هود لامینار چیست؟
برای شناخت هودهای لامینار باید ابتدا وظیفه اصلی دستگاه را بدانیم و سپس به کلاس ها و انواع آنها توجه کنیم تا متناسب با کاربری اصلی خود دستگاه را به درستی انتخاب کنیم. هود های لامینار، در واقع کلین روم های کوچک و کاربردی هستند که کارشان حفاظت در برابر ذرات میکروارگانیسم می باشد.
این حفاظت می تواند از محصول مورد کار یا از کاربر و پرسنل و یا محیط زیست باشد. نوع حفاظت که وابسته به مسیر جریان هوا و چینش فیلتر ها می باشد، کلاس هود لامینار را مشخص می سازد. هود لامینار درواقع یک هود جریان آرام خطی ( Laminar Flow Hood ) است که از اجزای مهمی از جمله : فیلتر هپا، لامپ یووی، برد کنترل دیجیتال، لامپ روشنایی، باکس بدنه اصلی، محیط کار استیل و درب شیشه ای تعادلی می باشند.
انواع مختلف هود لامینار کدامند؟
تمامی اجزای این محصول در کنار ها با چینش های متعدد و متفاوت، کلاس های هود لامینار را تشکیل می دهند. هود های لامینار به ظاهر شبیه هود های شیمی هستند اما در واقعیت دستگاه های تخصصی و پیچیده ای در ساخت می باشند، به دلیل اجزای زیاد و حساسیت کار دستگاه، بهتر است هود لامینار را از یک شرکت با تجربه خرید کنید. به هیچ وجه این تفکر را نداشته باشید که می توانید هود لامینار را خودتان به تنهایی بسازید. دستگاه نکات فراوانی در ساخت دارد.
چه مواردی را باید در هود لامینار رعایت کرد؟
هود ایمنی بیولوژیک باید در مکانی دور از رفت و آمد افراد، قرار داده شود. عبور و مرور افراد، وجود در و پنجره در نزدیک هود و باز و بستن آنها باعث تولید جریان های هوایی می شود که یکنواختی جهت جریان هوا را از فضای باز جلویی به داخل هود مختل می کند.
تعبیه فضای حداقل 30 سانتی متری در اطراف هود جهت دسترسی به آن برای تعمیر و نگهداشت و نیز تعبیه فضای 30 تا 35 سانتی متری در بالای هود به منظور انجام آزمایش های کنترل کیفیت بررسی سرعت هوا در فیلتر خروجی، تعویض فیلتر و غیره باید مد نظر قرار گیرد.
طریقه قرارگیری وسایل و مواد در داخل هودلامینار
باید دقت کرد که سطح مشبک (سوراخ های مختص عبور جریان هوا) هودهای کلاس 2 با قرار دادن وسایل، کاغذ و غیره مسدود نشود .
تجهیزاتی مانند سانتریفیوژ، ورتکس و غیره در قسمت عقب هود قرار میگیرند. کیسه های مخصوص اتوکلاو و ظروف ایمن (Safety Box) و غیره باید در داخل هود و در قسمت عقب آن قرار داده شوند. در صورت لزوم، می توان در هنگام کار از دستمال های جاذب آغشته به مواد گند زدا بر روی سطح کاری استفاده نمود تا از نبود میکروارگانیسم ها روی سطح کار مطمئن شد.
اختلال در جریان هوا ی داخل هود می تواند باعث آلودگی کار کنان و محیط کشت گردد. فن هود باید ۵ دقیقه قبل از شروع کار و یا بعد از اتمام کار، روشن باشد تا هوای آلوده از هود خارج و تصفیه شود.
لامپ ماوراء بنفش UV هود لامینار
معمولاً این لامپ ها در هود لامینار کلاس ۱ و ۲ مورد نیاز می باشند. لامپ ها باید به صورت هفتگی با الکل 70% تمیز و گندزدایی گردد. این لامپ ها در زمان حضور افراد باید خاموش باشند چراکه به خودی خود می توانند مشکلات پوستی ایجاد کند.
