هشدار متخصصان حوزه شهرسازی نسبت به نتایج فاجعه‌آمیز اجرای لایحه‌ی برنامه هفتم توسعه:
برنامه هفتم توسعه مسکن را گران‌تر خواهد کرد
تجربه و دانش تخصصی در این باره به ما هشدار می‌دهد که اتخاذ چنین رویکردهایی به گران‌تر شدن مسکن و کاهش شدید دسترسی طبقات نیازمند به مسکن منجر خواهد شد.
نسیم آنلاین: بعد از انتشار ویرایش‌های متعدد از لایحه برنامه هفتم توسعه نگرانی‌هایی نسبت به فرآیند تدوین برنامه و محتوای آن از گوشه و کنار مطرح شد. یکی از بخش‌های پراشکال این لایحه مربوط به حوزه شهرسازی بود که به نوعی در کلیدواژه‌ی مسکن محدود شده است. ایده‌های مطرح شده در بخش مسکن و شهرسازی اینقدر دارای اشکال بود که اتفاق نظری بین کارشناسان، اساتید دانشگاه، صاحبنظران و فعالین این حوزه شکل داد. جمعی از کارشناسان نام آشنای این حوزه در نامه‌ای خطاب به نمایندگان مجلس نسبت به این لایحه ابراز نگرانی کردند. متن این نامه که به دست خبرنگار نسیم آنلاین رسیده است به شرح ذیل است:
نمایندگان مجلس شورای اسلامی
با سلام و احترام
انتظار عموم مردم و آرمان مدیران تحقق اهداف و آرزوها و ایده‌آل‌ها توسط دولت‌ها است. اقتضای این تحقق، در گرو داشتن چشم‌انداز روشن و تحقق‌پذیر و برنامه‌های منسجم و کارآمد می باشد. سابقه امر برنامهریزی در کشور نشان می‌دهد که برنامه‌های پنج‌ساله توسعه در جهت رسیدن به چشم‌انداز به عنوان برنامه‌هایی میان‌مدت می‌تواند نقشی اساسی در تغییر شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور داشته باشند. از همین رو، همواره فرآیند تهیه و متن برنامه‌های توسعه مورد توجه تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران بوده است. در ایام اخیر و پس از انتشار لایحه برنامه هفتم، گروه‌های مختلف صاحبنظران به سهم خویش در این باره به اظهار نظر پرداخته‌اند. هرچند ابهام در نسخه نهایی لایحه یکی از مشکلات در روند بررسی و اظهار نظر بوده، با اینحال فصل مشترک کلیه نسخ منتشرشده در مقوله مسکن و زمین نگرانی‌های بسیار مهمی را در میان دغدغه‌مندان در حوزه برنامهریزی شهری و منطقه‌ای کشور ایجاد نموده که آنها را بر آن داشته تا نسبت به بروز این دغدغه و اظهار جدی این نگرانی متفق‌القول گردند. با توجه به اهمیت حیاتی مقوله برنامهریزی و تدوین اسناد متقن و قابل دفاع خصوصاً در فقره سکونت با لحاظ محدودیت‌های موجود، به نظر می‌رسد برنامه ارائه شده در این حوزه فاقد هرگونه انسجام از جهت وجود مبنای نظری روشن و مقبول بوده و از همین منظر دچار تناقض در مواد، بندها و تبصره‌های مندرج در لایحه از یک طرف و تعارض با سایر احکام فرادست در مواردی مانند منع گسترش محدوده شهر تهران و سیاست‌های کلی نظام در حوزه شهرسازی و معماری از طرف دیگر شده است.
