ارسال بار دریایی چیست؟

حمل و نقل دریایی چیست و چگونه انجام میشود ؟

حمل‌ونقل دریایی یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین مسیرهای جابه‌جایی کالا در تجارت جهانی است. امروزه بخش عظیمی از واردات و صادرات کشورها از طریق دریا انجام می‌شود، زیرا این روش امکان جابجایی حجم بسیار بزرگ کالا با کمترین هزینه را فراهم می‌کند. برخلاف حمل هوایی که سرعت بالا اما ظرفیت محدود دارد، یا حمل زمینی که در مسیرهای طولانی هزینه‌بر است، حمل دریایی ترکیبی از صرفه اقتصادی، ایمنی بالا و دسترسی جهانی را ارائه می‌دهد.

حمل دریایی به کمک کشتی‌های مختلف از جمله کشتی‌های کانتینری، فله‌بر، نفتکش، رو-رو و… انجام می‌شود. بسته به نوع کالا و مقصد، سرویس‌های متفاوتی انتخاب می‌شود.

مزایای اصلی حمل دریایی

• مناسب‌ترین روش برای حمل بارهای سنگین و حجیم

• هزینه تمام‌شده بسیار پایین‌تر از حمل هوایی

• دسترسی به بزرگ‌ترین بنادر دنیا

• امکان حمل انواع کالا (صنعتی، معدنی، غذایی، دامی، پروژه‌ای و …)

 

 

مراحل ارسال بار دریایی چیست؟

قبل از اینکه وارد جزئیات شویم، مهم است بدانیم که حمل دریایی یک فرآیند چندمرحله‌ای و کاملاً هماهنگ است. هر مرحله مستقیم بر هزینه، سرعت و امنیت بار تأثیر می‌گذارد. برای یک حمل موفق، رعایت اصول در هر بخش ضروری است.

۱. مشاوره تخصصی و انتخاب روش مناسب حمل

در عملیاتی‌ترین بخش حمل، قبل از هر چیز باید مشخص شود بار شما با چه روشی ارسال شود. این انتخاب روی سرعت، هزینه، بیمه و مدارک اثر می‌گذارد. انتخاب اشتباه گاه می‌تواند چند میلیون تومان هزینه اضافه ایجاد کند.

در مشاوره حمل دریایی موارد زیر مشخص می‌شود:

• نوع سرویس: کانتینر کامل (FCL) یا خرده‌بار (LCL)

• نوع کانتینر: استاندارد، یخچالی، اوپن‌تاپ، فلت‌راک، تانکری

• بهترین بندر خروجی و بندر مقصد

• هزینه‌های پایه و هزینه‌های جانبی

۲. بسته‌بندی استاندارد و آماده‌سازی کالا

در حمل دریایی، کالا بین ۷ تا ۳۰ روز در مسیر است و در این مدت ممکن است با رطوبت، جابه‌جایی شدید، فشار و انبارداری طولانی مواجه شود. از این رو بسته‌بندی نقش اساسی در سلامت کالا دارد.

ویژگی‌های مهم بسته‌بندی مناسب برای حمل دریایی

• مقاومت بالا در برابر رطوبت و ضربه

• استفاده از پالت یا جعبه‌های چوبی استاندارد

• لیبل کامل روی بسته‌ها (وزن، شماره بسته، نوع کالا، مبدأ و مقصد)

• امکان پلمب توسط گمرک

• چیدمان امکان‌پذیر در کانتینر

 

 

۳. رزرو کشتی و دریافت بوکینگ

پس از آماده شدن کالا، شرکت حمل‌ونقل با خط کشتیرانی هماهنگ کرده و «Booking Note» صادر می‌کند. این سند نشان می‌دهد چه کانتینری، با چه شماره‌ای، در چه تاریخی حرکت خواهد کرد.

اطلاعاتی که در بوکینگ ثبت می‌شود

• شماره کانتینر

• نوع کانتینر

• وزن قابل‌بارگیری

• تاریخ Cut-off (آخرین زمان تحویل بار)

• برنامه حرکت کشتی (ETD)

• برنامه رسیدن به مقصد (ETA)

۴. انجام تشریفات گمرکی و پلمب کانتینر

گمرک یکی از مهم‌ترین بخش‌های حمل دریایی است. اگر کوچک‌ترین اشتباه یا نقص مدارک وجود داشته باشد، بار وارد مرحله توقف و جریمه می‌شود.

این مرحله شامل ثبت اطلاعات، بررسی کالا و صدور مجوز خروج است.

مراحل گمرکی

• ارائه مدارک صادرات

• بررسی فیزیکی کالا

• اخذ مجوزهای قانونی (استاندارد، بهداشت، قرنطینه و…)

• پلمب کانتینر توسط مأمور گمرک

• صدور پروانه گمرکی

۵. بارگیری کانتینر و صدور بارنامه

پس از تحویل کانتینر به بندر و قرار گرفتن روی کشتی، بارنامه صادر می‌شود. بارنامه مهم‌ترین سند حمل دریایی است و در کشور مقصد هم مبنای ترخیص قرار می‌گیرد.

بارنامه شامل چه اطلاعاتی است؟

• مشخصات فرستنده و گیرنده

• نوع و وزن کالا

• نوع کانتینر

• تاریخ ارسال

• بندر مبدأ و مقصد

• شرایط حمل (INCOTERMS)

۶. حمل دریایی تا مقصد

مسیرها بسته به فاصله بین چند روز تا چند هفته متغیر هستند. در طول مسیر، بار تحت پوشش بیمه (در صورت خرید بیمه) قرار دارد.

