از خارج‌نشین‌ها مالیات بگیرید
مالیات شهروند از اتباع خارج از کشور یکی از پایه‌های مالیاتی است که در کشورهای دیگر اخذ می‌شود.با توجه به نرخ بالای فرار سرمایه از ایران این مورد قطعا باید توسط قانونگذار به یک الزام ملی تبدیل شود
نسیم آنلاین؛ مجتبی دانشطلب: آمریکا از شهروندانش حتی وقتی در خارج از کشور زندگی می‌کنند مالیات می‌گیرد. شهروندِ آمریکایی هر جای دنیا که باشد در قبال دولتش مسئولیت دارد و باید مالیات فدرال را بپردازد، حتی اگر هرگز در آمریکا نبوده باشد. برای پیشگیری از مالیاتِ مضاعف و سنگین شدن هزینه‌ها، شرایط و مقرراتی وضع شده تا نگرانی از پرداختِ مالیات را برطرف کند.
ایران نیز برای اصلاح نظام مالیاتی خود به چنین پایه‌ای نیاز دارد. گذشته از اینکه همه شهروندان نسبت به کشورشان مسئولیت دارند بسیاری از مهاجران پس از پیشرفت و تحصیلات عالی در ایران بارِ سفر بسته‌اند و در واقع سرمایه‌ی موفقیت‌شان، بودجه عمومی بوده است. علاوه بر تعهد ملی، دِین اقتصادی نیز این پایه مالیاتی را توجیه می‌کند.
چند کشور دیگر مالیات شهروندی را برای اتباع‌شان در خارج از مرزها پذیرفته‌اند. روش آن نیز خوداظهاری است یعنی پس از اعلامِ درآمد و هزینه‌ها، طبق جداولی میزان مالیات تعیین می‌شود. سن، جنسیت، تجرد یا تأهل، سرپرستی خانوار و نوع درآمد (از شغل ثابت یا سرمایه‌گذاری و...) از جمله شرایطی هستند که در اظهارنامه‌ها قید می‌شود. هر شهروند ایرانی که مهاجرت کرده با اظهار شغل و میزان درآمدِ سالانه‌اش که طبیعتا با مستندات محلی قابل اثبات است می‌تواند مالیات انفرادی خودش را به دولت پرداخت کند. صحت داده‌ها و پرداختِ به موقع با جریمه‌های سنگین تضمین خواهد شد.
خدمات کنسولی، اموال در داخل کشور و سفر به ایران نیز نوعی وثیقه برای دریافتِ مالیات هستند. نیازی نیست قانونگذار ایرانی خود را درگیر جزئیات و میزان دقیق درآمدها کند. کافی است درآمدها به چهار سطح عالی، خوب، متوسط و ضعیف تقسیم شود و برای هر سطح نرخ معینی اعلام کنند. طبیعتا درآمدهای ضعیف باید از شمول مالیات خارج شود. اطلاعاتی مثل خارج کردن سرمایه از ایران نیز به دقیق شدن سطح‌بندی مذکور کمک خواهد کرد.
همچنین شهروندان آمریکا علاوه بر گزارشِ درآمد خود باید حساب‌ها و دارایی‌های خارج از کشور را که از سقفِ قیمتی خاصی عبور کرده به اطلاع دولت‌شان برسانند. حتی پاداش بازنشستگی در بعضی کشورها مشمول مالیات شهروندی می‌شود. با توجه به نرخ بالای فرار سرمایه از ایران این مورد قطعا باید توسط قانونگذار به یک الزام ملی تبدیل شود. مالیات، سنگِ بنای دولت مدرن است. بدون نظام مالیاتیِ فراگیر و کارآمد شفاف‌سازی اقتصاد و بازتوزیع عادلانه بسیار دشوار و نزدیک به محال خواهد بود.
برای آمریکایی‌ها تنها یک راه برای فرار از مالیات شهروندی وجود دارد آن هم ترک تابعیت است که پیامدهای سنگینی دارد. در نظام حقوقی ایران نیز ترک تابعیت تنها با رأی هیئت وزیران ممکن است. حتی اگر از حقوق و عدالت بگذریم اخذ مالیات از خارج‌نشین‌ها، با تحریم و کم شدن درآمدهای خارجی و نیز تورمِ افسارگسیخته و کاهش ارزش پول ملی توجیه می‌شود. وقتی نمودار معیشتی شهروندان در داخل کشور سقوط کرده دلیلی وجود ندارد که دولت خودش را از این پایه مالیاتی به خصوص از ثروتمندان و خارج‌کنندگانِ سرمایه محروم کند.
*عکس از ایرنا