تاکید غیرمعقول بر امر "تولید مسکن" در این برنامه در عوض تدوین احکام و سیاست‌های مؤثر در جهت "استطاعت‌پذیر نمودن مسکن" و نیز تدوین مواد، بندها و تبصره‌های متعدد بر مبنای تهاتر زمین و تأکید بسیار تأمل برانگیز بر زمین به منزله ابزار تأمین مالی برنامه و گریز از هماهنگی و ارتباط با نگاه شهرسازی در مقیاس منطقه‌ای و محلی، باعث خواهد شد تا در فاصله زمانی کوتاهی شاهد بروز نتایج فاجعه‌آمیز در موضوعاتی مانند زمین خواری، فساد در معاملات زمین، آسیب‌های زیست محیطی و ... از یک سو و عدم رفع مشکل مسکن از سوی دیگر باشیم. تجربه و دانش تخصصی در این باره به ما هشدار می‌دهد که اتخاذ چنین رویکردهایی به گران‌تر شدن مسکن و کاهش شدید دسترسی طبقات نیازمند به مسکن منجر خواهد شد. علاوه بر این، بیم آن می‌رود که نسل جدیدی از بزرگ مالکان اراضیِ واقع در حریم شهرها و در پهنه اراضی کشور ظهور یابند که توسعه‌های آتی و منطقی شهرها را برای حاکمیت پرهزینه و شاید غیر ممکن نمایند.
متاسفانه بخش مربوط به اراضی و مسکن با برداشت و تصور اشتباه از برنامهریزی منطقه‌ای و آمایش سرزمین، ارزش‌های اسناد بالادست را به محاق برده و تلاش برنامه‌ریزان و سابقه نظام برنامهریزی کشور را در حال و آینده دچار خدشه جبران ناپذیر ساخته است. لذا از سر دغدغه مندی و به عنوان مطالبه جدی جامعه تخصصی، معروض می‌دارد:
بندها و موارد مربوط به اراضی و خصوصاً فصل مسکن را به طور کامل در کمیسیون های مربوطه مورد بازنگری دقیق و تجدید نظر قرار داده و با بهره‌گیری از نظرات متخصصین امر و تکیه بر تجربیات و دانش تخصصی از یک سو و نیازهای واقعی و شرایط خاص اقتصادی کشور از سوی دیگر نسبت به تدوین برنامه ای با محوریت "محیط مسکونی" به جای مسکن و ارتباط آن با سلسله مراتب برنامه‌های بالادست شهری و منطقه ای و اتخاذ رویکردی مساله مبنا و فرابخشی، در حداقل زمان در تراز برنامه توسعه اقدام گردد.
امضاء کنندگان به ترتیب حروف الفبا:
- دکتر مجتبی آراسته، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شیراز
- دکتر کاوه اسدپور، دکتری شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان
- ریحانه آشتیانی، پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران
- دکتر پارسا ارباب، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران
- دکتر احسان احمدی، عضوهیئت علمی دانشکده معماری دانشگاه تهران
- دکتر قادر احمدی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه ارومیه
- دکتر رضا احمدیان، عضوهیئت علمی دانشگاه آزاداسلامی
- دکتر ایرج اسدی، دکتری شهرسازی و عضو هیات علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه مازنداران
- گیتی اعتماد، دانش آموخته معماری وشهرسازی
- دکتر فربد افشار بکشلو، دکترای معماری
- مهندس علیرضا اکبریان،کارشناسی ارشد معماری دانشگاه تهران و حرفهمند
- دکتر حمیده امکچی، دکتری برنامه ریزی شهری و منطقه ای، پژوهشگر و حرفه مند
- دکتر محسن امین، دکترای مدیریت استراتژیک، شهردار اسبق زنجان
- دکتر محمود اولاد، دکترای اقتصاد شهری، مدرس دانشگاه و حرفه مند
- دکتر کیومرث ایراندوست، استاد بازنشسته گروه شهرسازی دانشگاه کردستان
- دکتر محمدسعید ایزدی، عضو هیئت علمی دانشکده معماری دانشگاه همدان و دبیر اسبق شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
- دکتر احسان بابایی، دکتری شهرسازی اسلامی از دانشگاه هنر اصفهان، پژوهشگر شهری
- دکتر لطفعلی بخشی، دکتری اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
- دکتر سیدعلی بدری، دانشیار گروه جغرافیای انسانی و برنامهریزی دانشگاه تهران
- علی اصغر بدری، کارشناس اقتصاد شهری و مدیر موسسه مطالعات شهر و اقتصاد
- دکتر ناصر براتی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قزوین
- مهندس آلاله بریمانی، کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه بینالمللی امام خمینی قزوین(ره) و کارشناسی ارشد مدیریت شهری دانشگاه تهران، حرفهمند
- دکتر رضا بصیری مژدهی، دکتری شهرسازی، معاون مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران
