دلایل افزایش وزن بعد از عمل جراحی چیست؟

جراحی به عنوان یک روش تهاجمی ممکن است دوره نقاهت و بهبودی طولانی‌ای داشته باشد. عمل جراحی در کنار همه‌ی سختی‌هایی مثل درد و داروهای جدید و... که ممکن است با آن مواجه شوید، گاهی موجب ایجاد تغییراتی در بدن می‌شود. بعضی وقت‌ها به علت احتباس مایعات، عوارض جانبی داروها و بی‌تحرکی، دچار افزایش وزن می‌شوید البته این موضوع وابسته به نوع جراحی انجام گرفته و سیستم بدن شماست. افزایش وزن اولیه معمولا بر اثر چربی نیست، بلکه بخشی از دوره بهبودی و درمان خواهد بود و اکثرا موقتی و گذراست.

احتباس مایعات

احتباس مایعات شایع‌ترین علت افزایش وزن پس از جراحی است. در واقع این حالت وقتی بوجود می‌آید که مایع اضافی در بدن شما، در برابر التهاب جمع می‌شود تا به بهبودی شما کمک کند. البته امکان دارد که این مساله به سبب مایعات داخل وریدی (IV) در حین جراحی باشد. این اتفاق می‌تواند فقط در یک نقطه رخ دهد یا اینکه در تمام بدنتان مشاهده شود.

نشانه‌های این مساله در بدن شما عبارتند از: پف کردن و تورم، کم شدن قدرت تحرک در مفاصلی همچون انگشتان، مچ دست و پا، کاهش دفع ادرار و البته افزایش سریع وزن که عموما این مشکلات خود بخود حل می‌شوند. انجام حرکات ملایم و کاهش مصرف نمک به خوب شدنتان کمک می‌کند.

کم تحرکی در دوره نقاهت

بسته به نوع جراحی که دارید، ممکن است مجبور شوید فعالیت بدنی‌تان را برای مدتی کاهش دهید. اگر این استراحت برای دوره ای کوتاه باشد جای نگرانی نیست چرا که دچار افزایش وزن قابل توجهی نخواهید شد، اما بی تحرکی‌های طولانی مدت سبب کم شدن توده عضلانی و سوزاندن کمتر کالری روزانه می‌شود و به دنبال آن باعث بیشتر شدن چربی شما می‌شود.

عده‌ای از پزشکان با توجه به جراحی انجام شده فیزیوتراپی و کاردرمانی را برای برگشتن به حالت عادی و کم شدن تحلیل عضلانی تجویز می‌کنند. برای عمل‌های جراحی کوچک که به دوره نقاهت کوتاه‌تری نیاز دارند. پیش از انجام دوباره فعالیت‌های بدنی همیشگی خود، لازم است مدتی به خودتان استراحت بدهید. اما در جراحی‌های بزرگتر و سختتر، قبل از شروع دوباره فعالیت یا ورزشتان، حتما باید دوره‌ی طولانی‌تری را استراحت کرده و به تدریج و به آرامی به وضیعت روتین خود بازگردید. برای شروع باید به آهستگی و با حرکات کنترل شده و ملایم مثل یوگا و یا پیاده روی دوباره به حالت اولیه خودتان برگردید، حرکات باید برایتان قابل تحمل باشد.

بهم خوردن رژیم غذایی

عمل جراحی و دوران استراحت بعد از آن ممکن است خسته کننده، دردناک و پراضطراب باشد و یا حتی باعث ایجاد حس افسردگی شود و شما تصمیم بگیرید که به راحتی یا حتی بطور افراطی از مواد غذایی مورد علاقه خودتان استفاده کنید تا حس بهتری پیدا کنید. اما پس از آن چه اتفاقی می‌افتد؟ در حقیقت نباید در این دوران استرس افزایش وزن را نیز به استرسهای ناشی از جراحی اضافه کنید، نگران نباشید بعد ازاین دوره میتوانید با رعایت یک رژیم غذایی متعادل‌ و سالم، به اندام دلخواه خود برسید. در حقیقت در مدت زمان مربوط به نقاهت اولیه، مهمترین چیز تمرکز بر روی مصرف کالری و مواد پروتئینی لازم برای بهبود سریعترتان است.

این مهم است که از غذاهای دوران درمان خود لذت ببرید. به خودتان سخت نگیرید و با آرامش غذاهایی را بخورید که در این دوران احساس خوبی در شما ایجاد می‌کنند. اما این نکته را نیز در نظر داشته باشید که برای استفاده از مواد غذایی به منظور ایجاد یک مکانیسم دفاعی، باید حتما با یک متخصص تغذیه یا پزشک متخصص مشورت کنید. همواره در نظر داشته باشید که شما برای بهبود به قدرت بیشتری نیاز دارید پس خودتان را برای بالا رفتن وزنتان سرزنش نکنید و ناامید نشوید، صبور باشید، شما فقط نیاز به زمان بیشتری دارید و این طبیعی است.

