سی‌سخت زیر آوار بی‌توجهی

به گزارش نسیم‌آنلاین به نقل از فرهیختگان؛ ابوالقاسم رحمانی، روزنامه‌نگار: این روزها و اتفاقاتی که رخ می‌دهد، شبیه سکانس‌های مختلف یک فیلم سینمایی است؛ شیوع کرونا، جهش‌های عجیب و سرایت ‎پذیری بالا و بالاتر از این ویروس، افزایش موارد مرگ‎ و میر و ابتلا، ترس از عدم کارایی واکسن‌های تولیدشده در برابر جهش‌های جدید، سرمای بی ‎سابقه در جهان و برخی کشورهای دنیا، زلزله در ایران و... . من نمی‌دانم کارگردانی این فیلم وحشتناک با کیست، اما به هر شکل، روزهای خوبی را از سر نمی‌گذرانیم و همه در یک وحشت و نگرانی سخت و طولانی ‎مدت گیر کرده‌ایم. 29 بهمن ‎ماه بود که زمین ‎لرزه‌ای به بزرگی 5.6 ریشتر، منطقه سی ‎سخت در استان کهگیلویه و بویراحمد را لرزاند و با این که الحمدلله، جان‎باخته‌ای نداشت و کسی جانش را از دست نداد، اما هم افراد زیادی مصدوم شدند و هم اینکه بسیاری از خانه‌ها و منازل به میزان‌های مختلفی تخریب شدند. تخریب‌هایی که عملا امکان سکونت در منازل را غیر ممکن کرد. پیرو همین ماجرا و در شرایطی که کرونا به‌ صورت افسارگسیخته‌ای درحال شیوع در کشور است و مرگ‎ ومیر ها هم شدت و حدت بیشتری به خود گرفته، سرمای هوا هم در این منطقه کوهستانی بالا گرفته و زندگی بر مردم سی‎ سخت، خیلی سخت‎ تر می‌گذرد. نکته قابل‎تامل‎تر هم اینکه طبق اطلاعاتی که از این منطقه می‌رسد و دوستانی که برای کمک و... به آنجا سفر کرده‌اند، به ما می‌گویند، علی‎رغم تجربیات گوناگون در حوادث مختلف و مشابه گذشته، همچون سیل‌های سال 98 و زلزله سال 96 کرمانشاه، باز هم وضعیت خدمت ‎رسانی خصوصا از سوی نهادهای مسئول، کاملا فشل و بی ‌برنامه است و تغییر محسوس مثبتی به نسبت قبل مشاهده نمی‌شود و انگار دوباره همه غافلگیر شده‌اند.

سی‎‌سخت

ابتدا بد نیست تعریف و توصیفی از سی‎ سخت داشته باشیم. طبق اطلاعات و تعاریف موجود، سی‌سَخت شهری در ۳۵ کیلومتری شمال‎ غربی شهر یاسوج مرکز استان و در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران جای دارد. این شهر مرکز شهرستان دناست. این شهر در دامنه کوه دنا بلندترین کوه رشته‌کوه زاگرس جای گرفته ‌است و منطقه‌ای گردشگری به‌شمار می‌آید. ازجمله مناطق گردشگاهی این شهر می‌توان از کوه گل-چشمه میشی-دشتک-بندان و تنگه‌ نِول نام برد. شهر سی‌سخت با مساحت تقریبی 5.6 کیلومترمربع در دامنه کوه ۴٬۴۱۹ متری دنا واقع شده ‌است. سی ‎ســخت ظرفیت ‎هــای خوبــی در بحــث باغداری دارد؛ انگور، سیب و هلوهای معروفی داشــته و عســل‌های کوهســتان‌های اطــراف سی ‎ســخت هم شهره است.

ضعیف‎ تر از همیشه!