- هانیه بنیهاشمی، کارشناسی ارشد برنامهریزی شهری و مشاور سابق کمیته شهرسازی شورای شهر تهران، مدیرعامل مهندسین مشاور آکام بسط
- دکتر رضا بهبهانی، دکتری معماری و عضو هیئت مدیره مهندسین مشاور آمایش سرزمین دیرین
- دکتر عقیل بهراء، دکتری معماری و عضو کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
- دکتر محمدباقربهشتی، دکتری اقتصاد توسعه و عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز
- مهندس حمیدرضابهمن پور، پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی، دانشگاه تهران
- حمیدرضا بیابانیمقدم، پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه خرونینگن هلند، پژوهشگر
- مهندس علی پورتقی،کارشناسی ارشد شهرسازی از دانشگاه علم و صنعت ایران و حرفهمند
- دکتر علی پورفتح اله، دکتری برنامهریزی شهری، حرفه مند
- دکتر زهرا ترانه یلدا، دکترای معماری، پژوهشگر و فعال اجتماعی
- دکتر رعنا تقدسی، دکترای شهرسازی و پژوهشگر شهرسازی
- دکتر مرتضی هادی جابری مقدم، دکتری شهرسازی و عضو هیات علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران
- دکتر رضا جعفرپور، مدیرعامل مهندسین مشاور بوم پاد، دکترای معماری و مدرس دانشگاه
- مهندس کمال جعفری، کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری از دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، پژوهشگر و حرفهمند
- مهندس محمدرضا جعفری‌مجد،کارشناسی ارشد شهرسازی و نماینده سابق وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
- دکتر محمود جمعه پور، استاد گروه برنامه ریزی دانشگاه علامه طباطبائی
- دکتر فرزین چاره جو، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
- مرتضی چینی‌چیان ، عضو هیئت علمی بازنشسته دانشگاه علامه طباطبائی
- دکتر حسین حاتمینژاد، دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تهران
- دکتر کاوه حاج علی اکبری، دکتری شهرسازی از دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشگر و رئیس سابق سازمان نوسازی شهر تهران.
- دکتر رحمتاله حافظی، پزشک و عضو اسبق شورای اسلامی شهر تهران
- مهندس محمدرضا حائری مازندرانی، معمار و شهرساز، حرفهمند
- دکتر میترا حبیبی، عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر تهران
- مهندس محمد حبوطن، کارشناس ارشد منابع آب و نماینده وزارت نیرو در کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
- دکتر مهرنوش حسن زاده، استادیار شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب
- مهندس سید هادی حسینی، پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه تهران
- دکتر سولماز حسینیون، مدرس دانشگاه ، پژوهشگر و طراح مستقل شهری
- دکتر محمدرضا حق جو، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران
- دکتر غلامرضا حقیقت نائینی، عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر تهران
- دکتر پیروز حناچی، استاد تمام دانشکده معماری دانشگاه تهران، شهردار سابق تهران و دبیر اسبق شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
- دکتر شاهین حیدری، استاد دانشکده معماری دانشگاه تهران، رئیس سابق پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران
- دکتر محمدحسن خادم زاده، عضو هیئت علمی دانشکده معماری دانشگاه تهران
- دکتر مازیار خاکی، دکتری معماری، حرفه مند
- دکتر حسین خسروی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر تهران
- دکتر سعید عابدین درکوش، دکتری اقتصادشهری از دانشگاه کالیفرنیا، استاد بازنشسته دانشکده اقتصاد دانشگاه شهیدبهشتی، رئیس هیئت مدیره مهندسین مشاور مهرازان
- مهدی دهلوی، شهرساز و حرفهمند
- دکتر نیره دیاریان، دکتری شهرسازی از دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه
- دکتر کیانوش ذاکرحقیقی، دکتری شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد همدان
- دکتر کامران ذکاوت، استاد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی
