«سیاه‌نمایی» دیگر جذابیتی برای آژانس‌های عکس ندارد/ غلبه گوشی‌های هوشمند بر دوربین‌های خانگی/ شروع عکاسی حرفه‌ای با ۳ میلیون تومان

خبرگزاری فارس ـ محمد کلهر : جشنواره عکس «نورنگار» در بهار 1393 توسط شرکتی به همین نام با هدف اشاعه هر چه بیشتر هنر عکاسی راه اندازی شد. دومین دوره جشنواره در بهار سال بعد با رقابت میان 2000 عکاس و ارسال 16 هزار عکس برگزار شد. سال 1395 و در دوره سوم، علاوه بر دوربین های حرفه ای، بخش عکاسی موبایل را هم شامل شد و به همین دلیل 26 هزار اثر به دبیرخانه واصل شد.

اکنون چهارمین دوره جشنواره عکس «نورنگار» در حال برگزاری است و اسماعیل عباسی، ابراهیم حقیقی و محمد ستاری از ماه بعد به داوری آثار می پردازند تا سه برگزیده (بدون اولویت) هر دو بخش اصلی و ویژه جشنواره، جوایز 45 میلیون تومانی (معادل قیمت دوربین هایی که جایزه داده می شود) را از آن خود کنند.

به همین بهانه، با مسعود افشانی دبیر چهارمین جشنواره عکس «نورنگار» گفت وگو کردیم.

* تقریباً دو هفته تا پایان مهلت ثبت نام باقیمانده است و این زمان (جمعه 5 آبان) تمدید نخواهد شد. می توانید آماری ارائه کنید که تا کنون چند نفر ثبت نام کرده اند و چند عکس در سامانه بارگذاری شده است؟

ـ تعداد آثار دائماً در حال تغییر است، چون ثبت نام کنندگان برای ارائه اثر بهتر، مرتباً آنها را زیاد (جایگزین) می کنند، همچنین تعدادی هم ثبت نام کرده اند اما هنوز عکسی را ارسال نکرده اند.

با وجود رایگان نبودن جشنواره، تا الان بیش از 500 نفر ثبت نام کرده اند

تا امروز بیش از 500 نفر ثبت نام کرده اند که با وجود رایگان نبودن جشنواره، استقبال از آن را نشان می دهد، ضمن اینکه معمولاً در روزهای آخر تعداد ثبت نام کنندگان افزایش ناگهانی پیدا می کند.

*با توجه به به دو بخش، «ایران من» و «بناهای باستانی و تاریخی» استقبال از کدام بیشتر بوده است؟

ـ متقاضیان شرکت در بخش ایران من بیشتر بوده، چون عکس های پرتره و موارد عمومی را هم شامل می شود، البته این بدنی معنا نیست که در بخش های بناهای باستانی و تاریخی عکس ها کم است، خوشبختانه کشور از قدمت بالایی برخوردار است و در جای جای آن بناهای ارزشمند و زیبای تاریخی وجود دارد.

* امسال بخش مجزایی برای عکس های موبایلی در نظر نگرفتید؟

ـ خیر، اما حضور عکس های تلفن همراه با کیفیت حداقل 8 مگاپیکسل در جشنواره بلامانع است.

عکس هایی فوق العاده توسط گوشی ها ثبت می شود که تشخیص این موضوع آن در وهله اول راحت نیست

جالب اینکه با افزایش روز به روز کیفیت دوربین های تلفن همراه، عکس هایی فوق العاده توسط گوشی ها ثبت می شود و امسال چند اثر داریم که اگر عنوان نمی شد با گوشی ثبت شده است، تشخیص آن در وهله اول راحت نبود! یعنی دوستانی هم که با موبایل عکس گرفته اند، با تنظیمات عکس گرفته اند و نکات حرفه ای را رعایت کرده اند.

* امسال حدود 45 میلیون تومان جایزه برای 6 برگزیده جشنواره در نظر گرفته اید، از سوی دیگر هزینه ثبت نام در جشنواره بین 50 تا 60 هزار تومان برای هر شرکت کننده است، یعنی اگر بیش از هزار نفر در جشنواره ثبت نام کنند، مجموع مبلغ ثبت نام از میزان جوایز بیشتر می شود. از آنجایی که اعلام کرده اید قصد درآمدزایی از جشنواره ندارید، درباره مبلغ مازاد احتمالی چه تصمیمی گرفته اید؟

ـ قطعاً به دنبال درآمدزایی نیستیم و همانطور که در نشست خبری جشنواره هم اعلام کردیم، اگر مجموع دریافتی از ثبت نام کنندگان بیش از میزان جوایز باشد، مبلغ مازاد را هم در جشنواره هزینه خواهیم کرد، البته هنوز در این باره تصمیم خاصی نگرفته ایم و تشکیل اتاق فکر را به روزهای آخر موکول می کنیم تا تعداد نهایی ثبت نام کنندگان دقیق تر باشد.