چنین جغرافیای جذاب و خوش‎ آب ‎و هوایی که وصف کردیم، حالا درگیر حادثه‌ای طبیعی شده است. حادثه‌ای که به گفته پناهی، فرماندار دنا، موجب آسیب ‎دیدگی بیــش از ۷۰درصــد منازل شــهروندان شده است. دلشادیان، رئیس شورای استان کهگیلویه و بویراحمد هم در توصیف وضعیت موجود در سی ‎سخت خاطرنشان کرد: «شبی که در سی‌سخت زلزله آمد، باران و برف می‌بارید و مردم شب سختی را گذراندند. فردای همان روز 1800 تخته چادر برای اسکان موقت زلزله ‎زدگان از سوی جمعیت هلال ‎احمر استان برای توزیع بین مردم ارسال شد که متاسفانه حدودا 400 نفر از این زلزله ‎زدگان توانستند چادر دریافت کنند. مابقی چادرها کجا رفت، هنوز بی‎ اطلاعیم! هیچ‎ گونه مدیریتی در توزیع اقلام ضروری برای زلزله ‎زدگان توسط عوامل امدادی جمعیت هلال‎ احمر وجود ندارد. همه مردم زلزله ‎زده از این وضعیت گلایه ‎مندند که چرا اینجا مدیریت وجود ندارد و کسی به مشکلات‌شان رسیدگی نمی‌کند. چرا مسئولان تصمیم‎ گیر در این شرایط بحرانی به استان کهگیلویه و بویراحمد سفر نمی‌کنند تا در جمع مردم زلزله‎‌زده حضور پیدا کنند و بدون واسطه در جریان مشکلات اهالی قرار بگیرند و عمق فاجعه را ببینند. پس چطور در حوادث و بلایای طبیعی دیگر مناطق کشور همیشه در کنار مردم حضور داشتند. رئیس قوه قضائیه نیز اگر آمد از قبل برای سفرشان به استان برنامه ‎ریزی شده بود که مصادف شد با زلزله سی ‎سخت و ایشان هم وعده‌هایی به مردم داد که امیدواریم عملی شوند. به مردم زلزله ‎زده وعده 80 میلیون تومان تسهیلات و 20 میلیون تومان بلاعوض داده‌اند اما آیا با این تورم و شرایط نابسامان اقتصادی که هر بسته سیمان 45 هزارتومان است، می‌شود خانه‌ای را ساخت یا بازسازی کرد؟ چگونه توقع دارند با این میزان مردم‌‌ وام خانه‌های بالای 300 متری‌شان را که تخریب شده، بازسازی کنند؟ حداقل برای ساخت این خانه‌ها 500 میلیون تومان نیاز است. طبق برآوردها میزان خسارت منازل مسکونی در کل شهرستان اعلام شد که تنها 3 هزار و 800 منزل مسکونی دچار خسارت شده‌اند و این درحالی است که تنها در خود شهر سی‌سخت 3 هزار خانه تخریب شده و آمارها در کل شهرستان چیزی حدود 3 برابر آمار اعلام شده است.» با این همه آنچه از اطلاعات و اخبار به دست می‌رسد، چیزی حدود ١۴ هزار نفر تحت‎ تاثیر زلزله قرار گرفته‌اند و به بیش از ۳ هزار واحد مسکونی از ۶۰ تا ۱۰۰درصد خسارت وارد شده است. قابل‎ تامل‎ تر از همه این ها اما همان مدل همیشگی و حتی بدتر و عقب‎ تر از آن در مواجهه با شرایط بحرانی است! همان همیشگی‌ها، بدتر و شدیدتر و آزاردهنده ‎ترش، در سی ‎سخت تکرار می‌شود. نه خدمات به‎ موقع و ساماندهی ‎شده است، نه حجم کمک‌ها متناسب با حجم فاجعه و نه نظم و ترتیبی دارد. چیزی شبیه آنچه در کرمانشاه و استان‌های سیل‎‌زده در سال گذشته وجود داشت و حتی از آن بدتر و عقب‎ تر.

