پویا مولایی راد؛ قهرمان یا تروریست

نسیم‌آنلاین؛ علی رحیمی: BBCPersian، دیروز یکشنبه 21 خردادماه ساعت 20:13 دقیقه با انتشار گزارشی مدعی شد که پویا مولایی‌راد، پسرعموی ماه منیر مولایی‌راد مادر کیان پیرفلک، در درگیری با ماموران انتظامی پس از مراسمی که خانواده‌ی کیان پیرفلک برای تولد ۱۰ سالگی او بر سر مزارش برگزار کرده بودند، در اثر برخورد گلوله کشته شده است. ده دقیقه‌ی بعد وحید آنلاین به نقل از BBC شرح بیشتری از واقعه ارائه داد. وحید آنلاین مدعی بود که پس از کشته شدن پویا مولایی‌راد و به دلیل متشنج شدن فضا، یک مأمور نیروی انتظامی در درگیری با مردم کشته شده است: «رسانه‌ها در ایران گزارش می‌دهند که در پی تشنج در میان مأموران و گروهی از شهروندان در این منطقه یک مأمور نیروی انتظامی هم کشته شده است.»

در روایت اولیه‌ی BBC و وحید آنلاین و سایر رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور کشته شدن مأمور نیروی انتظامی ربطی به پویا مولایی نداشته و این اتفاق در درگیری مأمورین با مردم رخ داده است. این خبر اما در رسانه‌های داخلی به شکل دیگری مخابره شده بود. برای مثال خبرگزاری فارس پانزده دقیقه قبل از انتشار خبر توسط BBC به این شکل به نقل از جانشین فرمانده‌ی پلیس خوزستان به روایت ماوقع پرداخت: « همزمان با فراخوان معاندان برای ایجاد ناامنی در سالروز تولد کیان پیرفلک نیروهای پلیسِ ایذه با اجرای طرح ارتقای امنیت در شهرستان اقدامات لازم را انجام دادند. در یکی از ایستگاه‌های تامین امنیت عمومی یک نفر با هویت معلوم با خودروی تیبا به‌صورت عمدی به پلیس حمله کرد و سروان محمد قنبری را به شهادت رساند. پلیس در پاسخ به حملۀ مهاجم اقدام به تیراندازی کرد که فرد مهاجم براثر اصابت تیر مجروح شد و پس از انتقال به بیمارستان فوت کرد.» ساعتی بعد خانواده پویا مولایی‌راد متن یکسانی را در اینستاگرام منتشر می‌کنند.

دقایقی پس از آن پوریا زراعتی از همان متن در توییتر خود استفاده می‌کند.

در متنی که از اینستاگرام خانواده مولایی‌راد منتشر شد صراحتاً به تصادف اشاره شده است. موضوعی که در روایت اولیه‌ی این رسانه‌ها تکذیب شده بود. برای مثال اکانت 1500 تصویر ساعت 21:41 دقیقه در توییتی به نقل از نزدیکان پویا مولایی، اصل موضوع تصادف و شهادت یکی از مأموران نیروی انتظامی را تکذیب کرده بود.

متن منتشر شده توسط خانواده‌ی مولایی سه ادعا را مطرح می‌کند که باید به صورت جداگانه هر کدام از آن‌ها را مورد بررسی قرار داد.

نکته‌ی اولی که در این اعلامیه بیان شده است این است که پویا مولایی در مسیر خانه‌ی پدری به سمت پرچستان در حال حرکت بوده است و به این دلیل که مأموران در پیچ مستقر ‌ و مسیر را بسته بودند او دید کافی نداشته و نتوانسته است ماشین را کنترل کند و به همین دلیل با مأمورین حاضر در صحنه تصادف می‌کند.

این در حالی است که با مشاهده‌ی تصاویر منتشر شده از محل وقوع حادثه، به وضوح مشخص است که با جاده‌ای کوهستانی و پر از پیچ و خم طرف نیستیم. فارغ از این مسئله‌ی استقرار مأموران در پیچ آن هم در چنین جاده‌ای دور از ذهن به نظر می‌رسد.

ادعای بعدی که توسط خانواده پویا مولایی مطرح شد و در همان ساعات اولیه برای شکل‌گیری موج رسانه‌ای از آن استفاده شد این است که پویا مولایی بعد از اینکه مأمورین را زیر می‌گیرد که منجر به شهادت محمد قنبری یکی از مأموران حاضر در صحنه می‌شود از ماشین پیاده شده و تسلیم می‌شود و مأمورین به فرد تسلیم‌شده شلیک کرده و او را می‌کشند. برای اثبات این ادعا در این متن دو موضوع مطرح شده است. اول این که خانواده‌ی مولایی مدعی شده‌اند که هیچ اثری از اصابت گلوله بر بدنه‌ی ماشین پویا مولایی نیست و این نشان می‌دهد او از ماشین پیاده شده است. این در حالی است که در تمامی تصاویر منتشر شده از خودروی تیبایی که متعلق به پویا مولایی بوده است، آثار اصابت گلوله به وضوح مشخص است.

دومین موضوع این است که می‌گویند تمامی گلوله‌های اصابت کرده به بدن پویا مولایی به بالاتنه‌ی او برخورد کرده و این نشانه‌ی این است که او از ماشین پیاده شده و در حالت ایستاده بوده است. ادعایی که وجه التزام مشخصی ندارد. به این معنا که اتفاقاً اگر فردی در ماشین نشسته باشد و به سمت او شلیک کنید، گلوله‌ها به بالا‌تنه‌ی او برخورد خواهد کرد و امکان برخورد گلوله به پای او وجود ندارد در حالی که اگر فرد ایستاده باشد احتمال برخورد گلوله به پایین‌تنه‌ی او بیشتر است. البته تعداد گلوله‌هایی که به ماشین اصابت کرده همگی حاکی از این است که فرضیه ایستادن و پیاده شدن فرضیه‌ی غلطی است.

با توجه به مجموعه‌ی دلایل مذکور علت پاک کردن این استوری توسط خانواده مولایی واضح‌تر می‌شود. احتمالاً آن‌ها در ابتدا به این موضوع توجه نکرده بودند که عدم برخورد گلوله به ماشین ادعایی نیست که قابل راستی‌آزمایی نباشد. به همین دلیل بعد از گذشت چند دقیقه استوری‌ها را حذف کردند. با این اوصاف نام پویا مولایی را هم باید به لیست کشته‌سازی‌های یک سال گذشته اضافه کنیم.

فرآیندی که در موضوع پویا مولایی‌راد شاهد آن بودیم قبلاً در موارد مشابهی مانند آرمیتا عباسی و حبیب اسیود اتفاق افتاده بود که قبلاً در یادداشت‌های جداگانه به آن پرداختیم. پروژه‌ای که با هدف متشنج کردن فضای امنیتی و سیاسی کشور و ایجاد پرونده‌های حقوق بشری علیه ایران از مدت‌ها قبل ایجاد شده است. البته این پروژه در مورد اخیر ظرافت به مراتب کمتری داشت و نتوانست موج جدی‌ای در فضای مجازی ایجاد کند. شاید مهم‌ترین دلیل این موضوع همین روایت‌های ضد و نقیض و استوری ناشیانه‌ی اعضای خانواده‌ی مولایی‌راد بود.