- دکتر محسن راجی اسدآبادی، دکترای اقتصادبخش عمومی، پژوهشگر اقتصادی و مدرس دانشگاه
- مهندس ابوالحسن راعی، کارشناس ارشد معماری، کارشناس ارشد طراحی شهری، مدیرعامل مشاور کَد
- دکتر مهرداد رحمانی، عضو هیات علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران
- مهندس نصرت اله رستمی، کارشناس ارشد طراحی شهری، حرفه مند
- دکتر نعیمه رضائی، عضو هیات علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران
- دکتر محمدرضا رضوانی، عضو هیئت علمی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
- دکتر هادی رضایی راد، استادیار شهرسازی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
- دکتر مجتبی رفیعیان، استاد گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس
- دکتر حمید رمضانی، عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی
- محسن روحانی، پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه گیلان
- مهندس سعید سادات نیا، معمار و شهرساز، دبیر جامعه مهندسان مشاور ایران
- دکتر فرزانه ساسان پور، دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی
- محمد سالاری، جامعه شناس، پژوهشگر اجتماعی و اقتصادی
- دکتر محمد سالاری، دکتری شهرسازی و عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران
- سمیه سعادتمند، کارشناسی ارشد طراحی شهری، شهرساز و حرفهمند
- دکتر محمد امین سعیدی، دکتری شهرسازی دانشگاه تهران، مدرس دانشگاه و مدیر مهندسین مشاور شهرسازی
- دکتر نوید سعیدی رضوانی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین
- دکتر علی سلطانی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز
- مهندس صادق سهیلی پور، پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران
- مهندس میلاد شاهی اردکانی، کارشناسی ارشد شهرسازی از دانشگاه تهران، پژوهشگر و حرفهمند
- دکتر صالح شکوهی بیدهندی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران
- دکتر صالح شریفی، دکترای شهرسازی از دانشگاه تهران، مدرس دانشگاه و پژوهشگر شهری
- مهندس علیرضا شهابیان، کارشناس ارشد معماری، مدیرعامل مهندسین مشاور پاسارگاد
- دکتر محمد شیخی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
- دکتر سهیلا صادق‌زاده، دکتری طراحی شهری دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشگر شهرسازی و شهردار اسبق منطقه 10 تهران
- دکتر محسن صادقی امینی، عضو نظام مهندسی استان قم
- دکتر آرش صادقیان، دکتری شهرسازی دانشگاه هنر تهران و پژوهشگر شهرسازی
- مهندس مینا صنیعی نژاد، کارشناسی ارشد شهرسازی، معاون اسبق مدیرکل دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران
- مهندس امین عالی پور، کارشناسی ارشد شهرسازی و کارشناسی ارشد جامعه شناسی، مدیرعامل مهندسان مشاور خانه محله شهر
- دکتر پویا علا الدینی، دکتری برنامهریزی شهری و سیاستگذاری و عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
- دکتر حسن کمالو، دکترای کارآفرینی، مدیر اجرائی در صنعت ساختمان
- دکتر محسن عبده کلاهچی،دکتری شهرسازی از دانشگاه هنر اصفهان و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز
- دکتر محمدمهدی عزیزی، استاد دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران، معاون پژوهشی دانشکدگان هنرهای زیبا دانشگاه تهران
- دکتر میترا عظیمی، دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، عضو هیئت علمی گروه برنامهریزی شهری دانشگاه علامه طباطبایی
- دکتر مهران علی الحسابی، دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران
- مهندس آرزو علیخانی، پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس
- دکتر علی عمرانی پور،دکتری معماری و عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه کاشان
- دکتر مریم فراهانی، عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر
- مهندس امیر فرجامی، معاون اسبق وزیر مسکن و شهرسازی و دبیر اسبق شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
