شرایط دریافت بیمه بیکاری چیست؟ وبلاگ بیمه بازار توضیح میدهد!
در شرایط اقتصادی کنونی که فرصتهای شغلی مناسب انگشت شمارند، از دست دادن شغل به هر دلیلی (تعدیل نیرو، تعطیلی کارگاه، ورشکستگی و ...) فشار روانی بسیاری را به افراد تحمیل میکند. مدیریت هزینهها در زمان بیکاری و چالشهای پیدا کردن شغل جدید تنها دو مورد از موارد استرسزایی است که فرد در این دوره تجربه میکند. در این شرایط، بیمه بیکاری میتواند تا حدودی نگرانی افراد را کاهش داده و بهعنوان یک پشتوانه مالی موقت، به حفظ ثبات اقتصادی آنها کمک کند. در این مقاله به بررسی شرایط دریافت بیمه بیکاری خواهیم پرداخت، اما اگر به دنبال جزئیات بیشتر و دقیقتری هستید، پیشنهاد میکنیم تا به وبلاگ تخصصی بیمه بازار مراجعه کنید.
آشنایی با مفهوم بیمه بیکاری
از لحاظ قانونی، فرد بیکار به کسی گفته میشود که بدون میل و اراده خود شغلش را از دست داده باشد و خود ترک کار نکرده باشد و در حال حاضر آماده به شروع کار جدید باشد. به همین دلیل هم بیمه بیکاری تنها شامل این دسته از افراد میشود و کسانی که به صورت داوطلبانه استعفا داده باشند یا به دلیل قصور و تخلف از کار اخراج شده باشند، نمیتوانند بیمه بیکاری بگیرند.
نکته مهم: اگر در ارادی یا غیرارادی بودن بیکاری اختلاف نظری میان کارکنان و کارفرمایان وجود داشته باشد، تشخیص آن بر عهده کمیتهای متشکل از نمایندگان اداره کار و تأمین اجتماعی خواهد بود.
شرایط عمومی برای مشمول شدن به بیمه بیکاری چیست؟
براساس آخرین مقررات اداره کار و تأمین اجتماعی، افرادی مشمول دریافت بیمه بیکاری خواهند بود که شرایط زیر را داشته باشند:
|
ردیف |
شرایط عمومی |
توضیحات تکمیلی |
|
1 |
بیکاری غیر اختیاری |
فرد هیچگونه ارادهای در بیکاری خود نداشته باشد و کارفرما به هر دلیلی (به جز استعفا یا قصور در کار) اعلام عدم نیاز کند و فرد را اخراج کند یا کارگاه را تعطیل کند. (استعفای خودخواسته یا ترک کار شامل بیمه بیکاری نمیشود.) |
|
2 |
مشمولیت قانون کار |
فرد باید تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی و قانون کار باشد؛ حداقل 6 ماه سابقه پرداخت بیمه تأمین اجتماعی و سابقه یکساله قرارداد کار داشته باشد. |
|
3 |
عدم بازنشستگی یا از کارافتادگی |
افرادی که مستمریبگیر بازنشستگی هستند یا از کارافتاده دائم هستند، معمولا مشمول بیمه بیکاری نمیشوند. |
|
4 |
صاحب شغل نبودن |
کارفرمایان، کسانی که دارای مشاغل آزاد هستند و یا بیمهشدگان اختیاری مشمول بیمه بیکاری نمیشوند. |
|
5 |
اعلام بیکاری و آمادگی برای اشتغال مجدد در مهلت مشخص |
حداکثر 30 روز بعد از تاریخ بیکار شدن، افراد فرصت دارند تا درخواست بیمه بیکاری خود را به اداره کار بدهند. در صورت داشتن عذر موجه، این مهلت تا ظرف 3 ماه قابل تمدید است. |
|
6 |
تابعیت ایرانی |
فرد درخواست دهنده باید حتما دارای تابعیت ایرانی باشد و تبعه سایر کشورها نباشد. |
نکته مهم: اگر بیکاری فرد ناشی از حوادث غیرمترقبهای چون بحران اقتصادی، تعطیلی ناگهانی کارگاه، بلایای طبیعی (مانند سیل، زلزله، آتشسوزی) و ... باشد، حتی اگر سابقه بیمه فرد کمتر از 6 ماه باشد، به دلیل غیرارادی بودن بیکاری، فرد میتواند درخواست بیمه بیکاری دهد.

مبلغ و مدت زمان دریافت بیمه بیکاری چگونه محاسبه میشود؟
اینکه فرد میتواند چند ماه و چقدر بیمه بیکاری دریافت کند، بستگی به شرایط و سوابق بیمهای او دارد و یک میزان ثابت و یکسانی نیست و متغیر است. اگر شما مشمول دریافت بیمه بیکاری هستید، در جدول زیر میتوانید براساس شرایط خود، مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاریتان را محاسبه کنید.