اینجا ساماندهی نیروها خوب نیست

این طلبه جهادی در ادامه با انتقاد از رویه‌های موجود در برآورد خسارت‌ها و کمک‎ رسانی‌ها گفت: «زندگی مردم تخریب شده و مردم هم قشر بسیار ضعیف از لحاظ مالی هستند. مردم آواره هستند و کشاورزی و شغل نیز قابل ‎پیگیری نیست، کلا آینده روشنی برای مردم وجود ندارد. در روستایی بنیاد مسکن یک کارشناس گذاشته بود که برای 250 خانوار کار شناسایی و برآورد خسارت را انجام دهد. به نظر شما چند روز طول می‌کشد این کارشناس تمام خانه‌ها را برود و گزارش تهیه کند؟ بیمه‌ها ببینند و برآورد کنند. این‌که آقای روحانی عنوان کرد همه خانه‌ها باید تا تیر و مرداد تکمیل شوند، از کجا باید شروع شود؟ شروع کردن مهم است. هیچ آینده و برنامه منظمی برای مردم وجود ندارد. یک سال بعد از سیل پلدختر که به آنجا رفتم، تنها چیزی که مشهود بود این بود که چادرهای مردم نبود ولی 90درصد خانه‌ها ساخته نشده بود. اسکلت را ساخته بودند و نهایتا چهار دیوار آجری چیده بودند و معلوم نبود پیمانکاران و ساختمان ‎سازان کجا بودند. به نظرم می‌رسد آینده روشنی برای مردم نیست. یک مطلب دیگر این است که به مردم گفته‌اند 60 میلیون به شما می‌دهیم که 30 میلیون بلاعوض و 30 میلیون وام باشد، طرف می‌گوید من هیچی ندارم چطور 30 میلیون را بازگردانم. گفته‌اند تا خانه 60 متری را می‌توانیم کمک کنیم و بقیه با خودتان است. 60 متر بالاتر به ما ربطی ندارد. این نشان می‌دهد مردم آینده روشنی ندارند که چه زمانی به خانه خود باز می‌گردند. الان مردم آواره هستند و در کنار خانه‌ها هم نمی‌توانند زندگی کنند. عملا نیروهای جهادی هم آمده‌اند و فضا به نحوی است که گفته‌اند برای کار بیایید ولی چنان بی ‎نظم است که ما هم بار روی مردم شده‎ ایم. مشخص نیست خانه را باید تخریب یا بازسازی کنیم. نیروهای جهادی هم بدبین شده‎ اند که اینجا سربار شده‌ایم و نیامده‎ اند و تعدادی که بدبین نیستند، آواره هستند و نمی‌دانند به چه دردی می‌خورند. برخی سربار روی مردم هستند. نیروی جهادی فراوان است ولی ساماندهی نداریم. اعلام کنند فلان میزان نیرو نیاز داریم و فلان میزان متخصص فلان کارها نیاز داریم. سامانه منظمی وجود ندارد. همانند این است که حکومت نداریم و این به‎ شدت نیروهای جهادی را رنج می‌دهد. گروه 9 نفره ما که سعی کردیم زیاد نباشیم و علاف نگردیم و سربار زندگی مردم نباشیم، ولی باز هم این مساله در گروه ما مشهود است.»

