چوب دولت لای چرخ رقابت
دخالت‌های مداوم و بعضا غیر قانونی دولتی‌ها در فوتبال ، قواعد رقابت در این ورزش را از بین برده است
نسیم‌آنلاین؛ محمد حیدررضایی: یکی از اصول رقابت معتبر، ثبات قانون و عدم دخالت عوامل خارجی در شرایط رقابتی است. فوتبال هم به عنوان یکی از اصلی‌ترین و فراگیر ترین ورزش‌ها از این قاعده مستثنا نیست. رقابت در فوتبال آنچنان بالاست که هواداران تیم ها حاضرند از خرج روزانه‌ی خود بکاهند اما تیم محبوبشان به موفقیت برسد. اما لایه‌ی مدیریت دولتی در فوتبال نشان داده است که چندان سر سازگاری با اصل عادلانه بودن رقابت ندارد. آن‌ها میل دارند تا هرطور شده است به موفقیت‌های خودشان برسند، حتی با برهم زدن قواعد رقابت.
قانونی برای رعایت نکردن
طبق قانون برنامه ششم توسعه کمک‌های دولتی به باشگاه‌های حرفه‌ای ممنوع اعلام شده و با توجه به همین مسئله تیم‌هایی که در لیگ برتر حضور دارند، نمی‌توانند از کمک‌های مستقیم دولتی بهره‌ای ببرند. این قانون که به جهت برابری تیم‌ها و همینطور کمک به توسعه ی اقتصادی باشگاه های لیگ برتری وضع شد اما توجه چندانی به آن نشد.
ماده 94- دولت مکلف است بیست و هفت صدم درصد(۰/۲۷%) از کل نه درصد (۹%) مالیات بر ارزش افزوده را برای توسعه ورزش مدارس، ورزش همگانی، فدراسیون بین‌المللی ورزشهای زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی، ورزش روستایی و عشایری، ورزش بانوان و زیرساختهای ورزش به‌ویژه در حوزه معلولان و جانبازان اختصاص دهد. این مبلغ در ردیفهای مربوط به وزارت ورزش و جوانان و وزارت آموزش و پرورش در بودجه سنواتی پیش‌بینی می‌شود و پس از مبادله موافقتنامه در اختیار این وزراتخانه‌ها قرار می‌گیرد.
تبصره 2- پرداخت هرگونه وجهی از محل بودجه کل کشور به هر شکل و به هر نحو به ورزش حرفه ای ممنوع است و در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی است.
با اینکه دو سال از بازه‌ی پنجساله‌ی این برنامه گذشته است، اکثر تیم های لیگ برتری و دو تیم پرطرفدار پایتخت (استقلال و پرسپولیس) دولتی هستند. باتوجه به اوضاع نابسامان باشگاه‌ها در درآمدزایی، عدم تخطی از این قانون بسیار بعید به نظر می رسد.
تایید رسمی دخالت
در گذشته اخباری مبنی بر دخالت دولت در امور باشگاه‌داری و تخریب فضای رقابتی فوتبال، به صورت غیر رسمی به گوش می‌رسید و عموما با تکذیب مسئولان مواجه می‌شد. اما اکنون شهاب الدین عزیزی خادم، رئیس پیشین فدراسیون فوتبال در گفتگوی زنده‌ی تلویزیونی، به نقض آشکار این مورد می‌پردازد و آن را رویه‌ای معمول می‌خواند. عزیزی خادم با اشاره به تماس تلفنی علیرضا سجادی، وزیر ورزش و جوانان می‌گوید: «با توجه به تجمع طرفداران تیم پرسپولیس در مقابل وزارت ورزش و به علت ممنوعیت کمک دولت به ورزش قهرمانی، دکتر سجادی از بنده درخواست داشتند تا از طرف فدراسیون فوتبال، 10 میلیارد تومان به حساب این باشگاه واریز کنم. این پول خودشان بوده و ما سفته‌ی آن را نیز گرفتیم. کمک به تیم‌ها معمولا در مجاری وزارتخانه‌ها رخ می‌دهد و اتفاق غیر متعارفی نیست.»
اشاره‌ی عزیزی خادم به سابقه‌دار بودن این اتفاقات در شرایطی است که وی قبل از ریاست فدراسیون فوتبال، به مدت 5 سال عضو هیئت رئیسه‌ی فدراسیون بوده است.
پشت پرده‌ی اعمال قدرت
پیش از این نیز علی فتح الله زاده، مدیرعامل پیشین استقلال در برنامه‌ی فوتبال برتر اذعان کرده بود که علیرغم ممنوعیت، دولت از طرق دیگری کمک‌های خود را به باشگاه‌ها می‌رساند. این باعث شده تا علاوه بر دور زدن قانون، عدم شفافیت و اعمال سلیقه نیز بر این مشکلات اضافه شود. نتیجه‌ی این اقدامات برهم خوردن قواعد رقابت و ایجاد نابرابری است.
با دخالت دولت در امور باشگاه‌داری، باشگاه‌ها به این کمک غیرقانونی وابسته شده‌اند و روی چنین بودجه‌ای حساب کرده‌اند. در نتیجه دولت می‌تواند با تزریق یا عدم تزریق این کمک غیرقانونی در موارد دلخواه، باشگاه را در کنترل خود داشته باشد.
این داستان تا کجا ادامه دارد؟
مجموع اظهارات و اقدامات صورت گرفته در فوتبال نشان داده است که دولت ها حاضر نیستند تا از دخالت خود در باشگاه‌داری، خصوصا باشگاه‌های پر طرفدار دست بردارند. این دخالت‌ها سبب نابودی تدریجی فوتبال و ساختار رقابتی فوتبال می‌شود. با این حساب این سوال مطرح می شود که نهادهای نظارتی در این مسئله چه موضعی دارند و آیا آن‌ها نیز همانند دولت قائل به بی‌اعتبار شدن قانون هستند یا خیر؟
