مروری بر بودجه شهرداری تهران

نسیم آنلاین: شهرداری با وجود اینکه برخی از وظایفی مانند ارائه خدمات به مردم را بر عهده دارد اما نهادی غیر دولتی محسوب می‌شود و در نتیجه از نظر اجرایی و مالی از دولت مستقل است. از همین جهت تدوین بودجه‌ی سالیانه‌ی شهرداری‌ها بر عهده شوراهای اسلامی شهر‌ها است نه برعهده‌ی دولت.

بودجه شهرداری تهران همانند بودجه عمومی کشور از دو بخش بودجه‌ی عمومی و بودجه‌ی شرکت‌های تابع تشکیل می‌شود. در بودجه‌ی سال 1402 شهرداری میزان منابع و مصارف بخش عمومی شهرداری حدود 76 هزار میلیارد تومان و برای بودجه‌ی شرکت‌های مربوطه حدود 63 هزار میلیارد تومان تعیین گردیده است.

تنها 8 شرکت مستقل‌ است

به شکل خلاصه وضعیت بودجه‌ی سازمان‌ها و شرکت‌های تابع آن در سال 1402 به شکل جدول زیر است.

همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید شرکت‌های زیر نظر شهرداری وابستگی بالایی به بودجه عمومی شهرداری دارند و صرفا 18 هزار میلیارد تومان (29درصد) از 63 هزار میلیارد تومان (کل بودجه شرکت‌های شهرداری) توسط درآمد خود شرکت‌ها تامین می‌شود و مابقی توسط شهرداری تامین می‌گردد. به دلیل همین وابستگی در احکام بودجه 1402، شهرداری مکلف شده که برنامه‌ریزی در جهت کاهش وابستگی مالی شرکت‌ها داشته باشد.

در بودجه شهرداری وضعیت مالی 20 سازمان و 23 شرکت زیر مجوعه‌ی شهرداری ارائه داده است. 8 شرکت و سازمان تمام مصارف خود را از محل درآمد‌ها و منابع داخلی خود تامین می‌کنند و وابستگی به منابع عمومی شهرداری ندارند که عبارت‌اند از: شرکت ارتباط مشترک شهر، شرکت خدمات اداری شهر، مؤسسه فناوران شهر، سازمان بهشت‌زهرا(س)، سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار، شرکت خدماتی کالایی شهروند، سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی و شرکت سرمایه‌گذاری شهر. علاوه بر این موارد سازمان زیبا سازی نیز 95 درصد مصارف خود را از طریق منابع داخلی تامین می‌کند.

از سوی دیگر 11 شرکت و سازمان بیش از 95 درصد وابستگی مالی به شهرداری دارند که عبارتند از: شرکت یادمان سازه، شرکت خاکریز آب، سازمان عمرانی مناطق، شرکت راه آهن شهری تهران و حومه (مترو)، سازمان بوستان‌ها و فضای سبز، شرکت کنترل کیفیت هوا، سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی، شرکت توسعه مجتمع‌های ایستگاهی متروی تهران و حومه، شرکت کنترل ترافیک، شرکت شهربان و حریم‌بان و سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی.

وضعیت مناسب تراز عملیاتی

بودجه شهرداری از سه تراز عملیاتی، دارایی‌های سرمایه‌ای، دارایی‌های مالی تشکیل می‌شود. به زبان ساده آن چیزی که از این سه تراز می‌توان فهمید این است که درآمد حاصل از عوارض و مالیات حدودا 30 هزار میلیارد بیشتر از هزینه‌های جاری شهرداری است. این نشان می‌دهد که شهرداری از نظر تامین مالی وضعیت مناسبی دارد. شهرداری این مبلغ مازاد را به صرف سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف می‌کند.   

رشد 69 درصدی درآمد عوارض

منابع درآمدی شهرداری عمدتا (76 درصد) ناشی از عوارض عمومی است و بعد از آن از طریق فروش اموال غیر منقول (8 درصد)، انواع اوراق، اسناد و سهام (6 درصد) و... تامین می‌گردد. نکته‌ی قابل توجه این است که میزان درآمد پیش‌بینی شده از راه عوارض نسبت به سال گذشته 69 درصد رشد پیدا کرده است.

رشد 800 درصدی فروش اموال

در بخش منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه ما شاهد کاهش 18 درصدی فروش اموال غیر منقول شهرداری تهران نسبت به رقم مصوب سال 1401 هستیم. اما اگر میزان مصوب را با میزان عملکرد سال گذشته مقایسه کنید متوجه می‌شوید میزان درآمدی که از فروش اموال برای سال 1402 در نظر گرفته‌اند 800 درصد (8برابر) بیشتر از میزان اموالی است که در سال گذشته فروخته‌اند. این مسئله امکان تحقق آن را برای امسال زیر سوال می‌برد.

رشد 76 درصدی بودجه فرهنگی

در بودجه‌ی شهرداری امسال تمرکز بالاتری بر روی حوزه‌ی حمل‌و‌نقل و ترافیک شده است. میزان بودجه‌ای که برای این بخش در نظر گرفته‌شده نسبت به سال گذشته 82 درصد رشد داشته است. همچنین برای بخش فرهنگی و اجتماعی بودجه‌ی 4هزار میلیاردی در نظر گرفته شده که نسبت به سال قبل 76 درصد داشته است.  

حقوق و مزایای 37 میلیونی

بودجه‌ی شهرداری برای حقوق و مزایای کارکنان و کارگران شهرداری و شرکت‌های زیر نظر آن بودجه‌ی 20 هزار میلیاردی در نظر گرفته است. به عبارتی 60 درصد هزینه‌ی جاری شهرداری صرف حقوق و مزایا می‌شود. شهرداری تهران در ماه برای 23 هزار فردی که در آن مشغول هستند به طور میانگین 37 میلیون بابت حقوق و مزایا پرداخت می‌کند. با کسر کردن کسورات قانونی مانند بیمه، مالیات و... میانگین حقوق و مزایای هر فرد در شهرداری تهران به 21 میلیون تومان می‌رسد. نکته‌ی مهم دیگری که در مورد حقوق و مزایای شهرداری وجود دارد این است که میانگین حقوق افراد رسمی شهرداری حدود 10 میلیون تومان از کارکنان قراردادی آن بیشتر است.