اگر بیش از هزار نفر شرکت کنند، یک سورپرایز برای شرکت کنندگان داریم

اگر ان شاءالله استقبال بالا بود و مبلغی اضافه آمد، حتماً تصمیم گیری مناسبی برای آن می شود و یک سورپرایز برای شرکت کنندگان خواهد بود.

* «کشف استعدادهای جوان» از جمله اهداف جشنواره اعلام شده است؛ پس از برگزاری جشنواره و شناسایی این استعدادها، چه برنامه ویژه ای برای حمایت از آنها دارید؟

ـ صحبتی با هیأت داوران داشتیم که پس از پایان جشنواره و اهدای جوایز، یک بررسی مجدد روی عکس ها داشته باشند و از منظر استعدادیابی به آن ها نگاه کنند، دوستانی که از جایزه جا می مانند اما به تشخیص داوران و اساتید عکاسی مستعد شناخته شوند با پیشنهاد خود هیأت داوران برای آنها برنامه ویژه ای خواهیم داشت و آنها را رها نخواهیم کرد.

پس از پایان جشنواره و اهدای جوایز، هیأت داوران عکس ها را مجدداً و از منظر استعدادیابی بررسی می کنند

ما می خواهیم حداقل ها را برای استعدادها فراهم کنیم، این حداقل ها شاید کمک به آن عکاس برای برگزاری نمایشگاه باشد، البته کار آسانی نیست، چون تعداد شرکت کنندگان زیاد است و خود این امر نیاز به گزینش مجدد دارد.

* میزان فروش دوربین هایی حرفه ای SLR در ایران چگونه است، آیا روند صعودی دارد یا با توجه به افزایش کیفیت دوربین گوشی های هوشمند، با کاهش مواجه است؟ در واقع از این نرخ فروش، می توان به نوعی میزان علاقه مردم کشور به عکاسی را هم به دست آورد.

ـ خوشبختانه تجهیزات تعیین کننده نیست و همیشه عکاسی کردن را توصیه می کنیم نه صرف عکس گرفتن که با لمس یک دکمه اتفاق می افتد، در واقع موضوع مهم «دید عکاسانه» است. تا چندی پیش هنرجوها تصور می کردند تجهیزات می تواند تعیین کننده باشد اما کم کم این باور به دست آمده که با یک گوشی همراه هم می توان عکس های خوبی به لحاظ هنری و زیباشناسی ثبت کرد.

گوشی های هوشمند توانسته اند تا حد زیادی جای دوربین های کامپکت را بگیرند

در بازار خرید و فروش دوربین های عکاسی، گوشی ها توانسته اند تا حد زیادی جای دوربین های کامپکت (خانگی) را بگیرند، اما آنها که به دنبال عکاسی در سطوح بالاتر هستند، سراغ SLRها یا جدیداً دوربین های کامپکت بدون آینه می روند. به همین دلیل فروش SLR ها افت چندانی نداشته اما کامپکت های خانگی کاملاً متأثر از این قضیه بوده و حتی تولید آنها هم کمتر شده است.

ضمن اینکه پیشرفت ها و ساده شدن استفاده از دوربین های SLR در کنار پایین آمدن قیمت آنها باعث شده همچنان محبوبیت خود را حفظ کنند.

زمانی بود که دوربین های فول فریم فقط در دست عکاسان حرفه ای قرار داشت اما امروزه افراد آماتور هم می توانند به راحتی دوربین فول فریم تهیه کنند.

* کسانی که به عکاسی حرفه ای علاقه دارند ـ فارغ از مدل و برند ـ با چه میزان هزینه می توانند یک دوربین به همراه لنز برای شروع عکاسی حرفه ای تهیه کنند؟

ـ با حدود 3 میلیون تومان می توانند یک دوربین مناسب با لنز ساده اما کارآمد تهیه کنند و وارد دنیای عکاسی SLR شوند و تا مدت ها از خرید دوربین گران تر بی نیاز شوند.

علاقه مندان به عکاسی حرفه ای با یک دوربین و لنز 3 میلیون تومانی می توانند وارد این هنر شوند

سپس هنرجو با توجه به علاقه مندی ها و استعداد خود می تواند رشته کاری اش را پیدا کند، مثلاً علاقه مند به عکاسی خیابانی است یا استودیویی یا منظره و طبیعت سپس بعدها هزینه بیشتری انجام دهند و تجهیزات مناسب با رشته مورد علاقه خود تهیه و راه را پیدا کنند.

* این پیدا کردن راه، خودآموخته است یا باید از کلاس ها و دوره های عکاسی هم بهره گرفت؟ این کلاس ها تا چه حد استاندارد است و آیا واقعاً می تواند راهگشا باشد؟

ـ خوشبختانه طی سال های اخیر تعداد آموزشگاه های عکاسی افزایش پیدا کرده است یک زمانی برای آشنایی بیشتر با عکاسی، فقط گزینه تحصیل در دانشگاه موجود بود اما آموزشگاه ها این خلاء را پر کردند و مطالب را به صورت آکادمیک و با استانداردهای روز دنیا آموزش می دهند، ما تجهیزاتمان به روز هست و بسیار اهمیت دارد که آموزش هایمان هم به روز باشد.