تمیز کردن هود های لامینار
جهت استفاده بهینه از دستگاه هود لامینار توصیه می شوذ موارذ زیر رعایت شود:
- تمامی وسایل و سطوح داخلی باید قبل و بعد از استفاده به وسیله ماده گند زدای مناسب مانند الکل 70% و یا محلول های تجاری گندزدایی شود. در صورت استفاده از محلول سفید کننده خانگی با غلظت ۱ به ۱۰ و یا ۱ به ۱۰۰،
باید بعد از استفاده از این ماده، به علت خاصیت خورندگی آن، محل را با آب استریل تمیز نمود.
- همچنین هودهای ایمنی بیولوژیک باید قبل از تعویض فیلتر و قبل از جابجایی آن، با استفاده از روش هایی مانند بخار دادن با گاز فرمالدهید آلودگی زدایی شوند. این کار باید توسط افراد کارآزموده انجام شود. در صورت
وجود دستگاه پسماند سوز استاندارد می توان از آن جهت سوزاندن فیلتر هپا استفاده نمود.
- برای آلودگی زدایی هودهای بیولوژیک کلاس 1 و 2، از تجهیزاتی که جداگانه قابلیت تولید، گردش هوا و خنثی سازی گاز فرمالدهید را دارند، استفاه میشود. روش دیگر، استفاده از میزان مناسبی پارافرمالدهید (با غلظت نهایی 8% پارافرمالدهید در هوا) درون یک ظرف است که روی پلیت گرمکن الکتریکی گذاشته میشود.
همچنین درون ظرف دیگر، محلول حاوی بیکربنات آلومینیوم به میزان 10% بیش از پارافرمالدهید روی گرمکن الکتریکی دوم در داخل هود قرار داده میشود. باید سیم برق پلیت های گرمکن خارج از هود لامینار درون پریز شود، تا بتوان ظروف را خارج از هود به وسیله خاموش و روشن کردن گرمکن کنترل کرد.
- اگر رطوبت نسبی زیر 70% است باید یک ظرف آب داغ بدون در نیز در داخل هود لامینار گذاشته شود، سپس در هود توسط نوار محکم، بسته شود. فضای باز جلوی هود و هواکشهای هود به وسیله پوشش پلاستیکی ضخیمی که محکم بسته شده، پوشیده میشود تا بتوان از عدم نشت درون اتاق اطمینان یافت.
- اطراف محل ورود سیم برق به داخل هود لامینار نیز توسط نوار محکم بسته میشود.
- برق مربوط به گرمکن ظرف حاوی پارافرمالدهید وصل میشود و تا زمانی که تمامی پارافرمالدهید تبخیر نشده، نباید از پریز برق کشیده شود.
- هود باید به مدت حداقل 6 ساعت دست نخورده باقی بماند. سیم پلیت گرمکن مربوط به ظرف دوم به برق متصل شده تا بیکربنات آلومینیوم نیز تبخیر شود، سپس پریز برق قطع شده، هود برای دو بار به مدت هر بار۲ ثانیه روشن میشود تا گاز بیکربنات آلومینیوم کاملاً در داخل هود گردش کند. هود به مدت 30 دقیقه قبل از باز شدن درِ جلویٔی و برداشتن پوشش پلاستیکی دست نخورده باقی می‌ماند. سطوح داخل هود قبل از استفاده مجدد باید کاملاً تمیز شود.
توصیه پایانی جهت استفاده از هود های لامینار آزمایشگاهی
هود های لامینار به خودی خود وسیله استریل کننده محیط نیستند. و تنها کاری که می کنند، محیط استریل را استریل تحویل می دهند و از آلودگی آن جلوگیری می کنند. لامپ یووی جهت از بین بردن میکروارگانیسم ها روی سطوح استفاده می شود. هود لامینار را باید اول کار تمیز و عاری از آلودگی کرد و سپس ذرات را از هود لامینار به کمک فیلتر هپا حذف نمود. در این حالت هود لامینار با روشن ماندن فن و تصفیه هوا با فیلتر هپا، هر لحظه از غبار عاری می شود و یک محیط استریل و تمیز برای کار و محیط کشت ایجاد می کند.
