فراتر از سرگرمی

گروه ورزشی « نسیم آنلاین » - در سال 2002 و زمانیکه الکس مک‌لیش هدایت تیم فوتبال گلاسکو رنجرز اسکاتلند را برعهده داشت، پسرش "جان" به او گفت که بارسلونا پسر نوجوانی را در تیم C خود دارد که روزی به بهترین بازیکن جهان تبدیل می‌شود. جان به این دلیل چنین اطلاعاتی داشت که بازی کامپیوتری مربیگری فوتبال(فوتبال منیجر) را انجام می‌داد و این بازی نشان داده بود که این بازیکن 15 ساله آینده درخشانی دارد. مک‌لیش این پسر جوان را نخرید و در ادامه لیونل مسی به بازیکن بزرگی تبدیل شد. این یکی از نمونه‌هایی است که ثابت می‌کند این بازی کامپیوتری فراتر از یک سرگرمی است و پیش‌بینی‌اش خیلی زود به حقیقت پیوست. شاید اگر مک‌لیش پیشنهاد پسرش را با جدیت بیشتری دنبال می‌کرد، فوق ستاره کنونی فوتبال جهان سرنوشت دیگری داشت. جان مک‌لیش همچنین از آندرس اینیستا به عنوان یکی دیگر از استعدادهایی که در این بازی کشف کرده نام برد. پدرش موافقت کرد که بازیکن جوان آن روزهای بارسا بصورت قرضی به رنجرز برود اما تیم نخست آبی و اناری‌ها به اینیستا نیاز داشت و او هیچوقت به آیبروکس(ورزشگاه خانگی رنجرز) نرفت. مک‌لیش می‌گوید: "هر مربی‌ای می‌تواند از این بازی استفاده کند." فوتبال منیجر این روزها به یک مجموعه بزرگ از اطلاعات دقیق از بازیکنان فوتبال تبدیل شده است.

بانک اطلاعاتی جامع هیچ باشگاه، اتحادیه فوتبال، کمپانی آنالیز و حتی خود فیفا هم بانک اطلاعاتی جامع و کاملی را که کمپانی بازیسازی SIG(که بازی فوتبال منیجر را می‌سازد) در 20 سال اخیر جمع‌آوری کرده، در اختیار ندارد. دفتر این کمپانی در شرق لندن است اما آنها بیش از 1200 استعدادیاب در سراسر جهان دارند. بانک اطلاعاتی آنها مشخصات 650952 نفر را دارد که 325429 نفر جزو بازیکنان فعال کنونی فوتبال، مربیان، کمک مربیان و سایر اعضای کادرهای فنی تیم‌ها در بیش از صدها لیگ مختلف در سطح جهان و در کشورهای مختلف هستند. سایر اطلاعات نیز از بازیکنان بازنشسته فوتبال است. این اطلاعات به قدری کامل است که حتی برنامه آنالیز پروزون(ProZone) هم از آن استفاده می‌کند. باشگاه‌ها مختلف هم از این بازی برای انتخاب بازیکنان مستعد و فرستادن استعدادیاب برای دیدن بازی‌های آنها و خرید احتمالی این بازیکنان استفاده می‌کنند. با این شرایط این بازی کامپیوتری را باید خیلی فراتر از یک تفریح بچه‌ها دانست.

از موسیقی به فوتبال مایلز جاکوبسون رئیس SIG است. او قبلا نویسنده یکی از مجلات موسیقی در انگلستان بود اما حدود 14 سال پیش دو برادر به نام‌های پل و اولیور کالیر او را استخدام کردند. برادران کالیر در دهه 90 و در اتاق خواب خود ایده فوتبال منیجر را پرورش دادند و حالا از جاکوبسون می‌خواستند که این بازی را به یک برند در دنیای فوتبال تبدیل کند. جاکوبسون می‌گوید: "آنها همیشه این دیدگاه را داشتند که فوتبالی زنده و واقعی را به نمایش بگذارند. آنها دوست داشتند باشگاه‌ها از بازیکنان جوان و مستعد استفاده کنند." بازیکنان دنیای فوتبال نیز از این بازی استفاده می‌کنند. بعضی برای استفاده‌های تجاری و کاری و بعضی برای تفریح. بافتیمبی گومیس، مهاجم تیم ملی فرانسه زمانیکه که در سال 2014 می‌خواست از لیون به سوانسی برود از این بازی استفاده کرد تا قدرت و توانایی‌های هم‌تیمی‌های آینده‌اش را بسنجد.

پل پوگبا، هم‌تیمی او در تیم ملی نیز در این بازی مربی چلسی بود و خودش را در دنیای بازی به ترکیب این تیم اضافه کرد؛ درست در همان زمان بود که شایعه حضور او در استمفورد بریج به گوش می‌رسید. اتفاقی جالب هم برای اندروس تاونسند، مهاجم انگلیسی تاتنهام در حاشیه این بازی رخ داد. پس از اینکه خبر جریمه این بازیکن برای دیر رسیدن بر سر تمرینات در توئیتر منتشر شد، رابطه او و نامزدش به مشکل خورد اما مشخص شد عکسی که منتشر شده مربوط به بازی فوتبال منیجر بوده است. اوله‌گونار سولشر، مهاجم اسبق منچستریونایتد و سرمربی کنونی تیم کاردیف که اکنون 42 ساله است بیش از 20 سال این بازی را انجام داده و درباره آن می‌گوید: "در این بازی بازیکنان زیادی بوده‌اند که خرید و فروش کرده‌ام و در دنیای واقعی هم به بازیکنان بزرگی تبدیل شده‌اند."