کارهایی می‌شود، ولی امکانات کافی نیست

دیودل، خبرنگار صداوسیمای استان هم از همان روز نخست زلزله در سی ‎سخت در این منطقه حضور دارد و در وصف وضعیت منطقه می‌گوید: «سی ‎سخت شهری است که در کوه پایه دنا قرار دارد. شهر بسیار سردسیر و این شهر زیبا مردمان سختکوشی دارد و باغ‌های زیادی در این شهر است. در 29 بهمن ‎ماه زلزله 5 ریشتری در این شهر رخ داد. خانه‌های زیادی تخریب شدند و به گفته مسئولان بین ده تا 100درصد تخریب داشتیم. منتها چیزی که بعد از گذشت 8 روز از این زلزله مشاهده می‌شود یک‎سری از خانه‌ها را رسیدگی کردند و به برخی مردم چادر دادند. گروه‌های امدادی زیادی اعم از سپاه، بسیج، تیپ 48 در استان کهگیلویه و بویراحمد و... حضور دارند. نهادهایی همچون ستاد اجرایی فرمان امام، هلال ‎احمر و... پای کار هستند. منطقه را به 9 قسمت تقسیم کرده‎ اند. به این 9 قسمت خدمات‎ رسانی می‌کنند. فعلا مشکلی که وجود دارد این است که برخی خانه‌ها تخریب شده و چون برف و باران داریم، امکان زندگی در چادرها سخت است. کسانی بودند که فرزند کوچک داشتند و می‌ترسیدند. از زلزله و سردی هوا می‌ترسند. وسایل گرمایشی برای مردم بسیار نیاز است. منتها یک‎سری مسئولان حضور داشتند. دیروز هم نیکزاد، نایب ‎رئیس مجلس با چند تن از نمایندگان مجلس حضور داشتند، مصوباتی داشتند و قرار بود بازدید میدانی باشد و هم به خانواده‌های زلزله ‎زده سر بزنند. مصوباتی داشتند و قرار بود در‌ 15 روز در مجلس در کمیته‌ای بررسی شود. شب گذشته هم ‌رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در منطقه بود‌. از مناطق زلزله‎ زده بازدید داشت‌ و یک‎سری دستورات‌‌ به آموزش ‎و پرورش برای بازسازی مدارس دا‌د. مسئولان رفت ‎و آمد دارند ولی تخریب‌ها زیاد است و مشکلات زیادی وجود دارد. مصالح ساختمانی گران است و روند بازسازی کند. با توجه به سرما و بارش‌ها و برف باید سریع‎تر اقدام شود. بنیاد مسکن بازسازی را شروع کرده است و یک‎سری امکانات هم از لودر و بیل مکانیکی و... در اختیار مردم قرار داده و آواربرداری انجام می‌شود. منتها امکانات آن‎ طور که باید پاسخگو نیست. سپاه فتح کهگیلویه هم یک‎سری امکانات در اختیار قرار دادند و 10درصد تجهیزات را در منطقه آوردند و هم کار آواربرداری انجام می‌شود و هم نیروهای سپاه و بسیج امدادرسانی می‌کنند. وسایل را با تجهیزات خود جابه ‎جا می‌کنند. ستاد اجرایی فرمان امام نیز مستقر شده‎ اند و وسایل گرمایشی را توزیع می‌کنند. هم شهرستان بویراحمد و هم شهرستان دنا آسیب دیده ‎اند. بنیاد مسکن یک‌سری کارها را انجام داده و قرار است وام به مردم تعلق گیرد. قرار است 180 میلیون وام به بحث شهری تعلق گیرد و 165 میلیون به روستایی. این وام‌ها هم به ‎صورت تسهیلات و هم به ‎صورت بلاعوض است. قرار است 20 میلیون تومان قبل از این تسهیلات به این خانواده‌ها بدهند و اسکان موقت داشته باشند. در سطح شهر یک‎سری دفترهاست و مردم مراجعه و نام ‎نویسی کرده و بعد شروع به ارائه تسهیلات می‌کنند. امری که کمتر بدان پرداخته شده؛ یک‎سری افراد در شهر سی‎ سخت که اجاره‎ نشین هستند، تکلیف این افراد مشخص نیست. می‌خواهند آنجا بمانند که شرایط سخت است و خانه‌ای نیست که بخواهند بمانند. مجبور هستند به یاسوج بیایند. اگر بخواهند با 20 میلیون تومان خانه تهیه کنند که امکان‎پذیر نیست. شرایط سخت است و این مشکلاتی برای اجاره‎ نشین ‎هاست که تعداد کم نیست. برخی کارگر و کارمند هستند و در آنجا مستقر بودند. برای این افراد مشکلاتی ایجاد شد و اینها سردرگم هستند. اگر بخواهیم الان شهر سی‎ سخت را توصیف کنیم در ورودی شهر خیلی از نیروهای سپاه و بسیج مستقر هستند و ماشین‎ آلاتی برای اسباب‎ کشی و آواربرداری مستقر است. یک‎سری چادرها در کنار خانه‌ها برپا شده و مردم در این چادرها هستند. نکته قابل‎ توجه اینکه شب‌ها هوا سرد می‌شود یا بارش برف و باران داریم که زندگی را سخت می‌کند.»