مدت زمان حمل در مسیرهای رایج

• ایران → امارات: ۲ تا ۵ روز

• ایران → هند: ۵ تا ۱۰ روز

• ایران → چین: ۲۰ تا ۲۵ روز

• ایران → اروپا: ۳۰ تا ۴۰ روز

۷. ترخیص و تحویل در کشور مقصد

گیرنده کالا با بارنامه و سایر مدارک، برای ترخیص اقدام می‌کند. زمان ترخیص بسته به قوانین کشور مقصد متفاوت است.

انواع روش‌های حمل دریایی چیست ؟ 

حمل دریایی انواع مختلفی دارد و هرکدام برای یک نوع بار مناسب هستند.

۱. حمل کانتینری

این روش رایج‌ترین شیوه حمل‌ونقل بین‌المللی است و شامل دو نوع اصلی است:

FCL – کانتینر کامل

وقتی حجم بار زیاد است و کانتینر به‌طور کامل در اختیار یک صاحب کالا قرار می‌گیرد. حمل بار دریایی به امارات به این روش مرسوم است.

LCL – خرده‌بار

مناسب برای کالاهایی با حجم کم؛ کالاهای چند صاحب بار در یک کانتینر ترکیب می‌شوند. در بسیاری از موارد حمل بار دریایی به کویت از این طریق انجام میشود.

 

 

۲. حمل فله (Bulk)

برای کالاهایی که قابل بسته‌بندی نیستند یا به حجم بسیار بزرگ حمل می‌شوند. حمل دریایی به عمان و ارسال گندم از این طریق انجام میشود.

کالاهای فله‌ای

• سنگ آهن

• غلات

• مواد معدنی

• سیمان

• سویا و خوراک دام

۳. حمل مایعات (Liquid Bulk)

برای مایعات، روغن‌ها، مواد شیمیایی و نفتی.

هزینه حمل دریایی چگونه محاسبه می‌شود؟

هزینه حمل دریایی یکی از مهم‌ترین عوامل تصمیم‌گیری در صادرات و واردات است. برخلاف تصور بسیاری، هزینه نهایی فقط شامل «کرایه کشتی» نیست، بلکه مجموعه‌ای از هزینه‌های بندری، خدمات گمرکی، اسناد حمل، هزینه کانتینر و شرایط خاص کالا نیز در آن دخیل هستند.
در واقع، هزینه حمل دریایی یک بسته‌ی کامل از هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم است که برای انتقال کالا از مبدا تا مقصد محاسبه می‌شود.

 

۱. نوع سرویس حمل

• کانتینر کامل یا خرده‌بار

• نوع کانتینر: استاندارد، یخچالی، تانکری، فلت‌راک و…

۲. وزن و حجم بار

در LCL همیشه مقایسه می‌شود:

• وزن واقعی (Gross Weight)

• حجم بر اساس CBM

هرکدام بزرگ‌تر باشد مبنای نرخ است.

۳. مسیر دریایی و فاصله

هزینه مسیر به نرخ جهانی کشتیرانی وابسته است.

۴. هزینه‌های بندری و جانبی

شامل:

• انبارداری

• پلمب

• THC

• هزینه اسناد

• دموراژ (در صورت تأخیر در تحویل کانتینر)

۵. نوع کالا

کالاهای خطرناک، یخچالی یا حساس معمولاً هزینه بیشتری دارند.

مدارک لازم برای ارسال بار دریایی از ایران چیست ؟

قبل از صادرات، داشتن مدارک دقیق و کامل الزامی است. مدارک ناقص باعث توقف بار در گمرک می‌شود.

مدارک اصلی

• فاکتور فروش (Invoice)

• لیست بسته‌بندی (Packing List)

• کارت بازرگانی

• اظهارنامه گمرکی

• بارنامه دریایی (BL)

• گواهی مبدأ

• بیمه‌نامه

مدارک تکمیلی (بسته به نوع کالا)

• استاندارد

• بهداشت

• قرنطینه

• مجوز صنعت، معدن یا کشاورزی

• مجوز ارشاد (برای کتب و محصولات فرهنگی)

بنادر ایران برای ارسال بار دریایی

ایران به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی، بنادر مهمی در جنوب و شمال دارد که صادرات از آنها انجام می‌شود.

۱. بندر شهید رجایی (بندرعباس)

بزرگ‌ترین بندر کانتینری ایران
مناسب برای: چین، هند، اروپا، شرق آفریقا، آسیای جنوب‌شرقی

۲. بندر بوشهر

مناسب برای: قطر، عمان، کویت، امارات
حمل خرده‌بار و بارهای تجاری سبک

۳. بندر امام خمینی

مرکز صادرات کالاهای فله‌ای و سنگین

۴. بندر چابهار

مسیر راهبردی به هند، پاکستان، افغانستان و آسیای جنوبی

۵. بندر لنگه

مرکز حمل سریع و خرده‌بار به امارات

۶. بندر خرمشهر و آبادان

صادرات به عراق

 

جمع بندی 

حمل دریایی امن‌ترین، اقتصادی‌ترین و گسترده‌ترین روش حمل‌ونقل بین‌المللی است و برای هر نوع کالا—از کوچک‌ترین بسته تا بزرگ‌ترین محموله‌های صنعتی—راهکاری مناسب و قابل اتکا ارائه می‌دهد. آشنایی با مراحل، مدارک و هزینه‌های این فرآیند، به صادرکنندگان و واردکنندگان کمک می‌کند برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام دهند و تجربه‌ای موفق در تجارت بین‌الملل داشته باشند.

برای تجربه تخصصی حمل بار دریایی می توانید با کارشناسان انی بار در تماس باشید و بهترین خدمات را با مشاوره رایگان تجربه کنید. برای تماس با کارشناسان می توانید با شماره 57669-021 در ارتباط باشید. 

وبسایت: anibar-transport.ir