ما تجهیزاتمان به روز هست و بسیار اهمیت دارد که آموزش هایمان هم به روز باشد

بنده هم در دانشگاه و هم در آموزشگاه، عکاسی تدریس کرده ام و به جد می توانم بگویم سرفصل هایی که امروز در دانشگاه های ما به صورت رسمی تدریس می شود، خیلی به روز نیست، در صورتی که در برخی آموزشگاه ها خیلی به روزتر تدریس می شود، شاهد این مدعا هم این است که بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی رشته عکاسی خود را از حضور در آموزشگاه ها بی نیاز نمی بینند.

* عده ای معتقدند شبکه های اجتماعی عکس محور باعث رونق این هنر شده اند، عده ای هم معتقدند این شبکه ها محل رزومه سازی برخی عکاس نما شده است و به اصالت عکاسی لطمه می زند، نظر شما چیست؟

ـ گسترش یک هنر همیشه به آن کمک کرده است، یعنی اگر هنری فقط به یک طیف خاص یا طبقه اجتماعی خاص محدود شود، آن هنر مظلوم واقع می شود؛ عکاسی هم از این قاعده مستثنی نیست و با پیدایش شبکه های اجتماعی و گسترش فرهنگ عکس گرفتن، معتقدم ضربه ای به عکاسی وارد نشده و تاریخ نشان داده است که خود هنر، سره را از ناسره جدا می کند و به مرور زمان جامعه و افکار عمومی آن قضیه را قضاوت می کند.

معتقدم با پیدایش شبکه های اجتماعی و گسترش فرهنگ عکس گرفتن، معتقدم ضربه ای به عکاسی وارد نشده است

عده ای از این ابزار برای جمع کردن لایک و دنبال کننده استفاده می کنند برخی هم از این شبکه ها برای پیشرفت و ارتقای کیفی آثار خود کمک می گیرند. شاید شما در ابتدای راه اندازی یک صفحه در شبکه اجتماعی عکس محور، چندان توجهی به کیفیت نداشته باشید، اما با افزایش تعداد مخاطبان از شما طلب خواهند کرد که بهتر باشید وگرنه در مقایسه با دیگران، کنار گذاشته خواهید شد، این همان جدا شدن سره از ناسره است، شاید پدیده ای زمان برپا شد اما نهایتاً چنین خواهد شد و نگران کج اخلاقی ها و برخی شیطنت ها در این فضاها نیستیم.

* شما در جشنواره نورنگار بر معرفی زیبایی های و جاذبه های کشورمان تأکید دارید. در حالی که برخی عکاسان کشور برای کسب جایزه یا به دست آوردن جایگاه، تصویری سیاه (نظیر اعدام، اسیدپاشی، فقر) از ایران به نمایش می گذارند، ضمن اینکه آژانس های عکس خارجی هم برای انتشار عکس های منفی از ایران تمایل بیشتری نشان می دهند که نمونه اخیر آن، انتشار عکس های آیین گل مالی لرستان در خبرگزاری فرانسه است. نظر شما چیست؟

ـ تا چند سال پیش اکثر عکس های عکاسان غیرایرانی از ایران، منفی بود. یعنی عکسان آژانس ها با پیش زمینه و ذهنیتی محدود وارد ایران می شدند و به دنبال ثبت عکس های عجیب بودند تا بتوانند نظرات مخاطبان بیشتری را جلب کنند که این سوژه ها معمولاً باب طبع ما ایرانی ها نبود. اما به مرور این روند تغییر کرد، چون به جای اینکه عکاس خارجی بیاید عکس های سیا ه نمایی بگیرد، خود عکاسان داخلی این وظیفه را بر عهده گرفتند! و اکنون آنقدر تصاویر منفی از ایران به آژانس ها ارسال شده که تقریباً اشباع شده اند. یعنی اگر الان عکسی که مثبت نباشد به آژانس های خبری بفرستید، چندان از آن استقبال نمی کنند.

اکنون آنقدر تصاویر منفی از ایران به آژانس ها ارسال شده که تقریباً اشباع شده اند

اکنون آژانس های عکس به دنبال کشف زوایای تازه در ایران هستند، به میان مردم می آیند و عکاسی مستند اجتماعی، قوم شناسی و روابط اجتماعی را انجام می دهند و حتی زوایای مثبت را هم می بینند و منتشر می کنند. این تغییر روند باید رخ می داد و البته دارد اتفاق می افتد. چون دیگر به ایران به عنوان یک کشور بدون رفاه و امکانات نگاه نمی کنند، و به دنبال نگرش ها در میان مردم هستند.

فکر می کنم زمان بحث میان طرفداران سیاه نمایی و مخالفان آن گذشته است، نباید نمایش آیین ها و تفاوت های فرهنگی را دلیلی بر ضعف یا برتری دانست و باید به این بپردازیم که چه چیزی می تواند هویت و واقعیت ما را بدون پیش داوری و بزرگنمایی به یک مخاطب خارجی نشان دهد.

منبع: فارس

مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.