گزارش نشست «هوشمندی در سیاست همسایگی»

نسیم‌آنلاین: هفته‌ی گذشته اندیشکده سبا، نشستی با موضوع سیاست همسایگی در خانه اندیشه‌ورزان برگزار کرد. حجت‌الاسلام نوری شاهرودی که سابقه‌ی فعالیت در عربستان، عمان و لیبی به عنوان سفیر را در کارنامه خود دارد اولین سخنران این نشست بود. 

نوری شاهرودی ضمن انتقاد از نقش‌آفرینی چین در توافق ایران و عربستان، به بیان تجربیات در حوزه روابط با عربستان پرداخت. 

در ادامه مجید شاکری کارشناس اقتصاد بین‌الملل افزود که توافق ایران و عربستان یک تهدید بزرگ برای منافع ملی بود و فرصت یک معامله‌ی بزرگ با عربستان را از بین برد. این به معنای این نیست که ما به سمت تنش زایی برویم.

عربستان سعودی براساس یک معامله‌ی نفت در برابر امنیت متولد شده است. معنای عربستان در جهان این است که من نفت به آمریکا می دهم و در برابر آن امنیت از آمریکا می گیرم. چند اتفاق باعث شد که اهمیت خلیج فارس و امنیت خلیج فارس برای آمریکایی‌ها کاهش پیدا کند. 

شاکری معتقد است عربستان و امارات به دنبال جایگزین کردن اسرائیل در برابر امنیت با نفت در برابر امنیت هستند. عربستان و اماراتی که در مقابل ما هستند برآمده از عادی سازی روابط هستند. 

مصطفی مصلح زاده سفیر سابق جمهوری اسلامی در اردن مهمان دیگر این نشست بود. مصلح زاده بخشی از مشکل ایران و عربستان را دوجانبه دانست اما بخش دیگر را به واسطه‌ی اختلاف ایران با نقشه‌ی اصلی آمریکا در منطقه دانست. از این منظر آمریکایی‌ها به دنبال ایجاد رقابت بین ایران و عربستان هستند تا ثابت کنند که سطح ایران، در سطح رقابت با عربستان است و باید با این کشور گفت‌وگو کند. 

مصلح‌زاده معتقد است ما با پذیرش این موضوع اشتباه کردیم و اشاره به اینکه در منطقه چهار بازیگر ایران، مصر، ترکیه و عربستان حضور دارند و اینها باید با هم مذاکره کنند در همین فضا قابل تحلیل است. درحالی که باید فهمید که ما بازیگر استراتژیک هستیم و عربستان بازیگر ژئوپولتیک است. مذاکره باید در این چهارچوب صورت بگیرد. اما ما در چین به عنوان بازیگر ژئوپولتیک با عربستان مذاکره کردیم. 

سید هاشم رضوی دبیر میز خلیج‌فارس اندیشکده مرصاد معتقد است سفر آقای دکتر رئیسی به عربستان بسیار اشتباه و ناپخته بود. چون آقای رئیس جمهور نمی‌دانست در این سفر دنبال چه دستاوردی است. مشکل ما این است که ما فکر میکنیم دیپلماسی می‌تواند جایگزین ایدئولوژی شود. دیپلماسی ابزار پیشبرد سیاست خارجی است؛ نه خود سیاست خارجی. رضوی عنوان کرد که یک عده به دنبال کنار گذاشتن ایدئولوژی هستند.

* عکس از جماران