اسپانسر 14 ساله جاکوبسون در شرکتش 105 کارمند دارد و دفتر کارش پر از خاطرات فوتبالی است. پیراهن‌های امضا شده مسی و رونالدو و همچنین یک پیراهن منچستریونایتد که امضای الکس فرگوسن و روی کین روی آن نقش بسته است. او فضایی کاملا ورزشی را به این دفتر بخشیده و حتی کارمندانش در وقت ناهار و استراحت خود به فوتبال 5 نفره می‌پردازند. جاکوبسون بسیار خوشحال است که نقشی مهم در فوتبال جهان داشته و توانسته تاثیری در پیشرفت این ورزش داشته باشد. SIG همچنین اسپانسر پیراهن تیم ویمبلدون در لیگ دسته یک(سطح 2 فوتبال انگلستان) نیز هست که در سال 2002 تاسیس شده و از آن زمان تاکنون نیز تبلیغ این بازی روی پیراهن ویمبلدون دیده می‌شود که یکی از طولانی‌ترین قرارداد اسپانسری در فوتبال انگلستان محسوب می‌شود.

جاکوبسون همیشه سعی در گسترش و پیشرفت کارش داشته است. در سال‌های ابتدایی تاسیس شرکت، بانک اطلاعاتی آنها تنها شامل 4 هزار بازیکن بود و فرانچسکو توتی، مهاجم 39 ساله رم تنها بازیکنی است که از آن دوران هنوز مشغول به بازی بوده و در دیتابیس کنونی این شرکت نیز اطلاعاتش موجود است. در آن بانک اطلاعاتی 20 پارامتر برای هر بازیکن تعریف شده بود، اطلاعاتی از قبیل امتیاز درستی پاس‌های آنها، دقت ضربات سر، شوت و سایر آمارهای کلی. حالا این بانک اطلاعاتی وسعت بسیار بیشتری پیدا کرده و برای هر بازیکن بیش از 250 پارامتر تعریف شده است که میلیون‌ها بیت اطلاعات را شامل می‌شود. این اطلاعات از بیش از 1200 استعداد‌یاب که در 70 کشور جهان فعالیت دارند جمع‌آوری شده و به بخش تحقیقات فرستاده می‌شود. در آنجا نیز 7 مدیر به بررسی داده‌ها و اطلاعات پرداخته و آنها را به دقت دسته بندی می‌کنند. این 250 پارامتر شامل توانایی‌های تکنیکی، قدرت‌هایی که بازیکنان در زمین دارند، مشخصات فیزیکی مانند سن، قد و وزن، تعداد بازی، تعداد گل، افتخارات و جام‌هایی که کسب کرده‌اند و حتی یک یا چند ملیتی بودن پاسپورت بازیکنان و زبان‌هایی که به آن مسلط هستند، جزئیات قراردادها، حقوق هفتگی آنها و سایر جزئیاتی می‌شود فراتر از تصور است. این اطلاعات بخصوص در مورد تیم‌های کوچکتر که استعدادیاب‌ها رابطه نزدیکی با آنها دارند، دقیق‌تر هم خواهد بود. از سوی دیگر عملکرد بازیکنان در زمین، باشگاه‌های آینده بازیکنان و جاه‌طلبی حرفه‌ای آنها از طریق مصاحبه‌ها، زندگینامه بازیکنان یا از سوی استعدادیاب‌ها در این بانک اطلاعاتی ذخیره می‌شود.

مشکلات حقوقی البته بیشتر این اطلاعات هرگز در اختیار کسانی که این بازی‌ها را انجام می‌دهند قرار نمی‌گیرد و تنها در روند بازی تاثیرگذار است. منظم بودن بازیکنان، احتمال مصدوم شدن آنها و حتی احتمال مصدوم کردن حریفان در این دیتابیس وجود دارد اما بدلایل حقوقی این اطلاعات افشا نمی‌شود. تصور کنید اگر بازیکنی در این بازی کامپیوتری به عنوان خشن معرفی شود، قطعا افشای چنین اطلاعات محرمانه‌ای می‌تواند شکایت آن بازیکن را بدنبال داشته باشد. با این حال بازی براساس اتفاقاتی که در دنیای فوتبال رخ می‌دهد پیش می‌رود.

در این میان مشکلات حقوقی دیگری نیز وجود دارد، مانند حق استفاده از نام نهادها، باشگاه‌ها و بازیکنان در داخل بازی. مثلا نام باشگاه‌های آلمانی در این بازی نمایش داده نمی‌شود. حتی بدلیل اینکه اولیور کان، دروازه‌ سابق تیم ملی فوتبال آلمان در سال 2003 در یک دعوای حقوقی در دادگاه مقابل یک بازی دیگر کامپیوتری پیروز شده بود، فیفا منیجر در آلمان به فروش نمی‌رسد. همچنین در این بازی نام بازیکنان زیر 16 سال بدلیل حفاظت از اطلاعات شخصی نمایش داده نمی‌شود. هرساله نزدیک به یک میلیون نسخه از این بازی در سراسر جهان به فروش می‌رسد که نیمی از آن در بریتانیا و سپس بیشترین فروش را در فرانسه، کشورهای اسکاندیناوی، ایتالیا، برزیل و آمریکا دارد. تقریبا همین تعداد نیز نسخه موبایل و البته تعداد قابل توجهی نیز نسخه غیرقانونی آنرا بازی می‌کنند. داستان مک‌لیش و مسی که چند روز پیش پنجمین توپ طلای خود را کسب کرد نشان می‌دهد که این بازی کارکردی بیشتر از یک شبیه‌ساز فوتبال و یک بازی کامپیوتری دارد.