برنامه غذایی پس از جراحی

برنامه غذایی قبل از عملتان هم ممکن است برای پزشکتان مهم باشد، گاهی هم امکان دارد که در برنامه غذاییتان مایعات یا مکمل‌های ویژه‌ای را برای تسریع روند درمانتان تجویز کنند. اگر نیاز به خوردن میان وعده دارید بهتر است میان وعده‌هایی سبک و حاوی پروتئین و فیبر همچون کره بادام زمینی و سیب میل کنید تا شما را سیر نگه دارد. در کنار همه این موارد سعی کنید نوشیدنی‌های کم کالری‌تری مثل آب و چای و قوه را جایگزین نوشیدنی‌های شیرین یا الکلی کنید.

درحالیکه اشتها و تواناییتان به حالت قبل برمیگردد، باید سعی کنید غذا‌های سرشار از پروتئین را نیز مصرف کنید تا از دست دادن عضلات را متوقف کرده باشید. مصرف مواد غذایی با فیبر بالا به بهبود وضعیت روده و کاهش یبوست شما کمک خواهد کرد، یبوست یکی از مشکلات شایع بعد از جراحی است. یکی از مواد غذایی بسیار مفید برای دوران بعد از جراحی می‌تواند کربوهیدرات باشد که جلوی یبوست را می‌گیرد و به عملکرد درست مغز هم کمک می‌کند.

کربوهیدراتها

کربوهیدرات‌ها منابع اصلی تولید انرژی در بدن شما می‌باشند. کربوهیدرات حاوی قند و نشاسته و همچنین فیبر است و در سبزیجات، حبوبات، میوه‌ها و لبنیات موجود است. با اینکه یکی از عوامل افزایش وزن محسوب می‌شود اما یک ماده غذایی مهم و ضروری برای بدنتان هم خواهد بود. کربوهیدرات‌ها جز مواد غذایی‌های پرمصرف محسوب می‌شوند چرا که بدن به تنهایی قادر به تولید کربوهیدرات نبوده و باید حتماً توسط تغذیه مناسب آن را تأمین کنیم.

کربوهیدرات ساده در شیرینی‌ها و انواع نوشیدنی‌های قندی وجود دارد و این نوع از کربو هیدرات دارای مواد معدنی و فیبر نیست و موجب افزایش وزن می‌شود. کربوهیدرات ساده از نوع کربوهیدرات‌های زود جذب هستند. کربوهیدرات پیچیده معروف به پلی ساکارید بوده و دارای ساختاری دیر هضم و دیر جذب است. عموماً این مواد برای کاهش وزن پیشنهاد می‌شوند. کربوهیدرات پیچیده نیز در نشاسته‌، برنج، عدس، سیب‌زمینی، ذرت، هویج، غلات، حبوبات، نان‌های سبوس و... یافت می‌شود که دارای فیبر بالایی است و مصرف این کربوهیدرات‌ها در کنار ورزش سبب کاهش وزن می‌شود و چربی سوزی را افزایش می‌دهد. همچنین به کنترل بیماری دیابت هم کمک می‌کند.

مکملهای کربوهیدرات

مکمل کربوهیدرات هم برای افزایش حجم و وزن است. عموما از قرص کربوهیدرات برای چاقی و از مکمل کربوهیدرات برای حجم‌دهی استفاده می‌شود. شاید اکثریت مردم تصور کنند که تنها برای چاق شدن باید به خرید کربوهیدرات روی آورد ولی باید گفت که تعداد زیادی از ورزشکاران و بدنسازان هم به منظور افزایش حجم و انرژی و استفامت بدن از این محصول استفاده میکنند. قبل از خرید کربوهیدرات حتما باید توجه داشت که کربوهیدرات اصل و غیر تقلبی باشد.

همانطور که گفتیم خرید کربوهیدرات برای تولید انرژی هم بسیار رواج دارد، بدن ما برای تولید انرژی برای انجام هر کاری، از نفس کشیدن تا ورزش، نیارمند گلوکز است. بدون کربوهیدرات دچار ضعف خواهیم شد. توصیه می‌شود که روزانه از هر 1000 کالری، 14 گرم فیبر باشد. منبع فیبر هم کربوهیدرات‌ است لذا حتما باید در برنامه غذاییمان کربوهیدرات قرار دهیم. غذاهای حاوی فیبر سرعت بیشتری به سیر شدن می‌بخشند وغالبا دارای کالری کمی می‌باشند، بنابراین برای کاهش وزن بدن بسیار مفید خواهند بود.

سخن پایانی

شاید بعد از جراحی و با بهتر شدن حالتان سریعا به فکر تناسب اندامتان بیفتید، اما فراموش نکنید که برای انجام هر کاری ابتدا با پزشک خود مشورت کنید؛ چراکه سلامتی شما در الویت است. همچنین می‌توانید با مشورت گرفتن از پزشکتان از مکمل‌هایی مثل کربوهیدرات استفاده کنید تا روند بهبودیتان با سرعت پیش رود.