رضوی مبنی بر این که «ذائقه‌ی عمومی فقط رضایت من و شما نیست» می‌تواند استدلال طیفی از موافقان بازگشت چهره‌ها به تلویزیون باشد.
نگاهی به آمار مخاطبان برنامه‌هایی که چهره‌های مشهور در آن حضور داشته‌اند نشان می‌دهد معمولا با اقبال عمومی مردم مواجه شده‌اند. این ویژگی خاص تلویزیون است که اصطلاحا «چهره‌محور»اند و بر اساس حضور «چهره‌ها» جریان می‌یابند.
سابقه‌ی رضا رشیدپور در تلویزیون نیز این امر را تایید می‌کند. بر اساس گزارش نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما در آبان‌ماه 1397، برنامه‌ی «حالاخورشید» با اجرای رضا رشیدپور 44.4 درصد «مخاطبان پیگیر» را از آن خود کرد که برای برنامه‌ای که در ساعات اولیه‌ی صبح پخش می‌شود میزان قابل توجهی به حساب می‌آید.
در همین گزارش، مخاطبان پیگیر برنامه نود به 45.6 درصد می‌رسید که با اختلاف کمی پیش از حالاخورشید قرار گرفت. برنامه‌ی «به خانه برمیگردیم» نیز با 37.4 درصد در رتبه‌ی سوم قرار گرفت.
پژوهش دیگر این مرکز که به منظور معرفی برنامه‌های شاخص شبکه‌های تلویزیونی در زمستان 1397 انجام شد نشان داد پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیون در آن مقطع زمانی «خندوانه» با ۶۴.۱ درصد، «مسابقه برنده باش» با اجرای محمدرضا گلزار ۴۸ درصد، برنامه‌های «حالا خورشید» و «کودک شو» هرکدام با ۴۲ درصد و برنامه نود با ۳۵ درصد مخاطب بودند.
بسیاری برنامه‌های مناسبتی نیز که معمولا مخاطبان بالایی به خود اختصاص می‌دهند نتوانسته‌اند رکورد حالاخورشید را بشکنند. برای مثال در محرم 1402 برنامه «حسینیه معلی» با ۳۰.۶ درصد بیننده در صدر برنامه‌های مناسبتی محرم قرار گرفت.
برنامه‌ی دیگر با اجرای رشیدپور، ویژه‌برنامه‌ی تحویل سال 1399 بود که با نام «اتفاق نود و نو» روی آنتن رفت. این برنامه نیز بر اساس نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما پربیننده‌ترین برنامه‌ی تحویل سال 1399 بود.
همه‌ی این ها در حالی است که بر اساس نظرسنجی منتشر شده‌ی مرکز تحقیقات صداوسیما در خردادماه امسال، پربیننده‌ترین برنامه‌ی تلویزیون کمتر از 15 درصد بیننده داشت.
رشیدپور البته در فضای خارج از تلویزیون نیز فعالیت داشت. شاید مشهورترین برنامه‌ی اینترنتی او «دید در شب» باشد که بخش‌هایی از آن نیز در فضای مجازی بسیار دست به دست شد و می‌توان از آن به عنوان برنامه‌ی موفق نام برد.
بسیاری نیز از این برنامه با عنوان نمونه‌ی ایرانی «هاردتاک» یا همان گفتگوی سخت یاد کردند. برنامه‌ای که تا حدودی شبیه برنامه قبلی او یعنی «مثلث شیشه‌ای» در تلویزیون بود.
صداوسیما رسانه‌ای عمومی است. بخش اعظم بودجه‌ی این سازمان از سرمایه‌ی عمومی تامین می‌شود و بر اساس الگوی رسانه‌های خدمت عمومی، پیرو خواست عامه‌ی مردم است نه یک طیف یا گروه خاص.
استقبال عموم مردم از شخصیت‌های محبوب تلویزیونی نشان می‌دهد خواست عمومی به سمت حضور این چهره‌ها در تلویزیون است.
به نظر می‌آید اصرار بر ساخت برنامه‌هایی با حداقل مخاطب با وجهه‌ی عمومی تلویزیون سازگار نباشد. بویژه اینکه بودجه‌ی مورد استفاده‌ی این برنامه‌ها متعلق به عموم مردم است.
حضور چهره‌های مشهور در قاب تلویزیون که سال‌های پیش اوج گرفتن بینندگان آن را به دنبال داشت عامل موثری در جذب مخاطب و جبران افت تعداد مخاطبان آن است.