جدول سوابق؛ مدت زمان دریافت مقرری بیکاری برای افراد مجرد و متأهل:
|
سابقه پرداخت حق بیمه (برحسب ماه) |
حداکثر مدت مقرری برای افراد مجرد |
حداکثر مدت مقرری برای افراد متأهل یا سرپرست خانوار |
|
6 تا 24 ماه |
6 ماه |
12 ماه |
|
25 تا 120 ماه |
12 ماه |
18 ماه |
|
121 تا 180 ماه |
18 ماه |
26 ماه |
|
181 تا 240 ماه |
25 ماه |
36 ماه |
|
241 ماه و بیشتر |
36 ماه |
50 ماه |
نحوه محاسبه مبلغ مقرری بیمه بیکاری:
در سال 1404، مبلغ مقرری بیمه بیکاری معادل 55% میانگین حقوق یا دستمزد بیمهشده در 90 روز آخر اشتغال وی است. به ازای هر نفری که تحت تکفل بیمه شده باشد مانند همسر و فرزندان نیز، حدود 10% به مبلغ ذکر شده اضافه میگردد. توجه داشته باشید که حداکثر تعداد افراد تحت تکفل برای افزایش مقرری بیمه بیکاری، چهار نفر است.
نکته: مبلغ نهایی مقرری بیمه شده نباید از حداقل دستمزد تعیین شده توسط شورای عالی کار کمتر باشد. همچنین این مبلغ نباید از 80% میانگین مزد بیمه شده بیشتر باشد.
مدارک لازم برای ثبت درخواست بیمه بیکاری
با اینکه امکان ثبت درخواست بیمه بیکاری در سالهای اخیر به صورت اینترنتی مهیا شده است، اما خوب است پیش از مراجعه به سامانه جامع روابط کار و آغاز فرآیند درخواست، از لیست مدارک مورد نیاز مطلع شوید.
مدارک ضروری برای ثبت درخواست بیمه بیکاری عبارتند از:
- کارت ملی و شناسنامه متقاضی (اصل و کپی تمامی صفحات به صورت پشت و رو)
- قرارداد کار (اصل و کپی قرارداد یک سال آخر یا آخرین حکم کارگزینی)
- نامه عدم نیاز یا قطع همکاری (نامه کتبی از کارفرما مبنی بر خاتمه همکاری)
- تکمیل فرم درخواست بیمه بیکاری در سامانه جامع روابط کار
- اصل و کپی آخرین مدرک تحصیلی یا فنی
- 4 قطعه عکس جدید به صورت 3×4
- کارت پایان خدمت برای آقایان (اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت دائم)
- اطلاعات حساب بانکی معتبر به نام متقاضی برای واریز مقرری

راهنمای گام به گام فرآیند ثبت درخواست بیمه بیکاری
اگر میخواهید درخواست بیمه بیکاری بدهید، لازم است تا گام به گام مراحل زیر را طی کنید:
- اعلام بیکاری: تا حداکثر 30 روز پس از تاریخ بیکاری، مهلت دارید تا به سامانه جامع روابط کار به نشانی اینترنتی prkar.mcls.gov.ir مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت کنید.
- تشکیل پرونده اولیه: سپس باید مدارکی را که در بخش قبلی ذکر کردیم به صورت الکترونیکی در سامانه بارگذاری کرده و تشکیل پرونده اولیه دهید.
- بررسی پرونده توسط اداره کار: پرونده شما به همراه مدارکتان توسط کمیته ویژه در اداره کار و امور اجتماعی بررسی میگردد تا ارادی یا غیرارادی بودن بیکاری تشخیص داده شود. چنانچه غیرارادی بودن بیکاری شما تایید شود، یک معرفینامه رسمی به سازمان تأمین اجتماعی از سوی اداره کار ارسال میشود.
- بررسی سوابق: سازمان تأمین اجتماعی سوابق بیمهای شما را بررسی کرده و مدت و مبلغ مقرری را تعیین میکند.
- پرداخت مقرری: پس از دریافت تاییدات نهایی، مبلغ مقرری بهصورت ماهانه به شماره حسابی که از شما گرفته شده است، واریز میگردد.
شرایط قطع مقرری بیمه بیکاری
- مشغول به کار شدن مجدد متقاضی؛
- قبول نکردن شغل پیشنهادی (در صورتی که متقاضی شغل تخصصی و مشابه با سوابق خود را که توسط اداره کار معرفی میشود، قبول نکند.)؛
- پایان مدت زمان قانونی مقرری؛
- مشمول بازنشستگی یا از کارافتادگی کلی شدن متقاضی؛
- عدم شرکت در دورههای آموزشی، کارآموزی یا سوادآموزی معرفی شده توسط اداره کار
در این مقاله سعی کردیم تا به صورت خلاصه و کلی، شرایط دریافت بیمه بیکاری و قوانین و مقررات آن را شرح دهیم تا مشمولین بتوانند به سرعت پاسخ مورد نیاز خود را دریافت کنند. اما اگر میخواهید از زیر و بم بیمه بیکاری مطلع شوید و جزئیات بیشتری از آن بدانید، به وبلاگ تخصصی بیمه بازار مراجعه کنید و اطلاعات خود را تکمیل کنید.