- دکتر مهران فروغی فرد، دکتری شهرسازی دانشگاه تهران، پژوهشگرشهری و مدرس دانشگاه
- دکتر ابوطالب قاسمی، دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه خوارزمی و نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
- مهندس امیرحسین قزوینی، مدیر عامل شرکت پیوند مدیریت فراگیر
- دکتر ایمان قلندریان، عضو هیئت علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد
- دکتر هومن قهرمانی، عضو هیئت علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد
- دکتر غلامرضا کاظمیان، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
- دکتر غلامرضا کامیار، دکتری حقوق و مدرس دانشگاه،وکیل پایه ۱ دادگستری و متخصص حقوق شهری و شهرسازی
- دکتر شهاب‌الدین کرمانشاهی، عضو هیات علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران
- دکتر عباس کریمی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (رئیس اسبق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)، رئیس انجمن آئین دادرسی مدنی ایران و وکیل پایه 1 دادگستری
- دکتر بیژن کلهرنیا، عضو هیات علمی دانشگاه رازی
- دکتر فریدون گازرانی، دکتری برنامه ریری شهری مدیرعامل مهندسان مشاور آرمان طرح ایرانیان، مدرس دانشگاه و پژوهشگر شهری
- دکتر نصرت اله گودرزی، هیئت علمی دانشگاه مازندران
- دکتر حامد گوهری پور، استادیار مطالعات شهری، کالج ووستر، اوهایو آمریکا
- دکترغلامرضا لطیفی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
- مهندس محمد متقیان، کارشناسی ارشد معماری، معمار و حرفهمند.
- دکتر اسکندر مختاری، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر
- مهندس سید مهدی مدرسی،کارشناسی ارشد معماری و کارشناسی ارشد کارآفرینی از دانشگاه تهران،حرفهمند
- مهندس ناصر مشهدیزاده دهاقانی، مدیرعامل شرکت مهندسان مشاور ایوان نقش جهان، کارشناس ارشد شهرسازی
- مهندس سهراب مشهودی، معمار و شهرساز، حرفه مند
- دکتر مرتضی مظاهری، دکتری اقتصاد از دانشگاه علامه طباطبایی، پژوهشگر و حرفهمند
- مهندس سعید معنوی، کارشناس ارشد مدیریت شهری، نایب رئیس انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز
- مهندس مهدی منوچهری، کارشناس ارشد شهرسازی و نماینده سابق وزارت نیرو در کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
- مهندس سید ابوالفضل موسوی بیوکی، کارشناسی ارشد عمران از دانشگاه امیرکبیر، معاون اسبق وزارت مسکن و شهرسازی و نماینده سابق مردم شریف یزد در مجلس شورای اسلامی
- مهندس سیدعلی اکبر موسوی، کارشناس ارشد معماری و طراحی شهری، مدیرعامل مهندسان مشاور خودآوند
- سیدحسین میرزاده، پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه هنر تهران و حرفهمند
- دکتر حجت الله میرزایی، دکتری اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
- دکتر سیدمحمود میثاقی، عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه مازندران
- دکتر زهرا نژادبهرام، دکتری علوم سیاسی و دکتری علوم ارتباطات، مدرس دانشگاه و عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران
- دکتر همایون نورانی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان
- دکتر بهاره نوکار، دکتری شهرسازی، پژوهشگر شهرسازی
- مهندس میثم نوروزیان،کارشناسی ارشد برنامهریزی دانشگاه تهران و عضو سابق کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری ایران
- دکتر فرشاد نوریان، دکتری شهرسازی، رئیس دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران
- سمانه نیازخانی، پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه تهران و کارشناس برنامهریزی و بودجه‌ریزی در سازمان برنامه و بودجه
- سارا وثوقی، پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی، دانشگاه تهران
- دکتر علیرضا وزیری زاده، دکترای شهرسازی، مدرس دانشگاه هنر و حرفه مند
- دکتر هانیه هودسنی، دکتری شهرسازی و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر تهران
- فردین یزدانی، پژوهشگر اقتصاد شهری و مسکن
